Němska znowa wotstopnjowana

srjeda, 03. meje 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němsku su w posudźowanju nowinarskeje swobody třeće lěto za sobu wotstopnjowali. Pozadk su nadpady na zastupnikow medijow, kotrychž bě loni telko kaž hišće nihdy do toho. ­Organizacija za zachowanje čłowjeskich prawow „Reporterojo bjez mjezow“ zastopnjuje Němsku na 21. městnje, za krajemi kaž Słowakskej a Samoa.

W Němskej su loni 103 fyziskich nadpadow na žurnalistow dokumentowali, organizacija zdźěla. To je najwyši staw po zahajenju zapisowanja 2015.

Potłóčowanje njelubeho rozprawnistwa po wšěm swěće přiběra, organizacija zwěsća. „Krizy, wójny a dale trajace rozšěrjenje awtoritarizma su k tomu wjedli, zo je nowinarska swoboda tak wohrožena kaž dołho nic wjace.

Naša swobodna nowina

srjeda, 03. meje 2023 spisane wot:

„Objektiwnu kritisku distancu“ – to sej nimale kóždy wot njewotwisneho nowinarstwa přeje, kotremuž je datum 3. meje jako mjezynarodny dźeń wěnowany. Naš wječornik dawno hižo „organ“ někajkeje organizacije njeje – kaž za čas Marka Smolerja je naša jenička „tendenca“, narodne zajimy serbskeho ludu zastupować. Što pak tomu najbóle tyje, njeje za wěčnosć postajene, ale kaž před sto lětami wuslědk zjawneje diskusije w Serbach. Po cyłym serbskim kraju a nic jenož w někotrych Budyskich serbskich institucijach.

Nowinarska swoboda w Němskej njeje wot zakazow wohrožena, ale druhdy wot sebjecensury wobmjezowana – hdyž so agresiwnych kritikarjow boja. Wostańmy w Serbach přećelni we wuměnje wšelakich nahladow. Do nutřkowneje nowinarskeje swobody redakcije na přikład słuša, zo njetrjeba so kóždy přilopk kóždemu redaktorej jenak spodobać. To je kaž z přispomnjenjom na rańšim piwku. Hewak by wostudłe było! Marcel Brauman

Budyšin (CRM/SN). Před 16 lětami zrodźi so kolegialne přećelstwo mjez serbskimi a Mecklenburgsko-Předpomorskimi hudźbnikami. „Bjez Jura Mětška by mys­lička mjezsobneje wuměny jeničce rjany són wostała“, praji Malte Hübner, wiolinist a komponist w Roztoku (Rostock). Wón słuša k hłownym iniciatoram tuteje jara wuspěšneje stawizny a powita w Budyšinje přitomnych z wutrobitymi słowami w našej maćeršćinje.

Mytowanych počesćili

wutora, 02. meje 2023 spisane wot:

Budyšin (SN). W nadawku Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu je jury, wobstejaca ze Sonje Hrjehorjoweje a Heleny Palmanoweje minjeny tydźeń srjedu wo dobyćerjach lětušeho wubědźowanja wo najrjeńše serbske jutrowne jejko za dźěći a młodostnych rozsudźiła. Wo wuslědkach informowaše pjatk projektna managerka Domowiny Rejzka Krügerowa. Tak je so 66 jednotliwcow wobdźěliło. Nimo mytowanjow we wosom starobnych skupinach mjez štyrjomi a 24 lětami su znowa młodźinske spěchowanske myto spožčili, kiž je z 75 eurami dotěrowane. Dobyła je tele myto 21lětna Wiebke Zimmermannec z Markoćic/Gersdorfa, kotraž so z technikomaj wóskowanja a bosěrowanja wobdźěli. Tež 254 šulerjow ze zakładnych šulow w Kulowje a w Großschirma su składnosć ­wužili a debjene jejka za wubědźowanje zapodali.

