Rozsudna faza sonděrowanja

srjeda, 13. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Rozmołwy SPD, Zelenych a FDP du do rozsudneje fazy. Dźensa su zastupjerjo stron w mjeńšich kruhach wo jednotliwych dypkach wuradźowali. Kanclerski kandidat SPD Olaf Scholz pak njemóže so na rozmołwach wobdźělić, dokelž je runje na wjerškowym zetkanju financnych ministrow G20-statow we Washingtonje.

Nětko maja wosebje generalni sekretarojo nadawk, jednanja dale wjesć a debaty na papjerje zdźěłać. Zaměr je, hač do pjatka zakład za koaliciske jednanja nańć, zwurazni generalny sekretar FDP Volker Wissing. Dokument chcedźa zastupjerjo sonděrowanskich rozmołwow stronam a gremijam předpołožić, kotrež maja dalše postupowanje rozjimać.

„To stej nětko rozsudnej dnjej, před kotrymajž mam wulki respekt“, měnješe wčera generalny sekretar socialdemokratow Lars Klingbeil. Wšako dźe tež wo dosć chutne ­rozsudy. Zwjazkowy jednaćel Zelenych Michael Kellner rjekny, zo dyrbja nětko połdra jednanskeho dnja do pisomneje formy dóstać.

Inflacija přiběra

srjeda, 13. oktobera 2021 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Stupace energi­jowe płaćizny inflaciju w Němskej dale powjetšeja. Prěni raz po 28 lětach ležeše ­lětna po­dróšenska rata w septembrje nad štyrjomi procentami. Płaćizny za přetrje­barjow su porno požnjencej 2020 wo 4,1 procent přiběrali, kaž Zwjazkowy ­statistiski zarjad we Wiesbadenje dźensa informuje.

To a tamne (13.10.21)

srjeda, 13. oktobera 2021 spisane wot:
Hač drje su so lamy a alpaki do starownje w Rudolstadće zadobyli?, drje so někotryžkuli prašeše, kiž bě minjeny štwórtk blisko tamnišeje starownje. Město łoža spytachu hladarjo šěsć tajkich skoćatow do lifta dóstać. Jich cil bě štwórta etaža domu, hdźež su přede­wšěm dementni a na łožo sputani zaměstnjeni. Lamy drje so spjećowachu z liftom sobu jěć. ­Alpaki pak móžachu so tak wo wotměnu ­postarać, štož je so jim tež ­widźomnje lubiło. A tak nóžkowachu Hector, Hardes, Pepe a Oskar po chódbach a wćipnje do jstwow hladachu. ­Lamy a alpaki wšak mjeztym často za pućowanja a najwšelakoriše terapije zasadźeja, štož je po hladarjach skotu jeno z wjelelětnym treningom móžno.

Schallenberg Kurza podpěruje

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:

Wien (dpa/SN). Wumjetowanja přećiwo awstriskej konserwatiwnej stronje ÖVP tež pod nowym kanclerom Alexan­derom Schallenbergom njewoteběraja. ­Hakle wčera je nowy kancler přepytowanja přećiwo swojemu předchadnikej Sebastianej Kurzej „wopačne“ mjenował. Kurz bě sobotu zastojnstwo złožił. Kaž šef FPÖ Herbert Kickl zwurazni, Schallenberg přepytowanja justicneho ministerstwa do prašenja staja, štož žadyn prawy signal njeje.

Afghanistan tema posedźenja

Rom (dpa/SN). Něhdźe dwaj měsacaj po tym zo su talibanojo w Afghanistanje móc přewzali, dźensa industrijne staty G20 wo połoženju wuradźuja. Na widejowe posedźenje je italski ministerski ­prezident Mario Draghi přeprosył. Wobdźělnicy chcychu humanitarnu situaciju w kraju rozjimać, ale tež naležnosć, kak přichodnje z talibanami ­wob­chadźeć. Minjeny kónc tydźenja běchu so zastupjerjo USA z islamistami hižo w katarskej stolicy Doha wosobinsce schadźowali.

Za wosomlětnej dale pytaja

Wjace ćěkancow

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:
Zhorjelc (dpa/SN). Nawal ćěkancow na pólsko-němskej hranicy na wuchodźe Sakskeje dale traje. Jeničce minjene tři dny je zwjazkowa policajska inspekcija w Ludwigsdorfje cyłkownje 101 ćěkanca lepiła. Kaž inspekcija wčera zdźěli, je nimo toho třoch přesmykowarjow – dweju Ukrainjanow a jednoho Georgičana – ­zajała a jich wróćo do Pólskeje pósłała. Štyri lěta njesmědźa woni nětko do Němskeje přińć. Ćěkancy pochadźeja přewažnje z Iraka a Jemena. Přiběraca ­ličba ćěkancow steji w zwisku ze zadźerženjom zarjadow w Běłoruskej.

Minimalnu mzdu spěšnje zwyšić

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) so za to wupraja, minimalnu mzdu ruče na dwanaće eurow zwyšić. Jeničce w swobodnym staće nimale kóždy třeći přistajeny z toho profituje, Dulig wčera w Drježdźanach rjekny, pokazujo na sonděrowanske rozmołwy. Wšako je minimalna mzda centralny dypk SPD. „Dźěławi měli respekt a hódnoćenje nazhonić.“

Sakske hospodarske ministerstwo je nadawk za studiju dał, z kotrejž přepytowachu fachowcy lěta 2015 zawjedźenu minimalnu mzdu. Kaž z dokumenta wuchadźa, njejsu w jeje zwisku žane negatiwne efekty inwesticije nastupajo. Hladajo na mało fachowcow su fairne mzdy za předewzaća wažne. Hač do lěta 2030 budźe po słowach hospodarskeho ministra jeničce w Sakskej něhdźe 200 000 ludźi mjenje na dźěłowych wikach k dispoziciji. Dotal wučinja minimalna mzda 9,60 eurow, hač do julija 2022 ma wona na 10,45 eurow postupić.

