Wojerecy (KD/SN). Wučer matematiki a fyziki na wuměnku Erhard Spank, pochadźacy z Kinajchta, wudawa wot lěta 2019 epizodiske romany w němskej rěči wo swojim dźěćatstwje. W swojej prěničce „Čorna připołdnica“ powěda wón wo žiwjenju we fiktiwnej łužiskej burskej wsy Běrkecy w 1950tych lětach. W nětko wušłym druhim dźělu „Suchi wódny muž“ wěnuje so 1960tym lětam. Tele dny je Spank wobě knize we wobłuku čitanja, zarjadowaneho wot Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa na tamnišim hrodźe, předstajił.
Z historiskim wuznamnym dnjom sta so 13. awgust 1961. Wot toho dnja bu hranica mjez wuchodnym a Zapadnym Berlinom zawrjena a wojersce škitana. Krótko do połnocy na njedźelu, mjenowaneho datuma, před 60 lětami alarmowachu přisłušnikow bojowych skupin w stolicy NDR a we wokolnych městach a sydlišćach kołowokoło Berlina we wobwodomaj Podstupim a Frankfurt nad Wódru a skazachu jich na zepěranišća. Wojersku drastu woblečeni a wobrónjeni pochodowachu abo jědźechu woni z nakładnymi awtami k mjezy ze Zapadnym Berlinom. W połnocy podachu so tam tohorunja z třělbami a mašinskimi pistolemi wobrónjeni ludowi policisća, přisłušnicy armeje a namjezni wojacy. Tež tanki Narodneje ludoweje armeje a sowjetskeho wójska su blisko hranicy stacionowali.
Kulow (AK/SN). Po cyłej Europje aktiwne, ekumeniske towarstwo Penuel – Kruh přećelow wěrneho wobliča Jězu Chrysta – wuhotuje swoje lětuše zetkanje čłonkow a čłonow w Kulowje. Wot dźensnišeho hač do njedźele čakaja na cyłkownje něhdźe 180 wobdźělnikow, předewšěm z Němskeje, Awstriskeje, Šwicarskeje, Italskeje, Belgiskeje a z USA, mjez druhim hłowna zhromadźizna towarstwa, wjacore fachowe přednoški kaž tež podijowa diskusija wo rownych rubach Jezusa/Jězusa. Wuraznje zjawne zrjadowanja w tym wobłuku su hižo wot kónca julija w Kulowskej křižnej cyrkwi přistupna wustajeńca „Wo smjertnych rubach Chrystusowych“ (Serbske Nowiny rozprawjachu), referataj předsydki towarstwa Cornelije Schrader dźensa a jutře Paula Baddy a Markusa van ten Hövela jutře. Ćežišći přednoškow, kotrejž stej wobaj w 19 hodź. w křižnej cyrkwi, stej powšitkowny přehlad wo rownych rubach, wobhladowanych jako křesćanske relikwije, resp. „Židźany rub z Manopella“.
Wulkotna nalada knježeše minjenu njedźelu na serbskim kulturnym popołdnju we Łužiskim parku błudźenkow Wochozy. Něhdźe 400 přihladowarjemi zawjeselištej tam dujerska kapała Horjany a Smjerdźečanska rejwanska skupina. Swój wjeršk dožiwi tele zarjadowanje hnydom na spočatku, jako předsyda spěchowanskeho towarstwa parka Ulrich Klinkert nowy serbski awdijowy přewodnik předstaji. Za njón běchu pjenjezy ze sakskeho fondsa „Čiń sobu!“ dóstali a móžachu tak po němskej, pólskej a čěskej wersiji tež serbsku zhotowić.
Technisce funguje přewodnik tak, zo sej wotpowědnu app na swój smartfon sćehnješ. Tak móžeš hižo doma raz poskać, kotre informacije wo parku błudźenkow podawaja. „Móžno pak tež je sej při kasy Wochožanskeho parka techniski nastroj darmotnje wupožčić a so na te wašnje w serbskej rěči po parku wodźić dać“, rozłoži njedźelu sobudźěłaćerka parka Anita Schwitalla. Wona je zwoprawdźenje awdijoweho přewodnika we wjacorych rěčach hłownje na starosći měła.
Wěno
w nocy to ćěsni mje w nocy
k nanej a k maćeri du
wostańtaj prošu waj‘ při mni
spěwajtaj pěsnje mi dźěsća
sama sym samotna tu
maćer mje wita hdyž dóńdu
skřiwjene porsty mje přimnu
z ramjenja ćopłotu bjeru
wobjeća huškanja su
wobspěwa nalěća kwět
sydom nan dźesatkow lět
na hubu bije jom mróz
dźěćacy zadrišći hłós
w nocy to ćěsni mje w nocy
wróćo ja doprědka du
z: Róža Domašcyna, Wróćo ja doprědka du, LND 1990, str. 17
Wosnje
z łoža piwčatoh pod žarom słónca
so snowach: pikikowar cuza kreatura
sam pišćelak mi točić poča kožu
zo mustry drjebjachu so sajo z mozow
do pěska mižolachu blěde šćežki
hač bě to rěz? hač bě to humus? juška
so wužórli a zes hrjebički łuža
w njej pluskaše a zatepi so wokač
to wokeńcy so sćahnychu před wóčko
te brune brune sutaše bjez rady
na hroch kiž z bajki sypnyła bě ruka:
nět wuběraj hdyž ze sona chceš
ćeknyć –
stej přilećałoj hołbikaj mi běłej
sej dobre do horleška wzmitej kazach
Lipsk (SN/bn). Kniha Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje a jeje syna Branka „Dolina při rěce – Mali přećeljo“, wušła w swójskim nakładnistwje Veles Publishing, je wotnětka na platformje amazon.com na předań. Zajimcy móža sej ju jako kapsnu knihu, ebook abo słuchoknihu skazać. Tuchwilu hodźa so wudaća w jendźelšćinje, pólšćinje a španišćinje kupić, bórze tež w serbšćinje. Dalše přełožki mjez druhim w čěšćinje a finšćinje, slěduja.
Na znatych portalach, kaž na přikład Youtube a Spotify, wudawataj awtoraj prawidłownje podcasty, w kotrychž so pod hesłom „Dźěći a knihi“ nastaću a produkciji publikacijow kaž tež dalšim pedagogiskim ćežišćam wěnujetaj.