A-Team w Serbskim muzeju

pjatk, 05. junija 2020 spisane wot:
Henry Puchert, Heinz Schmöller a Anna Eisenmenger (wotlěwa) z Drježdźanskeje firmy A-Team maja tuchwilu ruce połnej dźěła. Wot 18. meje woni w Budyskim Serbskim muzeju eksponaty měšaneho depota fotografisce dokumentuja a je wěcy­wu­stojnje zapakuja. Hłownje jedna so wo keramiku, drjewjane a metalowe objekty. Něhdźe 930 eksponatow njeinwentarizuja mjenowani třo jeno při zapa­kowanju, ale dyr­bja kóždy z nich po wupakowanju z nimale sto kistow hišće raz přepru­wować. Zarja­dować nowy skład na Lubijskej dróze w Budyšinje pak je nadawk Serbske­ho muzeja. Foto: Mónika Ošikowa

Wo knihach a kniharni (05.06.20)

pjatk, 05. junija 2020 spisane wot:

Jako lektorka přewzach nowy projekt, kotryž­ je minjene lěta moja kolegina swědo­miće spjelnjała. W Serbskej protyce – po serbskorěčnej Łužicy znatym alma­nachu zajimawych přinoškow, powědančkow a dopomnjenkow, skulojćenym z kalendarijom, stolětnej protyku a praktiskej rubriku – čitach přeco tójšto noweho, pu­ćo­wach z dopisowarjemi po cuzych krajach, dóstach dohlad do njeznatych kónčin swěta, ale tež našeje blišeje domi­zny. Tuchwilu přinoški přichodneje Protyki přehladujemy, trěbne fota wupytamy, zo by wona čitarstwu w nazymje předležała.

Chróšćanska „Jednota“ 25 lět

pjatk, 05. junija 2020 spisane wot:

Sobotu, 3. junija 1995, dožiwichu wobydlerjo Chróšćanskeje gmejny a dalši zajimcy swjatočne přepodaće wjacezaměroweje hale „Jednota“ přez tehdyšeho wjesnjanostu Pětra Šołtu. Na swjedźenskim akće wobdźělichu so jako čestni hosćo zapósłanc Europskeho parlamenta Stanisław Tilich, čłon Němskeho zwjazkoweho sejma, Kulowčan Ulrich Klinkert, Drježdźanski knježerstwowy prezident dr. Helmut Weidelener kaž tež direktor Załožby za serbski lud Marko Suchy (wšitcy štyrjo CDU), předsyda Domowiny Jakub Brankačk a předsydka Serbskeho šulskeho towarstwa Ludmila Budarjowa. Te­hdyši sakski ministerski prezident prof. dr. Kurt Biedenkopf (CDU) bě pisomny postrow posrědkował.

W metropoli katolskeho Serbstwa bě w běhu 60 tydźenjow moderna kulturna, sportowa a zetkawanska wjacezaměrowa hala nastała. Wona měješe zdobom jako zabawnišćo, za reje a za zaměry Serbskeje zakładneje a srjedźneje šule „Jurij Chěžka“ kaž tež za čłonow Sportoweje jednotki Chrósćicy słužić. Srjedźišćo hale je wulka žurla z jewišćom a z něhdźe 550 stólcami za publikum.

Ćišćernja Nowa Doba a Yad Vashem

štwórtk, 04. junija 2020 spisane wot:

Twarjenja Łužiskeje ćišćernje na Hornčerskej hasy 35 w Budyšinje su w měrcu spotorhali. To je w nowinach a na Facebooku diskusije wuwabiło. Podawamy tule pospyt zhladowanja na dźěl młódšich serbskich kulturnych stawi­znow.

Powšitkownje běše znate, zo chowaše domske židowsku modlernju, na čož skedźbnješe na fasadźe přičinjena informaciska tafla. Stawi­znisce zajimowani měšćenjo tohodla měnja, zo měło twarjenje tuž pod pomnikoškitom stać. Wyši měšćanosta Budyšina Alexander Ahrens (SPD) wo tym njewě. Budyska měšćanska rada je tomu přihłosowała, zo nowy měji­ćel ležownosće dotalny dom z při­twa­rami spotorha. Wyšeho měšćanostu „je to­ jimało“. Twarjenje pak je historiske a ma z nowšimi serbskimi kulturnymi stawiznami činić.

Nowa serbska ćišćernja

3. Budyske pišćelowe lěćo zahajene

štwórtk, 04. junija 2020 spisane wot:

Tachantskaj kantoraj staj wčera wječor 3. pišćelowe lěćo w Budyskej cyrkwi swj. Pětra zahajiłoj. Wotpowědnje tuchwilnej situaciji běchu woznamjenjene městna zwjetša wobsadźene. Za rjad zamołwity cyrkwinski hudźbny direktor Michael Vetter je hosćom program rozłožił. Hač do kónca awgusta prezentuja so tam nětko stajnje srjedu mjezynarodnje renoměrowani organisća.

Budyšin (CRM/SN). Słuchatka na hłowje při hraću na dwojich historiskich pišćelach njejsu w Budyskej tachantskej cyrkwi ničo noweho. Wulka rumnostna distanca mjez instrumentomaj na katolskej a ewangelskej stronje Božeho domu hodźi so tak hižo přez lěta z modernej techniku přeprěčić. Znowa wuwi so wot cyrkwinskeho hudźbneho direktora Friedemanna Böhme na pišćelach na katolskej a Michaela Vettera na wulkich byrglach na ewangelskej stronje wuhotowany koncert wulkeje klasy.

