Nowozapočatk samopostajenja
Na zašłym posedźenju do nowowuzwolenja załožboweje rady su serbscy čłonojo gremija wažnu kročel činili. Dotal chwalachu oficialnje přeco, kak derje, kak prawje a kak wažne je, (přemócnu) němsku stronu w dźensa najwažnišim rozsudźacym gremiju nastupajo financy za serbske kulturne a rěčne projekty kaž tež institucije přeco za blidom měć. Nětko pak so w rezimeju skutkowanja rady zwěsći, zo su změny nuznje trěbne – płaći dźě njesměrnje wjele mocy, němskich zastupjerjow komunow a pjenjezydawarjow wo předewzaćach přeswědčić. Nimo toho: Serbscy zastupjerjo nimaja žanoho statusa, njeje žaneje wěsteje, kruteje nošneje struktury. Tele dowidźenje je zwjeselace, byrnjež hakle nimale tři lětdźesatki po załoženju załožby přišło. Lěpje pozdźe hač scyła nic. Hačrunjež : Opoziciske politiske mocy su sej wot wšeho spočatka přezjedne byli, zo je stara struktura na škodu serbskich naležnosćow. Štó pak rady na opoziciske hłosy poska, hdyž sej mysli, zo ma mócny tež prawje, tohorunja w serbskich naležnosćach?
Benedikt XVI.bě tež Serbam „dobry pastyr“
Joseph Ratzinger bě jako kardinal bamžej Janej Pawołej II. prawa ruka a jako bamž Benedikt XVI. jeho naslědnik. Sobotu je 95lětny zemrěł. Tež Serbja dźakownje na njeho spominaja.
Budyšin/Rom (SN/mb). „Wón chcyše prěnjotnje dobry pastyr być a nic politikar“, praješe Sonja Hrjehorjowa, předsydka towarstwa katolskich Serbow w Kulowskej wosadźe, „Bratrowstwo“, a čłonka Centralneho komiteja katolikow w Němskej, Serbskim Nowinam (SN) po smjerći emeritowaneho bamža: „Z dźakownosću a respektom so z hłuboko wěriwym a pokornym čłowjekom rozžohnujemy.“ Jemu běštej słowo Bože a modlitwa „ze sprawnej wutrobu“ najwažnišej naležnosći. Z tym je wón tež Bratrowstwu z přikładom, kotrež bě sej při znowazałoženju „modlitwu jako hłowny srědk“ předewzało, tak Sonja Hrjehorjowa.
Zastarske žorty a nowe nadźije
Snadź zwisuje to z mojej starobu, ale mi so zda, zo je něhdy wjace lamety hody było a wjace žortow silwester. Tym nowym pryzlam so hižo smjeć njemóžu. K tomu přińdźe, zo žorty wo Putinje scyła nowe njejsu. Wzali su za to stare, a město carja, Stalina abo Brježnjewa bu prosće mjeno zaměnjene. Znajeće tón? „Diktator při wěšćerce: Što mi přichod přinjese? – Jědźeš po Moskwje a ludźo so wjesela. – Jim přikiwam? – Ně, kašć je začinjeny.“ Je to směšne? Abo tón: „Putin, Trump a Kim Jong-Un sedźa w lětadle, kotrež spadny. Štó budźe wumóženy? – Čłowjestwo.“ – Woprawdźe? Hdyž by to jenož tak jednorje było, swět na te wašnje wumóžić. Před lětom su nam powědali, zo je wirus naš najwjetši problem. Hdyž budźe tón raz přewinjeny, móže wšitko po starym dale hić. Putinowy februar lěta 2022 z tak mjenowanej specialnej operaciju w Ukrainje je pak přišoł, a naraz je wšitko kruće před wočomaj stało: Iluzija stajneho měra w Europje je so rozpušćiła. Wyše toho smy žiwi w dobje multikrizow. Ničo njebudźe kaž prjedy.
