Tež wo změny w cyrkwjomaj šło

wutora, 15. septembera 2020 spisane wot:

Budyšin (SK/SN). Zwjazkowe zjednoćenstwo Lěwicy „Etniske mjeńšiny“ ma koaliciske zrěčenje CDU, SPD a Zelenych nastupajo serbske prašenja za dotal najlěpše w Sakskej. To zwěsćichu jeho čłonojo sobotu na wuradźowanju w Budyšinje. Zaběrali su so tež z prašenjom, što bu wuchadźejo z koaliciskeju zrěčenjow w Braniborskej a w Sakskej hladajo na serbski lud dotal docpěte a kak chce Lěwica k dalšemu zwoprawdźenju mjeńšinoweho prawa přinošować. Serbska Lěwica wita, zo tež serbske zjednoćenstwa w SPD a Zelenych wuslědki politiki Serbam napřećo hódnoća. Zdobom poskića woběmaj cyłkomaj zhromadne dźěło.

Wótrje kritizowali su sobotni wobdźělnicy saksku Lěwicu, zo njeje – njedźiwajo na dojednanje z lěta 2015 – žane naprawy dojednała, „mjeńšinowe prawo w trěbnej měrje“ w stronje zwoprawdźić. Jednohłósnje schwalichu protestny list zwjazkowej změrcowskej komisiji. Přitomni zhonichu tež wo strukturnych změnach katolskeje a ewangelskeje cyrkwje w serbskich kónčinach. Žanažkuli změna njesměła na kóšty serbskich wosadow hić, zwuraznichu woni w swojim stejišću.

Róčnicu załoženja swjećili

wutora, 15. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Ze swjedźenskim zarjadowanjom je Centralna rada Židow dźensa w Berlinje 70. róčnicu swojeho załoženja woswjećiła. W swjedźenskim přednošku w Centrumje Judaicum pokaza zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) na wulke zasłužby centralneje rady, kotraž bě so jenož pjeć lět po holocausće na to zwažiła židowske žiwjenje w Němskej, w „kraju skućićelow“, znowa zmóžnić. Centralna rada zastupuje zajimy 23 krajnych zwjazkow a 105 židowskich wosadow z něhdźe 100 000 čłonami.

Dwělomny zakoń schwaleny

London (dpa/SN). Najebać wšitke warnowanja je delnja komora britiskeho parlamenta wčera wjele diskutowany zakoń premierministra Borisa Johnsona wo brexiće schwaliła. Premierminister chce ze zakonjom wo nutřkoeuropskich wikach loni z Europskej uniju wujednany zakoń wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z EU we wažnych dypkach jednostronsce změnić. W Brüsselu maja iniciatiwu Johnsona za ranjenje zakonja.

Čakaja na wuslědki testow

Něhdźe sto ludźi je wčera wječor na Budyskich Žitnych wikach přećiwo rasizmej a prawicarstwu demonstrowało. Namołwjał bě k tomu zwjazk „keep together – zhromadnje přećiwo prawicarstwu“. Hłowna přičina bě wotpohlad prawicarskeho hudźbnika Chrisa Aresa, w Budyšinje so zasydlić a tam prawicarski centrum natwarić. Foto: Steffen Unger

Nowe lěhwo za migrantow dotwarjene

wutora, 15. septembera 2020 spisane wot:

Athen (dpa/SN). Grjekski minister za migraciju Notis Mitarakis wšitkich bjezdomnych migrantow na kupje Lesbos namołwja ručež móžno do noweho, prowizoriskeho stanoweho lěhwa zaćahnyć. To je po słowach Mitarakisa jich winowatosć. „Wot přichodneje póndźele wobdźěłaja sobudźěłaćerjo jenož hišće azylowe próstwy za tych, kotřiž su w lěhwje“, ­rjekny minister wčera rozhłosowemu sćelakej Parapolitika.

Wospjet warnowaše Mitarakis migrantow, wotdźeržowacych druhich wot toho, do noweho prowizoriskeho lěhwa hić, kotrež běchu zamołwići zhromadnje z pomocnymi organizacijemi natwarili. „Wěmy dokładnje, wo koho so jedna“, rjekny wón hladajo na mału skupinu migrantow, kotrychž jako škarakow znaja. Tući běchu minjeny tydźeń woheń zamiškrili, kotryž je lěhwo zničił. Grjekska njeda so wudrěwać, wón doda.

Trump: Bórze budźe chłódnišo

wutora, 15. septembera 2020 spisane wot:

Sacramento (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je na wopyće w Kaliforniskej tamnišich lěsnych wohenjow dla wu­znam klimoweje změny złahodnił. Kaliforniski minister Wade Crowfoot sej w diskusiji z Trumpom žadaše, zo měli změnu klimy a jeje wuznam za lěsy připóznawać a bóle z wědomostnikami dźěłać. „Bórze budźe chłódnišo, přihladujće prosće“, Trump rjekny. Minister Crowfoot, do kotrehož zamołwitosće tež słuša přirodne žiwjenske zakłady zachować, jemu znapřećiwi: „Bych sej přał, zo wědomosć Wam přihłosuje.“ Prezident Donald Trump rjekny: „Njewěrju, zo wědomosć to woprawdźe wě.“

Prezident je sej wěsty, zo je špatny lěsny management za zahubne wohenje zamołwity. Kaliforniski guwerner Gavin Newsom Trumpej znapřećiwi, zo steji najwjetši dźěl lěsow pod zarjadnistwom Zwjazka. Kaliforniska sama wobsedźi runje tři procenty lěsa. Kandidat demokratow za prezidenta Joe Biden mjenowaše Donalda Trumpa hladajo na toho wuprajenja „klimopolitiskeho zapalerja“.