Z wobnowjenym zastanišćom

srjeda, 03. junija 2020 spisane wot:
Choćebuska parkowa železnica wobsteješe swjatki póndźelu, na Mjezynarodnym dnju dźěsća, 66 lět. A takrjec jako narodninski dar su w tym zwisku wobnowjene zasta­nišćo „Rogeński park a hród“ poswjećili. Z nowej signalowej techniku a wu­hotowanjom polěpšichu tak předewšěm wuměnjenja za čestnohamtskich přećelow žele­znicy, štož zwjesela tule tež parkoweho železnicarja Bennedicta Fischera. Par­kowa železnica w delnjołužiskej metropoli je jenička swojeho razu w Brani­borskej. 1. junija 1954 běchu ćahi tehdyšeje Choćebuskeje pioněrskeje železnicy mjez staci­jomaj „Přećelstwo“ a „Zwěrjenc“ jězdźić započeli. Foto: Michael Helbig

Jan Cyž (naprawo), jedyn z najpłódnišich načasnych serbskich komponistow, swjeći dźensa w Budyšinje 65. narodniny. Lawreatej Spěchowanskeho myta Ćišinskeho ­gratulowaše tež hudźbny „kolega“, komponist, wučer a dobry přećel Juro Mětšk. ­Koronakrizy dla wšak dyrbi planowany narodninski swjedźeń wupadnyć. Jubilar swjeći tuž w mjeńšim kruhu. Foto: Carmen Schumann

Na Hórčanskim Smolic statoku je nowa hudźbna skupina Astronawt swjatki swoje prěnje spěwy natočiła. Trěbnu techni­ku za nahrawanje je Załožba za serbski lud financowała. W přichodźe změja dalše serbske skupiny móžnosć, mobilnu nahra­wansku techniku wužiwać a tak swójske spěwy produkować a je na Spotify, YouTube a Instagramje wozjewić. Cyłkej Astronawt přisłu­šeja Oliver Böhm, Matej Dźisławk (klečo wotlěwa), Jurij Hantuš, Pětr Dźisławk, Jan Brězan, Syman Handrik, Józef Hantuš a hudźbny producent a zamołwity za nahrawansku techniku Syman Hejduška (stejo wotlěwa). Foto: Matej Dźisławk

Jan Rak

srjeda, 03. junija 2020 spisane wot:
Najwuznamniši serbski humanist, wučenc, poet a spisowaćel Jan Rak, němsce Johannes Rhagius, zemrě 31. meje 1520 jako profesor we Wittenbergu. Wón narodźi so 1457 w Žmrje na sewjerowuchodźe Delnjeje Łužicy, nětko pólske wojewódstwo Lubsko. Wopomjatna tafla tam na njeho dopomina. Rak studowaše w Krakowje, hdźež bě na to sydom lět z docentom. Wuwučowaše dale na uniwersitach we Wienje, Strasbourgu, Bolognje a Romje. Tam spočži jemu bamž Alexander VI. lěta 1500 titul „poeta laureatus“. W Lipsku bě Ulrich von Hutten jeho wučomnik. ­Uniwersita w Mainzu powoła Raka 1502 za profesora, kiž wojowaše zaměrnje za ideje humanizma a přećiwo zastarskej šolastice. Lětdźesatk znjemóžnichu jemu přećiwnicy w Parisu, jako profesor skutkować. Jan Rak załoži sobu łaćonske šule a wuwučowaše na nich, wosebje zasłužbnje na Choćebuskim gymnaziju. Po lěće 1512 bě zaso profesor w Frankfurće nad Mohanom a na Viadrinje w Frankfurće nad Wódru. Spisał je mnohe wědomostne knihi a pojednanja, a pěsnješe we łaćonskej rěči. Baseń Raka „Carmen de Lusatia“ swědči wo jeho lubosći k ródnej Łužicy. Manfred Laduš

„Swětłownja serbskeje rěče“

wutora, 02. junija 2020 spisane wot:

Manfred Starosta, mjez druhim znaty jako awtor standardneho delnjoserbsko-němskeho słownika, dóstanje lětuše Myto Miny Witkojc. Tež Domowina gratuluje.

Podstupim (SN/bn). Delnjoserbski awtor a přełožowar Manfred Starosta, rodźeny 1941 w Janšojcach, je lawreat lětušeho Myta Miny Witkojc kraja Braniborskeje. Knježerstwowy społnomócnjeny za naležnosće Serbow w Braniborskej, statny sekretar Tobias Dünow (SPD), gratuluje: „Manfred Starosta je so čas žiwjenja za del­njoserbšćinu zasadźał – najprjedy jako wučer, po tym jako lektor a docent na Lipšćanskej uniwersiće a pozdźišo jako awtor delnjoserbskich wučbnicow a słownikow. Wón njeje rěč jenož dokumen­tował a přełožował. Je ju tež dale wuwił a našočasnej literaturje wotewrěł. Tak je rewitalizaciji delnjoserbšćiny polěkował a k tomu přinošował, stawizny, rěč, kul­turu a tradicije Serbow zachować a šěrić. Nětčiše wuznamjenjenje je tuž přewšo woprawnjene – wutrobne zbožopřeća!“

nowostki LND