Nacije Serbow zajeli a SN zakazali

wutora, 02. meje 2023 spisane wot:

28. jutrownika před 90 lětami docpěchu dalše represalije nacijow tež Serbow a jich narodne žiwjenje. Přisłušnicy SA a policisća zajachu na tutym dnju rjad serbskich prócowarjow do „škitneje jatby“. Potrjecheni běchu prěni předsyda a hłowny załožićel Domowiny Arnošt Bart-Brězynčanski, kotryž dyrbješe měsac w chłostarni přebywać, redaktor Serbskich Nowin a moler Měrćin Nowak-Njechorński a sobudźěłaćer Smolerjec nakładnistwa Gustaw Janak. Tež jurist dr. Jan Cyž a mišter w Smolerjec ćišćerni a starosta Łužiskeho Sokoła Jakub Šajba a wučer w Pančicach, dirigent a nawoda hudźbneho wotdźěla Maćicy Serbskeje Jurij Słodeńk běchu potrjecheni. Pola Łazowskeho překupca a župana Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“ Jana Haješa přepytowachu SA-mužojo bydlenje a sćazachu čěske listy a časopisy.

Budyšin (SN/bn). „Europska klasiska hudźba je z bytostnym stołpom europskeje kulturneje identity a ma móc, mjezy přesahowaca ludźi hromadu wjesć. Ćim wjetša je mi česć, z festiwalom ‚Třiangel‘ nowy projekt w Budyšinje zahajić směć.“ Z tymle słowami připowědźi wuměłstwowy direktor projekta Classic@Home a hłowny organizator mjenowaneho festiwala Fjodor Elesin we wobłuku nowinarskeje konferency wčera w Budyskej Röhrscheidtowej bašće „mišterske kursy za wysoko wobdarjenych studentow hudźby pod nawodom cyłkownje sydom mjezynarodnje renoměrowanych koryfejow“ kaž tež cyłkownje „štyri koncerty z wobdźělnikami a docentami“.

Debitowu antologiju předstajiła

pjatk, 28. apryla 2023 spisane wot:
Pod pseudonymom Źilka je znata awtorka Jill-Francis Ketlicojc wčera swoju w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłu debitowu zběrku delnjoserbskich a němskich basnjow „Pyšpot procha – In Sand und Wolken geschrieben“, ilustrowanu wot Isy Bryccyneje, premjernje w Choćebuskim Serbskim domje předstajiła. Něhdźe dźesać zajimcam wona mjez druhim rozłoži, zo „je často wot temow wotwisne, w kotrej rěči“ basni, zo pak je jej „delnjoserbšćina bliša“. Wo hudźbne wobrubjenje premjery postara so Marion Kwicojc na gitarje a harfje. Jutře chce Źilka nowostku z čitanjom na Lipšćanskich knižnych wikach prezentować. Foto: NC/Katalin Porackojc

Serbski ludowy ansambl předstaji póndźelu, 1. meje, drje posledni raz swoju inscenaciju „Z nadźiju do přichoda“, a to nic na swójskej žurli, kaž SN wčera připowědźichu, ale na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje. Do produkcije pod režiju choreografa Měrka Mahra su wšitke sparty SLA zapřijate. Foto: Martin Pižka

„Nětko smy w dolinje smjerće“

štwórtk, 27. apryla 2023 spisane wot:

Tele přimjeno Lipjo při klóštrje Marijinej hwězdźe před 78 lětami dóstało

20. apryla wobsadźichu sowjetske a pólske wójska wulke dźěle Hornjeje Łužicy. Pólske jednotki ćehnjechu w chwatku dale do směra Drježdźan, dokelž chcyše rozkazowar 2. pólskeje armeje, general Karol Świerczewski, ze swojimi jednotkami město jako prěni wobsadźić.

Dźeń pozdźišo poradźi so jednotkam generala SS Schörnera klin zapadnje Budyšina do tuteje kolony bić, tak zo buchu před Drježdźanskim hajom stejace pólske wójska wot swojich zadnich dodawanskich wotdźělow wotražene a njedóstachu zežiwadła a municiju.

Poslednje přihoty při stejnišćach nakładnistwow: Po třoch lětach nuzoweje přestawki koronapandemije dla su wot dźensnišeho mjezynarodne Lipšćanske knižne wiki zaso wotewrjene. Hač do njedźele předstajeja 2 082 wustajerjow ze 40 krajow swoje nowe publikacije. Zastupjene je tež Ludowe nakładnistwo Domowina z Budyšina. Hóstny kraj je lětsa Awstriska. Foto: dpa/Jan Woitas

nowostki LND