Hodownu pychu za přirodu?
Štóž tele dny z wotewrjenymaj wočomaj po Bóščanskej gmejnje jědźe abo nóžkuje, wuhlada tu a tam pyšene jehlinowcy. Milenka Rječcyna je so z iniciatorku Ilonu Blume rozmołwjała.
Zwotkel maće ideju za to, jehlinowcy w zjawnym rumje debić?
I. Blume: Přebywam ze swojim mandźelskim w dowolu rady na kupje Rujany. Na pućowanskej šćežce mjez Juliusruh a Glowe prěni króć widźachmoj, zo ludźo w adwentnym času jehlinowcy z kulemi pyšachu. To je so namaj spodobało a tuž sym před lětomaj prěni króć štomy w našej gmejnje pyšiła.
Steja štomy, kotrež pyšiće, wšitke w zjawnym rumje?
I. Blume: Ně, to nic. Tu a tam pyšu tež hałzy štomow na priwatnych ležownosćach, kotrež přez płót na drohu wisaja. Su to ležownosće swójbnych, přećelow a znatych. Mějićeljo dalšich ležownosćow njejsu so dotal přećiwo tomu wuprajili. Skerje so woni wjesela. Jedyn wobydler w Bóšicach bě samo chětro zrudny, zo njemóžu jeho štom hižo pyšić. Wón dyrbješe jón bohužel podrězać dać, dokelž bě štom chory.
Zwotkel maće kule, hable, hwězdy a dalše debjenki?
Trójny jubilej z třomi koncertami
Towarstwo Pawk wuhotuje pod hesłom „Serbske bands & friends“ zajutřišim koncert ze skupinami JANKAHANKA, Logarhythmus a SerBeat w Chróšćanskej wjacezaměrowej hali „Jednota“. Bosćan Nawka je so ze Symanom Hejdušku, projektnym nawodu zarjadowanja, rozmołwjał.
Knježe Hejduška, što je myslička za zhromadnym koncertom třoch z najwuznamnišich serbskich skupinow minjenych lět?
S. Hejduška: Před něšto měsacami sym so z čłonami wobdźělenych kapałow rozmołwjał – wšako so wšitcy derje znajemy a smy hižo zhromadnje hudźili –, a smy zwěsćili, zo swjeća připadnje wšě tři skupiny lětsa 10. róčnicu załoženja. Z toho je wurostła z mojeho wida wulkotna ideja zhromadneho koncerta. Prašenje bě, štó jón organizuje, a njeje potajnstwo, zo so rady wo tajkele naležnosće staram. Dobrych nazhonjenjow z towarstwom Pawk w zwisku z předstajenjemi popoweje opery „Carpe noctem“ dla bě dalša kooperacija spěšnje dojednana, tak zo zabjeru Pawkojo rólu oficialneho zarjadowarja. Trochu ćešo bě namakać wšitkim so hodźacy termin, ale čas mjez hodami a nowym lětom zda so mi dosć kmany być.
Mam serbske korjenje...
Składnostnje 10-lětneho jubileja Jakubec twjerdźizny je so Andreas Kirschke z mějićelom a rodźenym Kulowčanom dr. Andréjom Jakubetzom rozmołwjał.
W lětomaj 2020 a 2021 běše kultura korony dla sylnje wobmjezowana. Je bilanca lěta 2022 pozitiwniša?
A. Jakubetz: Bych to tak prajił. Bohudźak njebě korona hižo postajowacy kriterij. Kulturne zarjadowanja smy wšitke realizować a so na naš dźesaćlětny jubilej koncentrować móhli.
Kak hódnoćiće jubilej?
