Dźensa je lětuši dźeń přećeženja zemje, kiž měł k rozmyslowanju pohnuć

Berlin (dpa/SN). Přetrjeba resursow po cyłym swěće bliži so po trochowanjach wědomostnikow zaso stawej, kaž bě wón do koronapandemije. To wuchadźa z wobličenjow non-profitoweje organizacije Global Footprint Network ze sydłomaj w USA a w Šwicarskej. Lětuši tak mjenowany dźeń přećeženja zemje je dźensa, štwórtk. „Wot 29. julija zemju potajkim přewužiwamy, bjerjemy jej resursy, kotrež wona lětsa wjace wobnowić njemóže“, zwurazni rěčnik organizacije Germanwatch Steffen Vogel napřećo powěsćerni dpa.

Dźeń přećeženja zemje bě loni po wobličenjach 22. awgust, wjace hač tři tydźenje pozdźišo hač w lěće 2019. Te­hdy bě wón hižo 26. julija docpěty. „To bě zawěrno jedyn wuskutk korony“, měni Rolf Buschmann ze Zwjazka za wobswět a přirodu Němskeje (BUND). W prěnich žołmach pandemije bu jasnje mjenje resursow přetrjebane. „A to ma wjele z tym činić, zo smy w lock­downje byli.“

W njecyłych sydom měsacach smy lětsa telko resursow přetrjebali, kelkož móža ekosystemy po cyłym swěće w běhu jednoho lěta zaso zarunać. Na tym zawěsće njeje kóžda/kóždy na samsne wašnje wobdźělena/wobdźěleny. Myslimy-li na jednej stronje na kónčiny na našim planeće, hdźež knježitej běda a chudoba, a na tamnej na techniski postup a swójske přeća, złožowace so na bjezkónčne oferty wikowanja, da měli poprawom hobersku njewahu spóznać. Wysoko wuwita industrijna towaršnosć je hižo lěta nad swo­jimi poměrami žiwa. Konsum steji nade wšěm. Dotalna pozicija „Što nas to stara, njejsmy tla po­trjecheni!“ je wusłužiła. To su nam njedawne hórke zliwki z grawoćiwymi přepławjenjemi na zapadźe Němskeje, ale tež w bliskim Hornim kraju abo w Sakskej Šwicy wuwědomili. Dźensniši dźeń přećeženja zemje je drje wobličeny, a doba korony bě małe wodychnjenje. Dalše wurubjowanje přirody pak wjedźe runu smuhu do katastrofy. Axel Arlt

Dźewjeć awtodróhowych wotpočnišćow w New Jerseyju chcedźa po swětoznatych wuměłcach pomjenować. Wone maja potom mjez druhim James Gandolfini, Whitney Houston, Jon Bon Jovi abo Frank Sinatra rěkać. Z mjeńšimi wustajeńcami chcedźa tam na žiwjenje a tworjenje „starow“ skedźbnjeć. Z akciju hódnoća wusahowacy talent z New Jerseyja pochadźacych wuměłcow, kaž guwerner Phil Murphy zdźěli. Spěwar Bruce Springsteen tajke počesćenje wotpokazuje.

Dokelž je wažnu zdźělenku w ćahu přesłyšał, je 49lětny muž po puću z Hamburga do schleswigsko-holsteinskeho Neumünstera wulězć skomdźił. Hakle jako ćah na wotstajenskich kolijach stejo wosta, jemu to napadny. Dokelž njeje sej sam won zwěrił, zawoła policiju, kotraž jeho skónčnje „wěsće z ćaha přewodźeše“.

Berlin (dpa/SN). Hladajo na nowe naprašowanje instituta Forsa k wólbam zwjazkoweho sejma wuchadźa, zo by uniju jenož hišće 26 procentow ludźi woliło. Tež SPD je jedyn procentny dypk zhubiła a leži pola 15 proc. Jenož dwaj dypkaj za njej steji FDP. Zeleni bychu sylne 21 proc. hłosow žnjeli. AfD přińdźe na dźesać a Lěwica na sydom proc. Tři koalicije bychu móžne byli: unija/Zeleni, unija/SPD/FDP kaž tež Zeleni/SPD/FDP.

Namołwa w zwisku z róčnicu

Genf (dpa/SN). Wysoki komisar UNO za ćěkancow Filippo Grandi wjacore kraje namołwja, principije Genfskeje konwencije za ćěkancow zakitować. Wón so starosći, dokelž europske a tamne kraje dale a časćišo spytaja zamołwitosć njepřewzać. To praji Grandi hladajo na dźensnišu 70. róčnicu podpisanja mjenowaneje konwencije. Dokument je zakładny stołp azyloweje politiki po cyłym swěće. Podpisarjo měli škit ludźom zmóžnić, kotrymž w domiznje přesćěhanje hrozy. Jich njeměli tuž tam wróćo pósłać.

Zjawne etaty z wulkim dołhom