„Smy wosrjedź pandemije“

srjeda, 29. julija 2020 spisane wot:

Zamołwići starosća so raznje přiběracych padow koronawirusa dla

Berlin (dpa/SN). Přiběraceje ličby nowych padow korony w Němskej dla so Roberta Kochowy institut (RKI) boji, zo móhł so dotalny pozitiwny trend w Němskej do na­přećiwneho wobroćić. Minjene sydom dnjow běchu 3 611 nowych infek­cijow zliči­li, rjekny prezident instituta Lothar Wieler wčera w Berlinje. Nowe natyk­njenja z wirusom zbudźeja „wulke starosće“. Hłowna přičina přiběracych padow je po słowach Wielera zwjeršnosć při dodźerženju prawidłow. Hač jedna so hižo wo móžnu druhu žołmu, dotal hišće njewědźa, móhło pak być.

Minjeny čas bě so poradźiło ličbu nowych infekcijow na 300 do 500 wšědnje wobmjezować, kaž prezident instituta wu­zběhny. Mjeztym je połoženje hinaše: Minjeny pjatk bě jich 815 padow wjac, njedźelu 700 a wčera 600.

To a tamne (29.07.20)

srjeda, 29. julija 2020 spisane wot:

Swój lóšt na burger a pomfritki změja třo Awstralčenjo nětko chětro droho zapła­ćić. Policija je jich lepiła, jako běchu za čas koronapandemije najebać razny zakaz, dom wopušćić, w zwjazkowym staće Victoria k hosćencej McDonald‘s po puću. Napołožili su młodostnym nětko pokutu 5 000 awstralskich dolarow. Při kontroli awta dyrbješe policija zwěsćić, zo so přećeljo priwatnje zetkachu, byrnjež kóždy něhdźe druhdźe bydlił.

Hoberski kruh w žitnišću w hornjobayerskim Pählu dźeń a wjace ludźi přiwabja. Štó bě kruh z akuratnymi for­ma­mi a symetrijemi stworił, dotal njewědźa. Ratar, kiž polo wobhospodarja, je so­ mjeztym z tym wotnamakał, zo drje tam lětsa ničo žnjeć njebudźe. Na samsnym polu nańdźechu lěta 2007 hižo raz tajku wuměłsku twórbu, kotruž maja někotři za produkt zwonkazemskich.

Bywši oficěr do Berlina

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce bywšeho oficěra wójska, połkownika Douglasa Macgre­gora, za naslědnika Richarda Grenella jako­ wulkopósłanca do Berlina pósłać. To wuchadźa ze zdźělenki Běłeho domu. Namjety za zastojnstwo wulkopósłanca ma senat schwalić, wotpowědny termin pak dotal znaty njeje. Macgregor bě Němsku w zašłosći, runje tak kaž Trump, přesnadnych wudawkow za brónjenje dla zas a zaso kritizował.

Wjace infekcijow w Awstriskej

Wien (dpa/SN). Ličba infekcijow z koronawirusom w turistiskim srjedźišću St. Wolfgang w hornjej Awstriskej je wo 18 na nětko znajmjeńša 62 rozrostła. Kaž zamołwići rozprawjeja, su nimale wšitke tysac testow wuhódnoćili. Najwjetši dźěl natyknjenych su sobudźěłaćerjo ho­te­low a hosćencow. Wirus bě wudyrił, po tym zo běchu so młodźi sezonowi pomocnicy k swjedźenjam zetkawali.

Trump hrozy demonstrantam

Blidarski mišter Thomas Thiele (prědku) je dźensa durje při zachodźe synagogi w Halle wuměnił. Durje stejachu loni 9. oktobra w srjedźišću rozprawow, po tym zo bě atentatnik podarmo spytał so do synagogi zadobyć. Do toho bě wón wospjet do drje­wjanych duri třělał (nalěwo). Nowe durje runaja so wonkownje starym, su pak hišće wěsćiše. Foto: dpa/Hendrik Schmidt

Winowatostny test wukazany

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dowolnicy, kotřiž so z tak mjenowanych rizikowych kónčin do Němskeje wróća, dyrbja so na koro­nawirus testować dać. To je zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) připowědźił. Test ma za wšitkich darmotny a wot přichodneho tydźenja móžny być. Spahn na to skedźbni, zo je winowatostny test na rizikowe kónčiny wobmjezowany. Bayerska je mjeztym zdźěliła, zo nochce jenož na lětanišćach testować, ale tež na nadróžnych namje­znych přechodach. Na Nürnbergskim hłownym dwórnišću chcedźa tohorunja centrum za testy zarjadować.

Kritikarjo wšak na to pokazuja, zo njehrozy najwjetši strach koronawirusa dla w dalokich rizikowych krajach, ale skerje wo­srjedź Europy.

Znowa hrozy „wulki šmjatk“

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Krótko do kónca wulkich prózdnin w někotrych zwjazkowych krajach zamołwići tak prawje njewěrja, zo budźe wosrjedź koronapandemije plano­wany nawrót k normalnej šulskej wučbje bjeze wšeho móžny. Po měnjenju Zwjazka wučerjow Němskeje njejsu šule na to dosahajcy přihotowane. Zwjazk so boji, zo dóńdźe „k wulkemu šmjatkej“, rjekny jeho prezident Heinz-Peter Meidinger powěsćerni dpa.

