Kreibich-Nawka interne nadawki přewozmje

srjeda, 17. februara 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/JaW). Tuchwilna intendantka Serbskeho ludoweho ansambla (SLA) Judith Kubicec jeničku serbsku profesionelnu kulturnu instituciju definitiwnje wopušći (SN informowachu). To je direktor Załožby za serbski lud Jan Budar na naprašowanje našeho wječornika hišće raz wobkrućił. Nimo toho Budar na wčerawšej zawodnej zhromadźiznje w SLA sobudźěłaćerjam institucije dalše kročele w naležnosći rozłoži. Kaž z nowinskeje zdźělenki załožby wuchadźa, přewozmje hač k wotchadej Kubicec 31. julija a tak „hač do kónca hrajneje doby zastupjer intendantki Tomaš Kreibich-Nawka najwažniše interne nadawki“. Při tym ma so wón ­z intendantku­ wusko wothłosować.

FUEN fotowu protyku wudała

srjeda, 17. februara 2021 spisane wot:
Flensburg (SN/CoR). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) je fotowu protyku mjeńšin 2021 wudała. Kalender ma powšitkownemu směrej FUEN słužić, „mjeńšiny a jich naležnosće widźomniše činić“ a za to poskićeć „rumy, w kotrychž je móžno so zetkać a tamneho rozumić“. Z mjeńšinowej protyku chce FUEN wjetšej zjawnosći tajki rum spřistupnić. Kóžde lěto chce so kalender jednomu z mnohich aspektow kulturneho žiwjenja wěnować, kotrež wobwliwuje identitu mjeńšinowych zhromadźenstwow. Za lěto 2021 předstaja narodnu drastu wu­zwolenych mjeńšin, štož njebě hladajo na wšelakorosć wariantow w zhromadźenstwach „žadyn lochki nadawk“. Pokazuja drastu Sewjernych Frizow w Němskej, Madźarow w Słowakskej, Lezginow w Ruskej, Słowakow w Madźarskej, Madźarow w Rumunskej, Katalanow w Španiskej, Słowjanow ­w Italskej, Elsasko-Lothringow w Francoskej, Němcow w Pólskej, Serbow w Němskej a Mariupolskich Grjekow na Ukrainje. Zajimcy móža sej fotowu protyku mjeńšin 2021 na internetnej stronje FUEN wubhladać a skazać.

Pisane mjeńšiny

srjeda, 17. februara 2021 spisane wot:
Haj, takle sej je přejemy, naše narodne mjeńšiny – pisane, nostalgiske a tróšku eksotiske. Fotowa protyka mjeńšin 2021, kotruž je FUEN wudała, tyje z wobrazami narodnych drastow wšitkim klišejam, z kotrymiž wjetšina wot horjeka dele na po zdaću w starych časach tčacy wostatu mjeńšinu hlada. Tak móžeš ju přewzać, tak wobohaća mjeńšina moderny swět wjetšiny, njewohroža jednorěčnu normalnosć z cuzymi zynkami a ze žadanjemi za runoprawosću. A chutnje brać ju wězo tež njetrjebaš, hinak hač wot FUEN ­iniciěrowanu akciju Minority SafePack, kotrejež žadanja je Europska komisija wotpokazała. Wěmy, zo so typiske klišeje wo mjeńšinach lědma za to hodźa, mosty twarić a we wjetšinje zrozumjenje a tolerancu wuwabić. Nimam tuž mjeńšinowu protyku FUEN 2021 za runjewon spo­móžnu. Je pak započatk. Wšako zwjesela powěsć, zo ma w srjedźišću klětušeje fotoweje protyki načasne wuměłstwo-molerstwo stać. Cordula Ratajczakowa

Łužiske wuměłstwo w dźěłarni

wutora, 16. februara 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Za dźěłarnju „Tagwerk“ na Budyskej Sukelnskej chowa so multifunkcionalna městnosć za wuwiwanje, design a zhotowjenje najwšelakorišich produktow. Po koncepće „coworking space“ rumnosće wobhospo­darjace towarstwo „Tagwerk – Dźěłań dźeń“ zajimcam zmóžnja, swoje ideje zwoprawdźić a so rjemjeslnisce wuspytać (SN rozprawjachu).

Najwjetša rumnosć je planowanski běrow­ runje tak kaž dobra stwa a biblioteka. Wotnětka słuži přidatnje jako wustajenišćo. „Hdźe je hranica mjez wuměłstwom a dźěłom wšědneho dnja?“, so čłonojo towarstwa na internetnej stronje tagwerk.space prašeja – a hnydom tež wotmołwja: „Tajkeje hranicy njeje!“

Aktualnje wustaja tam Biskopičanska tworjaca wuměłča Anja Herzog wjacore wolijowe a akrylowe mólby. Za nju je přehladka móžnosć, ze swojim skutkowanjom so prezentować a zdobom za swoje posłužby wabić, wustawkam a zasadźe „Tagwerk“ cyle wotpowědujo. Na naprašowanje zhotowja wona indiwiduelne, přećam kupcow přiměrjene twórby.

Wo chlěwje w bašće a ptačim kwasu

póndźela, 15. februara 2021 spisane wot:

Wobstejnosće w zwisku z aktualnej pandemiju a wokomiknje njemóžne wustupy su kreatiwitu w Serbskim ludo­wym ansamblu pohonjeli. Wčera pokazachu prěni raz „Kofej w blidarni“, digitalnemu swětej přiměrjenu dokumentarisku retrospektiwu.

