Filmy za wšěch pokazowali

wutora, 29. junija 2021 spisane wot:
Najlěpše amaterske filmy z medijoweje dźěłarnički we Wojerowskej Kulturnej fa­brice­ pokazowachu minjeny pjatk wječor w staroměšćanskim Parku Jürgena-von-Woyskeho, a to mjeztym třeći króć. Cyle krótkodobnje móžachu sej zajimcy filmy wobhladać. Mnozy běchu sej za to stólc sobu přinjesli, abo su na přikrywje sedźo pokazki na wulkej płachće sćěhowali. Mějachu tež móžnosć, sej swójski piknik sobu přinjesć a tak w přijomnej atmosferje na so skutkować dać, štož běchu filmowcy z kameru zapopadnyli. Zarjadowanje słuša k akciji „Bulwar stare město“. Foto: Gernot Menzel

W komfortabelnej situaciji

póndźela, 28. junija 2021 spisane wot:

Na 122. posedźenje bě předsyda kul­tur­neho konwenta kulturneho ruma Hornja Łužica-Delnja Šleska Bernd Lange­ (CDU) minjeny pjatk do Budyskeho Kamjent­neho domu přeprosył.

Budyšin (SN/CoR). Wo aktualnym napjatym prašenju, kak ma z Němsko-Serbskim ludowym dźiwadłom dale hić, hdyž so Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens spjećuje swójski podźěl płaćić (SN rozprawjachu), wo tym njebě žana rěč w zjawnym dźělu posedźenja. Z internych žórłow pak bě słyšeć, zo so naležnosć změruje a město Budyšin swojej zamoł­witosći wotpowěduje.

Sferiske zynki a laserowa pyramida

póndźela, 28. junija 2021 spisane wot:
„Pücklerowa karawana“ rěka projekt Załožby Muzej wjercha Pücklera, z kotrymž chce wona kulturu a wuměłstwo inowatiwnje a w kosmopolitiskim zmysle sław­neho krajinoweho architekta „ducy po Łužicach“ – tak hesło akcije – šěrić. Započinajo minjeny štwórtk w Zielonej Górje wuhotowa dohromady 30 mjezynarodnych akterow­ wustajeńcy, přednoški a koncerty mjez druhim we Łuchowje (Lüchow), w Baršću (Forst) a Darbni (Döbern). Wosebity hosć stacije w Rogeńcu (Branitz) bě sobotu­ tereministka Carolina Eyckec, přiho­towaca wopytowarjow ze sferiskimi zynka­mi na „procesion“ k Pücklerowej třećej pyramidźe, kotraž bě jako laserowy model zwoprawdźena. Foto: Michael Helbig

Leńka Mjeltcyna

póndźela, 28. junija 2021 spisane wot:
28. junija 1911 narodźi so w Droždźiju Leńka Urbanec, pozdźišo jako Leńka Mjeltcyna drje najznaćiša serbska Sokołka. Eksistuje fotografija, na kotrejž sej wona­ z Měrćinom Mjeltku z Rakojd w sokołskej drasće sokołski slub zawdawa. Wón kupi w Barće domske a wotewrě tam porjedźernju za kolesa a motorske. Připódla rozwožowaše Serbske Nowiny. Wo dźěle w sportowym towarstwje powěda Leńka Mjeltcyna w filmje „Sokoł – P.S. ke kapitlej našich stawiznow“ z lěta 1990. Mjez druhim wo tym, zo sej žony sami sokoł­sku drastu šijachu. Leńka sta so 1930 hłowna načolnica (to rěka nazwučo­warka) žonow. Dopominam so, kak čile je wo­na­ na zetkanju něhdyšich Sokołow 1990 w Budyskim Serbskim domje bje­sado­wała. Wosebje wuzběhowaše wobdźělenje na Wšosokołskim zlěće 1932 w Praze. Zwučowanje Sokoła, předstajace bój Serbow wo swobodu, běštaj Mjeltkec mandźelskaj zhromadnje z Maksom Kielmorgenom zestajałoj. Hudźbu bě Bjarnat Krawc skomponował. Leńka Mjeltcyna zemrě 7. januara 1999 w žohnowanej starobje 87 lět. Wopominace słowa a k tomu foće su Sokołske Listy w čisle 1/1999 wozjewili. Mikławš Krawc

Berlin (Ku/SN). Hnydom štyri prapremjery je publikum minjenu wutoru w Berlinje-Steglitzu z wulkej dźakownosću dožiwił. Běchu to kompozicije Jana Cyža „Wokomik“, „List“ Ulricha Pogody, „Lubemu krajej“, wurězk z opery Petera Wittiga „Marie“, w kotrejž dźe wo katolsku publicistku a wojowarku přećiwo němskemu fašizmej dr. Marju Grólmusec, a „Wobrazy“ Heidemarje Wiesnerec.