To a tamne (15.09.20)

wutora, 15. septembera 2020 spisane wot:

Najmjeńšej gmejnje Němskeje ležitej w Schleswigsko-Holsteinskej a w Porynsko-Pfalcy. W Gröde, na kumštnej kupje w Sewjernym morju, kaž tež w Dierfeldźe we wulkanowej Eifeli bydleše kónc 2019 stajnje dźesać ludźi. Lěto do toho bě Gröde po wšej Němskej najmjeńša gmejna z runje hišće sydom wobydlerjemi. Najwjace ludźi bydleše kónc 2019 znowa w Berlinje (3,67 milionow). Najhusćišo wobsydleny je Mnichow, hdźež bydli 4 777 ludźi na kwadratny kilometer. W Parisu je jich štyri króć telko: 21 000.

Pilnje harowacy jěž je w Magdeburgu zasadźenje policije zawinił. W rańšich hodźinach bě muž na to tukał, zo su paduši w domje susoda, dokelž słyšeše podhladne zwuki, jako by něchtó z piłu rězał. Policisća ležownosć kontrolowachu a namakachu jěža, kiž metalowy předmjet před sobu storkaše, štož zwuki zawinowaše.

Lukašenko cyrkwi hrozył

póndźela, 14. septembera 2020 spisane wot:

Minsk (B/SN). Běłoruski prezident Aleksander Lukašenko je podpěru cyrkwje demokratiskemu hibanju w swojim kraju wospjet raznje kritizował a jej ze sankcijemi hrozył. „Stat njebudźe tomu přihladować“, rjekny Lukašenko. Wosebje katolska cyrkej bě so na stronu wobydlerjow Běłoruskeje stupiła, kiž demonstrowachu přećiwo sfalšowanju prezidentskich wólbow na dobro Lukašenka. Arcybiskop Minska Tadeusz Kondrusiewicz kritizowaše brutalne wobchadźenje wěstotnych mocow z demonstranta­mi.

Chcedźa z Romom rěčeć

Bonn (B/SN). Němska biskopska konferenca chce dwělomne instrukcije přichod katolskich wosadow nastupajo z Vatikanom rozjimać. Předsyda konferency biskop Georg Bätzing chce přiwzać poskitk rozmołwy z klerusowej kongregaciju. Wón chce namjetować rozmołwu z biskopami a lajkami wobstejaceho prezidija synodalneho puća, dokelž su biskopja, měšnicy a lajkojo w instrukciji na samsnej runinje narěčami. Papjera z Vatikana mjez druhim wotpokazuje, zo lajkojo wosady nawjeduja.

Klóšter dóstanje přirost

Lukašenko zetka so z Putinom

póndźela, 14. septembera 2020 spisane wot:

Minsk/Soči (dpa/SN). Pod ćišćom masowych protestow w swojim kraju poda so běłoruski prezident Aleksander Lukašenko dźensa na krizowu rozmołwu z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom do čornomórskeje metropole Sočija. Je to prěnje wosobinske zetkanje wobeju politikarjow po prezidentskich wólbach 9. awgusta w Běłoruskej – a prěni króć po wólbach, zo Lukašenko kraj wopušći. Ruska je wuski zwjazkar Běłoruskeje.

EU wuradźuje z Chinu

Brüssel/Peking (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa zhromadnje z druhimi wodźacymi politikarjemi Europskeje unije na widejokonferency z chinskim prezidentom Xi Jinpingom wo spěšnym wotzamknjenju inwesticiskeho plana wuradźowała. Zaměr je, jednanja hač do kónca lěta zakónčić. Z wida EU dyrbjała China za to wšelake wuměnjenja spjelnić a na přikład europskim předewzaćam lěpši přistup k chinskim wikam zmóžnić.

Nowy rekord infekcijow

Dospołnje wotpalił je so tónle statok w Kaliforniskej w USA, po tym zo běchu jón płomjenja docpěli. Při najhóršich lěsnych wohenjach w stawiznach je dotal 33 ludźi žiwjenje přisadźiło. Wjace hač 20 000 kwadratnych kilometrow lěsa je spalenych. Dźensa chcyše prezident Donald Trump potrjechenu kónčinu a tamnišich wohnjowych wobornikow wopytać. Foto: dpa/Noah Berger

Europa trjeba jednotnu politiku ćěkancow dla

póndźela, 14. septembera 2020 spisane wot:

Berlin/Athen (dpa/SN). Po přizwolenju Němskeje a Francoskeje, krótkodobnje wjace njepołnolětnych ćěkancow z wotpaleneho grjekskeho lěhwa Moria při­wzać, nadźija so zwjazkowy minister za wuwićowu pomoc Gerd Müller solidarity we wobłuku Europskeje unije. Nětko dyrbjeli tež druhe europske kraje a komisija EU rozsudźene jednać, rjekny politikar CSU Passauskim nowinarjam. „Dramatiske podawki w Moria měli signal być, wobstejnosće změnić a skónčnje zhromadnu europsku politiku ćěkancam napřećo wuwić. W lěhwje njejsu grjekscy ćěkancy. To su ćěkancy Europy“, minister zwurazni.

nowostki LND