Ně, njejsym žana póstniska nora. To cyle zjawnje praju. Runje tak zjawnje pak při­znawam, zo sym so lědma hdy telko smjał kaž minjenu sobotu na 1. kapičkowym wječoru Serbskopazličanskeho karnewaloweho towarstwa w Njebjelčicach. W dwuhodźinskim programje je mje sčasami woprawdźe brjuch bolał a sym sej někotružkuli sylzu trěł. To so mi zawěrno tak spěšnje njestanje.

„Smy hišće w zbožownym stawje, zo móžemy w Budyskim wokrjesu nimale we wšěch kónčinach w bibliotekach wupožčowanje medijow zawěsćić“, praji Serbskim Nowinam wjednica Budyskeje měšćanskeje biblioteki Sabine Kempel. Z tym wona měni, zo je poprawom w kóždej gmejnje wobstajne wupožčowanje knihow, słownikow, notow, pućowanskich kartow, nowinow a časopisow, CDjow, słuchoknihow, DVDjow a CDjow-ROM přez hłownohamtsce a pódlanskopowołanskich přistajenych kaž tež čestnohamtskich pomocnikow zawěsćene. Zdobom je sej loni wjace hač 56 000 dźěći a dorosćenych přez hornjołužiski internetny portal „Onleihe“ elektroniske medije kaž e-booki wupožčiło. Prašam pak so, čehodla namakamy w regalach Budyskeje a Kamjenskeje knihownje jeno mało ryzy serbskich spisow, čehodla móžeš sej tam skerje němskorěčne knihi serbskich spisowaćelow wupožčić? Hižo lěta je argumentacija bibliotekow tež na wsach, zo so pječa přemało Serbow za spisami w swojej maćeršćinje praša.

Nazymu 2014 je so Budyski krajny rada Michael Harig (CDU) w interviewje ze Serbskimi Nowinami wo tym wuprajił, kak hodźeli so naležnosće našeho ludu hišće lěpje do dźěławosće wokrjesneho sejmika zapřijeć. Tehdy bě tež wo serbski wuběrk město dźěłoweho kruha za serbske naležnosće šło. Tajki konstrukt dźěło sejmika braniborskeho wo­krjesa Sprjewja-Nysa wot decembra 1998 wobohaća. Model z Delnjeje Łužicy pak njeje Budyskeho krajneho radu dotal hišće přeswědčił.

Štož je krajny rada Harig na změnu wobstejnosćow tłóčacemu dźěłowemu kruhej za serbske naležnosće na jeho njedawnym posedźenju namjetował, je wažny mjezywuspěch: Čłonojo gremija měli so jako kompetentni wobydlerjo do wuběrkow wokrjesneho sejmika z poradźowacym hłosom powołać. Eksplicitna serbska wěcywustojnosć ma so potom – jeli wokrjesny sejmik 21. měrca namjet zarjadnistwa sćěhuje – wot meje na wuběrkowych posedźenjach wobdźěleć.

Tele dny dyrbjachmy nazhonić, zo su mjez ćěkancami tež čorne wowcy. Po­dawki silwesterskeje nocy w někotrych městach Němskeje nam tole wuwědomjeja. To zdobom pokazuje, zo njeje towaršnosći lochko, azyl pytacych integrować. Hač ćěkanc, čorna wowca abo domoródny – wšitcy su čłowjekojo.

Mamy so nětko wšitkich swojich demokratiskich zasadow a přeswědčenjow wzdać? Ně, dyrbimy sej mjezsobny respekt wužadać. K tomu słuša, zo wobě stronje płaćiwe prawidła a zakonje akceptuja. Runje tohodla je nimoměry wažne, zo wo ćežach při integrowanju zjawnje rěčimy – tež we Łužicy. Problemy, wo kotrychž ničo njewěmy, njemóžemy wotstronić. Mjezsobne wumjetowanja połoženje njepolěpša. Njeakceptancu a zdźěla­ hidu na wšo cuze a ćěkancow tuchwilu bohužel na serbskich wsach přiběrajcy začuwaš. Mnozy Serbja sobu swa­rja a su wo aktualnej politice w našim kraju přesłapjeni. Wočakujemy wot wjetšiny, zo nas chutnje bjerje. Tohodla měli my ćěkancow chutnje brać a njeskutki jednotliwcow njespowšitkownjeć.