Mjezynarodnje znata pianistka přeprošuje hižo wot 1995 kóžde lěto w januarje na „wosebity koncert na spočatku lěta“. Lětsa pak bě to koncert na spočatku lěća. Hakle minjeny tydźeń běchu hudźbnicy prěni raz zaso wustupili, mějo so po krutych postajenjach pandemije. Nimo prapremjerow zaklinčachu nětko – kaž přeco – twórby dalšich serbskich komponistow – Detlefa Kobjele, Jana Rawpa a Jana Pawoła Nagela, ale tež němskich, europskich komponistow a tajkich z USA.

Jara motiwowani

štwórtk, 24. junija 2021 spisane wot:

Towarstwo Přećeljo ewangelskeje cyrkwje Łuty-město planuje za přichod

Towarstwo Přećeljo ewangelskeje cyr­kwje Łuty-město bu po kolokwiju a projekće studentow Braniborskeje techniskeje uniwersity Choćebuz w awgusće 2016 wot sydom ludźi załožene. Jich zaměr je cyrkej zachować a ju z kulturu wožiwić. Mjeztym dwójce telko angažowanych wobydlerjow sobu skutkuje. Korona je wjele přemjetała, přiwšěm towarstwo optimistisce za přichod planuje. Silke Richter je so z předsydu towarstwa, 54lětnym elektroinženjerom Torstenom Weißom z Tornowa, rozmołwjała.

Kak je so koronapandemija na situaciju kulturneje cyrkwje wuskutkowała?

Tež Sabine Gutjahr, Helena Palmanowa a Marko Bruk (wotlěwa) su so loni na molerskej dźěłarničce Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu wobdźělili. Wčera wužiwachu woni składnosć, sej wuslědki třidnjowskeho dźěłoweho zetkanja „Duch industrializacije“ w Hórnikečanskej Energijowej fabrice pod nawodom ­wuměłče Maje Nageloweje hišće raz woměrje wobhladać. Na schodźišću a na chódbach Budyskeho Serbskeho domu je nětko 35 rysowankow, mólbow a akwarelow wustajenych. Přichodnu molersku dźěłarničku planuja wot 10. do 12. septembra w Delnim Wujězdźe. Foto: SN/Hanka Šěnec

W časach, hdyž njemóžeš do hosćencow, je stysknosć ćim wjetša, zanuriš-li so do nowostki „Gaststätten der Stadt Bautzen im Wandel der Zeiten“ z Hornjołužiskeho nakładnistwa.

Material wo woprawdźe 127 hosćencach w sprjewinym měsće zezběrał je awtor­ Wolfgang Eggerth. Wot nich wšak dźensa runje hišće tak třinaće wobsteji. A hrozy strach, zo po koronakrizy tež z nich wěsty dźěl wjace njebudźe.

Wolfgang Eggerth, kiž je w Budyšinje wotrostł, tu do šule chodźił a zakładnu wojersku słužbu absolwował, je pozdźišo swoje domizniske město wopušćił. Při­wšěm wobchowa sej wón čiłe dopomnjenki na hosćency, kotrež w swojich młodych lětach rady wopytowaše – mjez druhim korčmu „Dreck’sche Schürze“ na Karla Liebknechtowej, „Radnu pincu“ abo „Hocke-Michel“. Wšo to su lokality, na kotrež móža so jenož hišće Budyšenjo staršeho semestra dopomnić.

22. junija 1941 dopołdnja wozjewi němski wonkowny minister Joachim von Ribbentrop wo nadpadźe fašistiskeho kraja na Sowjetski zwjazk (ZSSR) tole: „Němska chce swět před smjertnym strachom bolšewizma wuchować a je toho­dla wójnu započała, zo by hrožacemu nadpadej Čerwjeneje armeje na Němsku a z njej zwjazane staty zadźěwała.“ Hišće 22. junija stej knježerstwje fašistiskeje Italskeje a Rumunskeje Sowjetskemu zwjazkej wójnu přizjewiłoj. Tomu přizamkny so hišće 23. junija satelitny kraj Němskeje Słowakska, 26. junija Madźarska a dźeń po tym Finska. Ze 40 armejemi podpěrachu zwjazkarjo Němsku při nadpadźe na ZSSR.

Klankarso dopomina

srjeda, 23. junija 2021 spisane wot:
Budyšin (SN/CoR). Pod titulom „Wuj bajkar powěda“ je Budyski klankodźiwadźelnik Měrćin Krawc nětko swoje „dopomnjenki klankarja“ w swójskim nakładźe wudał. Dwurěčnu knihu wobohaćeja mnohe fota, mjez druhim wot 1961 załoženeho Marionetoweho dźiwadła při Serbskim ludowym dźiwadle. „Najrjeńše wokomiki klankarja su, hdyž wosebje ći młodźi přihladowarjo na zrozumliwe wašnje jednanje w hrě dožiwja a hdyž móža so na kreatiwne wašnje na jednanju wobdźělić, to je a wostanje naš wuměłski wotpohlad“, pisa awtor wo zmysle swojeho skutkowanja.

nowostki LND