Jako 24. „Žonjace městno Sakskeje“ přepoda Sakska krajna rada žonow minjeny pjatk před Radworskej serbskej šulu dwurěčnu wopomnjensku taflu, a to składnostnje sobotnych 125. narodnin dr. Marje Grólmusec. Zdobom zahajichu tak wopomnjenske lěto za 1944 zahinjenu spjećowarku, kotrež projektowa skupina wokoło jednaćelki wuchodosakskeho DGB Dany Dubil organizuje.
Budyšin (SN/bn). „Belarus – Protest – Kultur“ je hesło wosebiteje wustajeńcy, wuhotowaneje wot Drježdźanskeho towarstwa Kultur Aktiv a galerije nEUROPA a spěchowaneje wot społnomócnjeneje zwjazkoweho knježerstwa za kulturu a medije, kotraž pokazuje hač do 23. meje plakaty a fotografije dohromady 27 běłoruskich wuměłcow na wjacorych městnach sprjewineho města Budyšina. „Bjezkontakny koncept“ zajimcam zmóžnja, sej twórby we wukładnišćach Thespis-centruma, Serbskeje kulturneje informacije, Póstoweho naměsta, młodźinskeho kluba Kurti a dźěłarnje Dźěłań dźeń kaž tež na wabjenskich taflach Kamjentneho domu wobhladać. Pod www.kulturaktiv.org je wustajeńca wirtuelnje přistupna. Eksponaty běchu we wobłuku spjećowanja ciwilneje towaršnosće přećiwo režimej w Minsku nastali.
24. jutrownika 1896 narodźi so antifašistiska wojowarka do swójby Jana Grólmusa w Lipsku. Tam bě jeje nan, rodźeny Radworčan a Maćicar, direktor katolskeje šule. Marja studowaše na wučerku a stawizny, je na to w Lipsku, Berlinje a Offenburgu wučeriła a jako swobodna žurnalistka za demokratiju skutkowała.
Politisce bě Grólmusec najprjedy na katolsku stronu Zentrum wusměrjena a měješe dobre zwiski k politikarjej strony Josephej Wirthej, kiž bě we Weimarskej republice minister, w lětomaj 1921 a 1922 samo reichski kancler. Při nastupje Hitlera hłosowaše wón w Reichstagu jako jenički politikar Zentruma přećiwo zakonjej wo nuzowym stawje w Němskej a tak přećiwo diktaturje nacijow.
Prapremjeru filma „Sorbenkind“ we wobłuku prěnjeho digitalneho foruma našeho wječornika je wulka ličba zajimcow sćěhowała. Moderator zarjadowanja Jakub Wowčer je připosłucharjam a přihladowarjam doma za wobrazowkami režiserku a producentku Patriciju Kaube a korežisera kaž tež zamołwiteho za zwuk Hansa-Jakoba Völkela ze zajimawymi prašenjemi zbližił.
Je to Waša dotal najwjetša produkcija?
P. Kaube: Haj, wona je po dołhosći najdlěša, kotruž smy dotal zwoprawdźili.
Móžeće skrótka rozkłasć, kak sće na ideju přišli, film produkować?
Huska (CS/SN). Něhdźe 60 ludźi wopominaše wčera w Husce serbskeho wučerja a přirodowědnika Michała Rostoka, kiž bě so před 200 lětami w Bělšecach narodźił. 40 lět skutkowaše wón jako wučer w Drječinje. Ze zahoritosću wěnowaše so slědźenju přirody. Njesprócniwje po swojej domiznje pućujo korespondowaše ze slědźerjemi zbliska a zdaloka. Snadnu mzdu wudawaše zwjetša za literaturu. Wobdarjenych šulerjow wón spěchowaše. Michał Rostok wosta njezmandźeleny a zemrě 1893. Na Hušćanskim kěrchowje su jeho pochowali.
Staru chórowu tradiciju wožiwić, nowy kruh bywšich stipendiatow załožić a znowa chlěb poskićeć – Dr. Gregoriusa Mättigowa załožba chce z lětušimi předewzaćemi móst mjez zašłosću a přichodom tworić.
Budyšin (SN/CoR). Poprawom chcyše předsyda rady Dr. Gregoriusa Mättigoweje załožby dr. Uwe Koch medijowych zastupjerjow kaž tež sobuakterow wčera z čerstwym Mättigowym chlěbom z Kubšiskeje Richterec pjekarnje witać. Wirtuelneje medijoweje konferency dla pak to móžno njebě. „Prěni chlěb sym hižo pjekł a chcu kolegam z regiona zakładny recept kaž w lěće 2009 za indiwiduelne zhotowjenje přewostajić“, rozłoži Kubšiski pjekarski mišter Stefan Richter. 30 centow za chlěb dóstanje kubłanski fonds załožby za projekty.
Hnydom při zahrodźe wupřestrěwa so Nysowa niwa, wuprudźaca měr a idylku. Podłu niwy wjedźe kolesowarski puć Wódra–Nysa. „Bydlimy tam, hdźež druzy dowol činja“, měni grafiska designerka a wučerka yogi Arielle Kohlschmidt z Přibuzka (Klein Priebus) w gmejnje Krušwica, Zhorjelski wokrjes. W lěće 2009 zasydli so wona tu ze swojim partnerom Janom Hufenbachom. Bě to rozsud wutroby. Z wosomlětnym synom Jasperom słuša swójba dźensa kruće k wjesce ze 70 wobydlerjemi. „Wjes, kotraž hromadźe dźerži, dawa wěstotu“, staj Kohlschmidt a Hufenbach přeswědčenaj. Jako agentura „Blendwerck“ starataj so wonaj wo mnohe projekty za marketing, komunikaciju, grafikowy design, wustajeńcy, koncepty za rum a regionalne wuwiće. Z lěta 2017 załoženej syću „Raumpionierstation Oberlausitz“ pohonjataj měšćanow a nawrótnikow, na wjes ćahnyć. Spěchowałoj stej Hornjołužisku pioněrsku staciju w lětomaj 2017/2018 Swobodny stat Sakska a 2019/2020 Roberta Boschowa załožba přez program „Dobyćerjo nowiny/Neulandgewinner“.