A. Jakubetz: Wuchadźišćo běše wudaće wobšěrneje chroniki wo Jakubec hrodźe. W septembrje smy swjedźenski kónc tydźenja zarjadowali. Tu so našim sobudźěłaćerjam, z managerku Martinu Küpfling na čole kaž tež wšěm partneram dźakowachmy a chroniku krajnemu radźe Udej Wićazej, gmejnje a dalšim hosćom přepodachmy. Wjeršk swjatočnosće běše opera „Carmina Burana“ Serbskeho ludoweho ansambla – Wulkotne to dožiwjenje před wulkotnej kulisu .
Sće so lětsa z wutwarom abo přetwarom zaběrali?
Chanuka a hody lětsa samsny čas
Zo směm Wam na předwječoru hód něšto swojich mysli sposrědkować, je mi wjeselo a česć. Wy wšitcy so hižo dołho na tutón wulkotny a radostny swjedźeń přihotujeće a wjeseliće so na měrne a pokojne swjate dny w kruhu swojich lubych.
Předsyda w nimohrě
Domowina ma wot minjeneje póndźele problem z wosobu swojeho předsydy. A tohodla změja wažni partnerojo Zwjazka Łužiskich Serbow prawdźepodobnje problem z rěčnicu za naležnosće našeho ludu. Štó ma přichodnje jich prěni partner być, hdyž je so dotalny w přisrěbje myslenja wjetšiny CDU w Budyskim wokrjesnym sejmiku na škodu Serbow do politiskeje nimohry manewrował? A to, dokelž je w sejmiku namjetej AfD sobu k wuspěchej dopomhał. Móžeš wo dźělenej wosobje rěčeć, tu předsyda Domowina, tam čłon CDU z mandatom wokrjesneho radźićela w Budyskim wokrjesu.
Energiju do rukow gmejnow!
Planowana hoberska přestrjeń z připrawu fotowoltaiki na ratarskich polach w Delanach ludnosć w serbskej Łužicy znjeměrnjuje. Tomaš Rječka, předewzaćel a gmejnski radźićel w Radworju, w rozmołwje z Marcelom Braumanom na alternatiwy za gmejny skedźbnja.
Wšudźe so wo potrjebje rěči, tak chětře kaž móžno wjac připrawow wobnowjomneje energije zwoprawdźeć. Njeje to tež w zajimje wobydlerstwa, tón zaměr sćěhujo, inwestoram łužiske pola přewostajić?
T. Rječka: Cyle jasnje: Ně. Dokelž je dotal zakonsce postajene, zo njesměš tutu milinu do syće za wobydlerjow zapodawać. To ma něšto ze zrěčenjemi za koncesiju činić, kotrež nošerjam syće dowoleja, w zjawnym rumje milinowody twarić, a gmejnam zakazuja, paralelne syće wutworjeć. Tohodla poručam, najprjedy fotowoltaiku na třěše chěžow instalować, zo bychu swójby na swojej ležownosći produkowanu energiju wužiwać móhli.
Styki skrućić w Berlinje
W stolicy Němskeje bydlacy serbscy młodostni su njedawno wožiwjenje tam něhdy hižo wobstejaceho cyłka studentkow a studentow „Pawoł Nedo“ jako towarstwo młodych Berlinjankow a Berlinjanow wozjewili. Jan Bogusz je so z čłonom cyłka Symanom Sćapanom wo přičinach znowazałoženja a předewzaćach do přichoda rozmołwjał.
Što bě nastork za to, hižo raz eksistowacy cyłk serbskich studowacych w stolicy wožiwić?
S. Sćapan: Po tym, zo smy hižo wěsty čas w Berlinje žiwi, zwěsćichmy, zo tu drje někotři Serbja bydla. Zwisk pak mjez nimi je poměrnje snadny. Runje tež młodźi Serbja, kotřiž so do Berlina podadźa, nimaja takrjec žanu prawu móžnosć, so we ramiku wjetšeje skupinki Serbow zetkawać a wuměnjeć.
Kelko čłonow wašemu cyłkej „Pawoł Nedo“ tuchwilu přisłuša?