Zwjazkowa staršiska rada liči z dalšim zawrjenjom šulow a z toho wuchadźa, zo wotběži nowe šulske lěto „wšo druhe hač po planje“, kaž měni předsyda rady Stephan Wassmuth. To wšak by w prěnim rjedźe na škodu dźěći było.

Konwenciju wopušćić abo nic?

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). W Pólskej je debata wudyriła, hač měł kraj tak mjenowanu Istanbulsku konwenciju za škit žonow přećiwo namocy wupušćić. Justicny minister Zbigniew Ziobro bě připowědźił, zo swójbnemu ministerstwu wotpowědny namjet předpołoži, kaž powěsćernja PAP rozprawja. Konwencija ma rjadowanja „ideologiskeho razu“, kiž njemóže wón akceptować a kotrež ma za škódne, na přikład „genderizm“. Ziobro je załožer narodnokonserwatiwneje strony Solidarna Pólska, wotnožki knježaceje strony Prawo a sprawnosć ministerskeho prezidenta Mateusza Morawieckeho.

Generalna sekretarka Europskeje rady Marija Pejčinović Burić je alarmowana. Wustup Pólskeje z konwencije by był nastupajo škit žonow před namocu w Europje wulka kročel wróćo.

Politikar opozicije a zapósłanc EU Andrzej Halicki kritizuje, zo přinjesu blady­ wo wustupje z konwencije knježerstwo „do najšpatnišeho swětła“.

Günther: Suchota dale traje

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:

Sakski ratarski minister chce přirodnym wužadanjam znapřećiwić

Drježdźany (dpa/SN). Mjeztym hižo něko­tre lěta trajaca suchota ze swojimi raznymi sćěhami – wusušenymi polemi, znižacym so stawom dnowneje wody, mrějacymi lěsami a horcymi městami – je sakskemu wobswětowemu ministrej Wolframej Güntherej wosebite wuža­da­nje. „Nimam suchotu za starosć, ale za nadawk“, rjekny politikar Zelenych w roz­mołwje z powěsćernju dpa. Jemu dźe wo to­, we wšěch wobłukach ze wšěmi wobdźělenymi problemy rozrisać, dokelž­ su wone „nowa woprawdźitosć“. Wotpowědnje alarmowace su ličby: Po informacijach wjedrarjow pobrachuje w Sakskej wot nowembra 2017 hač do lońšeho decembra 335 litrow dešća na kwadratny meter. Sewjerna a wuchodna Sakska stej wosebje suchej. Přerězny staw dnowneje wody bě w swobodnym staće kónc minjeneho lěta 40 centimetrow niši hač w přerězku lět wot 1989 do 2019. Hižo spočatk 2020 běchu w 30 procentach wšitkich rěkow niłku wodu registrowali. „Mamy spochi mjenje dešća, dale a wjace wódnišćow wusakuje. Tu mamy strukturny problem“, Günther wuzběhny.

Chaos wostanje

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:
Hač su winowatostne testy na korona­wirus za němskich dowolnikow zmysłapołne, kotrež so z tak mjenowanych rizikowych kónčin we wukraju nawróćeja, ma so hakle pokazać. Na prěni napohlad zdawa so naprawa trěbna, a politika demonstruje, zo je jednanjakmana. Kritikarjo skorža, zo tajke testy wukazaja, hdyž su wulke prózdniny w někotrych zwjaz­kowych krajach hižo zaso nimo. A scyła: Najwjace pozitiwnych padow korony njepřińdźe z dalokich krajow, do kotrychž so něm­scy dowolnicy tuchwilu lědma zabłudźeja, ale z Awstriskeje abo z kupy Mallorca. Wobě pak njejstej jako rizikowej kónčinje zastopnjowanej. Mjeztym wěmy, zo mamy tajku rizikowu kónčinu tež w Němskej: wokrjes Dingolfing-Landau w susodnej Bayerskej, hdźež bě wirus w ratarskim zawodźe wudyrił. Wobydlerjam wokrjesa je zakazane, do někotrych zwjazkowych krajow jěć ... Chaos nas drje hišće chwilu přewodźa. Marko Wjeńka

Prěnja němsko-delnjoněmska tafla

wutora, 28. julija 2020 spisane wot:
W sewjerobraniborskim Sewekowje su minjeny pjatk prěnju němsko-delnjoněmsku wjesnu taflu wotkryli. Iniciatiwa za to wuchadźeše z tamnišeho Towarstwa za del­njoněmčinu w Braniborskej, kotrež běchu lěta 2014 z pomocu Domowinskeje župy Delnja Łužica załožili. Sewekow je dźěl města Wittstock nad rěku Dosse. Ke gra­tu­lan­tam słušeše Měto Nowak, zastupnik braniborskeho ministerstwa za kultu­ru. Wón pokaza tež na němsko-serbsku dwurěčnosć a na dwurěčne tafle. Wot měrca 2020 su w Braniborskej tež němsko-delnjoněmske wjesne tafle móžne. Foto: Měto Nowak

nowostki LND