Poprawom sym so nadźijała, zo jeho loni,­ w meji 2020, na Praskich knižnych wikach „Svět knihy“ zetkam. Chcych so z nim ­jako jednaćelka Ludoweho nakładnistwa Domowina słužbnje rozžohnować. Koronapandemije dla pak su wiki na nazymu přestorčili, potom je cyle wotprajichu. Nětko dyrbimy so z Petrom Čačkom, słowakskim přećelom Serbow, na přeco rozžohnować. W 85. žiwjenskim lěće je 6. februara w Bratisławje zemrěł.

Słownik frizišćiny online

pjatk, 12. februara 2021 spisane wot:

Bräist/Bredstedt (SN/CoR). Sewjerna frizišćina rěkaja dialekty frizišćiny, kotrež na pobrjoze sewjerneje Friziskeje, na kupach Feer/Föhr, Öömrang/Amrum, Söl’/Sylće, na halligach kaž tež na Helgolandźe nałožuja. Nětko móžeš prawy přełožk tež online pytać a namakać. Friziska rada sekcija sewjer je online-słownik do interneta stajiła, a to pod adresu https://www.friesisch.net.

Sewjernofriziski online-słownik wobsahuje zběrku něhdźe 36 000 słowow, zapřijećow a rozjasnjenjow pobrjožneje friziskeje rěče (Mooringowy frasch). Je to wuslědk dołhych a intensiwnych prócowanjow. Projekt je Zwjazk financnje spěchował. Mały redakciski team chce nětko online-słownik stajnje polěpšeć. Pokiwy a namjety za polěpšenja su witane. Srjedźodobnje je planowane, dalše dialekty předstajić.

„Wjeselimy so, zo móžemy skónčnje friesisch.net zjawnosći spřistupnić. Přejemy wšitkim wjele wjesela při tym, sej frizisku rěč wotkrywać a ju wuslědźić“, praji předsydka friziskeje rady sekcije sewjer/Frasche Rädj Ilse Johanna Christiansen.

Wo knihach a kniharni (12.02.21)

pjatk, 12. februara 2021 spisane wot:

Lube čitarki, lubi čitarjo, kiž, byrnjež naša kniharnja dale nochcyjo zawrjena była, swěru serbske knihi kupujeće, hdy sće popra­wom posledni raz baseń Ćišinskeho čitali? Ow, njewěm so dopomnić, drje wjetšina z Was nětkle sćicha přiznaje. A ta abo tamny budźe stonać: Ach, toh‘ Ći­šinskoh tla njezrozumiš. Ale to njetrjechi, kaž nam znazornjeja sćěhowace štučki z basnje „W zymje“ z cyklusa „Za ćichim“:

Zemja błyskoce so w čistej pyše,

hdyž so hwězdy z njebjes saja běłe.

Kerki, štomy jako w meji kćěja,

zasłyšeć pak njeje mejskich pěsni.

Sněh so wodnjo, w nocy saje, saje –

we wsach, na pućach so knjejstwa přima.

Sankow, smykawow so hólčec přima,

běha, brodźi po sněhowej pyše.

Njech tež wječor doma swar so saje,

přeměrić te sepje dyrbi běłe;

a móc w lodowej so hrěje pěsni,

módre, čerwjene zo lica kćěja.

Połne běłych róžow wokna kćěja,

hdyž do běłych barbow zyma přima.

Wonka na sanjach so lubi pěsni,

k lóštnej rejce spěwa běłej pyše.

Zajac za włosy so drapa běłe,

hdyž na kožušk hońtwjer z třělby saje.

Hdyž so saje sněh a běłe wonka

wšo a wokna kćěja w zymnej pyše,

stwička přima mje, sym dobry pěsni.

Wuraz zwjazanosće

štwórtk, 11. februara 2021 spisane wot:

Wjacore lěta hižo pućuje Konječan Markus Bjeńš mjez Łužicu a Južnej Afriku. Tuchwilu je wón zaso tam a přebywa w měsće Durban. W sćěhowacym rozmysluje Markus Bjeńš wo motiwach čłowječeho jednanja. Z tym zahaja Serbske Nowiny rjad přinoškow k socialnym temam, kotrymž so wón wěnuje.

Jako so loni krótko po wudyrjenju korony ludźo do kupnicow nawalichu, zo bychu hoberske mnóstwa nuznikoweje papjery a zežiwidłow nakupowali, bě stajnje zaso słyšeć namołwa k solidariće. Pomhało to njeje. Kupcy, kotřiž njeběchu spěšni dosć stejachu před prózdnymi polcami. Jich bě koza liznyła.

Nowa Youtube-mediateka serbskiTV

srjeda, 10. februara 2021 spisane wot:
Budyšin (SN/CoR). Mediateka ze serbskej literaturu je wot dźensnišeho na nowym Youtube-kanalu serbskiTV přistupna. K zazběhej předstaja so šěsć awtorkow a awtorow w cyłkownje 22 krótkich filmach. Čitane teksty, kotrež su wuwzate z knižnych wudaćow Ludoweho nakładnistwa Domowina, su rozrjadowane po jednotliwych žanrach a po starobje čitarstwa. Dokelž njeje pandemije dla móžno zjawne čitanja přewjesć, je Zwjazk serbskich wuměłcow mysličku zrodźił, přewjesć online čitanja. Z podpěru Załožby za serbski lud je w minjenych měsacach nastało nowe „woknješko“ k zetkawanju ze serbskej literaturu. Wotewrjenje mediateki je zazběh natwara žiweho, generacije překročaceho archiwa. Mediateku chcedźa krok po kroku – tak zwurazni iniciator předewzaća Jan Bělk – z filmami, předstajace tež twórče a twórcow dalšich wuměłskich žanrow, rozšěrić.

nowostki LND