CDU dale pod wulkim ćišćom

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po historiskej poražce při wólbach zwjazkoweho sejma chce CDU na wosebitym stronskim zjězdźe ­cyle nowe nawodnistwo wolić. To zdźěli wčera generalny sekretar strony Paul Ziemiak po posedźenju načolnych gremijow w Berlinje. Hižo 30. oktobra maja so wo-krjesni předsydźa zetkać, zo móhli měnjenje čłonstwa zhonić. Tři dny po tym matej prezidij a zwjazkowe předsydstwo rozsudźić, kak chcedźa bazu do personel­neho a wobsahoweho nowowusměrjenja zakótwić. Hač budźe stronski zjězd w decembrje abo januarje, njeje jasne.

Zo ma so w CDU nuznje něšto změnić, wuchadźa tež z aktualneho naprašowanja instituta Insa. Tam leži unija dźensa pod 20 procentami. To je 1,5 procentow mjenje hač tydźenja a najniša hódnota CDU/CSU hladajo na wšitke wot insti­tuta dotal přewjedźene naprašowanja. SPD žněje 28,5 procentow hłosow, štož je poł procenta wjace. Za Zelenych rozsudźi so 16 procentow naprašowanych, FDP přińdźe na 14,5 proc., a AfD by jědnaće proc. ludźi woliło. Lěwica pak dale přiwisnikow zhubja a docpěwa jenož hišće štyri procenty (-0,5 procentow).

Žiwjenske zakłady škitać

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:

Delegacija z Mexika so wo wotnajatym lěsu pola Rownoho wobhoniła

Choćebuz/Rowno (SN). Delegacija zastupjerjow indigeneho ludu Zapatistas w Mexiku zetka so minjeny pjatk z čłonami Choćebuskeje wobswětoweje syće Zelena liga. W rozmołwje dźěše přede­wšěm wo napinanja Němskeje škit klimy nastupajo a wo měrliwe protestne formy přećiwo wudobywanju wuhla we Łužicy. Hač do lěta 2037 hišće Zelena liga dźěl lěsa bjezposrědnje při Wochožanskej jamje wotnaja, kotryž je tohorunja za wudobywanje brunicy předwidźany. Nimale dwě lěće wotměwaja w lěsu kubłanske a kulturne poskitki, přiwšěm je přestrjeń dale wohrožena. „Wobhospodarjer, koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG), chce najebać wobzamknjeny kónc wudobywanja wuhla lěs wotbagrować. Samo wuswojenje su hižo přizjewili“, Rebekka Schwarzbach z wobswětoweje skupiny hosćom z Mexika rozłoži. „Lěs jim dobrowólnje njedamy. W nuzowym padźe ma sudnistwo rozsudźić.“

Přewozmu zamołwitosć

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:
Zo so wědomostna institucija do aktual­neje politiki nutř tyka, to smy mjeztym w Němskej direktnje w zwisku z koronapandemiju a indirektnje z klimowej krizu mjenje abo bóle zwučeni. Za Serbski institut pak zda mi so tajke postupowanje skerje nowe być. Raznje so Budyscy wědomostnicy přećiwo wobzamknjenju měšćanskeho wuběrka wuprajeja, hižo njeeksistowacy pomnik Otta von Bismarcka znowa natwarić. Zo njemóže so dwurěčna stolica Hornjeje Łužicy dźensa z Bismarckowej přećiwo mjeńšinam a na germanizaciju wusměrjenej politiku pyšić, je runje tak přeswědčiwy argument kaž pokiw na časej njewotpowědowace postupowanje a warnowanje před tudyšimi prawicarskimi tendencami. Tak njewotpowěduje institut jeno swojej róli jako mjeńšinowe slědźenišćo z historiskej ekspertizu, ale zdobom zamołwitosć w politiskej debaće na městnje přewozmje – derje tak! Nětko dyrbi jenož wobydlerstwo institut jako dźěl Budyskeje woprawdźitosće akceptować. Cordula Ratajczakowa

Znowa wjele zemrětych

wutora, 12. oktobera 2021 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ličba na koronawirus zemrětych w Ruskej je minjeny kónc tydźenja zaso nowy rekord docpěła. Po informacijach oficialnych zamołwitych w Moskwje je předwčerawšim w běhu 24 hodźin 962 ludźi po cyłym kraju zemrěło, dźeń do toho bě jich 968. Ličba nowo­infekcijow leži wšědnje pola něhdźe 30 000 padow. Němske zwjazkowe knježerstwo je kraj mjeztym jako kónčinu z wysokim rizikom zastopnjowało.

Oficialne korona-ličby w Ruskej su hižo dlěje w masiwnej kritice. Kritiski portal zona.media na to skedźbnja, zo je ruski statistiski zarjad w awgusće nimale 50 000 mortwych korony dla w kraju registrował. Zamołwići knježerstwa pak mjenowachu jeničce ličbu 24 661. Přičina dalšich infekcijow je po měnjenju ruskich zarjadow mało zwólniwosće ludźi so šćěpić dać. Na zapadźe kraja wuwite srědki njejsu w Ruskej dowolene. Knježerstwo pak na tym wobstawa, w Moskwje wuwity srědk Sputnik V abo jedyn z tamnych pjeć swójskich srědkow wužiwać. Sputnik V je we wjac hač 70 krajach dowoleny srědk, ­w USA a EU pak nic. Tež mnozy Rusojo sami šćěpiwu njedowěrjeja.

nowostki LND