We wjacorych słowakskich městach njejsu tónkróć silwester wohnjostroje byli, z kotrymiž ludźo po zwučenym wašnju stare lěto praskajo a błyskotajo do stawiznow přewodźeja. Spektakla su so ze solidarnosće z Prešovom wzdali, hdźež bě krótko do hód pjeć ludźi žiwjenje přisadźiło, jako rozbuchny zemski płun w dwanaćeposchodowym platowym domskim. Powostanki twarjenja su mjeztym zrumowane, štož je specialna čěska firma wobstarała.
Apropos wohnjostroje – wo nje stara so hižo 27 lět tež předewzaće z Dubnicy nad Váhom, słušace skupinje profesionelnych fachowcow. A wone njezmóžnjeja praskotace atrakcije jenož w našim kraju, ale zawěrno po cyłym swěće. Jeho produkty a elektriske palidła njewužiwaja pak w mnohich metropolach jeničce za to, nowe lěto witać. Wone „wobrubjeja“ tohorunja swětowe mišterstwa a samo olympiske hry.
Praha (ČŽ/K/SN). Čěska železnica wobnowi přichodne lěta swoje wagony. Najwjetše předewzaće České dráhy (ČD), nałoži hač do lěta 2025 za nowe ćahi 40 miliardow krónow. Za dodawki pasažěrskich wagonow a lokomotiwow wupisaja mjezynarodne wubědźowanje. Nakupić wotmysla ČD 120 regionalnych ćahow, hač do 180 dalokowobchadnych wagonow za spěšnosć 230 km/h a hač do 65 lokomotiwow.
RegioJet disponuje ze 26 lokomotiwami a 170 zrekonstruowanymi wozami rumunskeje marki Astra a k tomu z dalšimi staršimi wobnowjenymi wukrajnymi wagonami. Za modernizaciju swojeho železniskeho wobstatka zasadźa w přichodnych třoch lětach přibližnje tři miliardy krónow. Hišće lětsa přewozmje předewzaće wot Bombardiera 15 wjacesystemowych lokomotiwow.
Leo Express ma najmłódši park wagonow. Jeho flotila wobsteji z pjeć ćahow Stadler, kotrež w dalokowobchadźe jězdźa.
Štwórta firma Alston chce swojim 15 ćaham na lokalnych čarach lětsa tři ćahi Sirius chinskeho producenta CRRC přidać. Wšitke nowe wozy změja zwjetša na městnje wobrazowku a internet.
Waršawa. Rozsud pólskeho statneho prezidenta Andrzeja Dudy, njewobdźělić so na swjatočnosćach k 75. róčnicy wuswobodźenja němskeho zaničowanskeho lěhwa Auschwitz, na kotrež spominaja w israelskim wopomnišću Yad Vashem, a holocaust scyła stej dale wusahowacej temje w pólskich medijach. Přezjedne sej su, zo bě rozsud Dudy prawy radšo doma wostać, hač jenož narěčam druhich statnikow připosłuchać dyrbjeć. Duda bě so wo to prócował, wčera w Israelu tohorunja rěčeć směć. Wšako je Pólska z třomi milionami morjenych Židow a cyłkownje šěsć milionami morjenych wobydlerjow kraj, kotryž bě w Druhej swětowej wójnje najbóle ćerpjeł. Organizatorojo w Yad Vashemje pak próstwu Dudy wotpokazachu.
MONARCHIJU njejsu w Čěskej hižo někotre generacije dožiwili. Njedźiwajcy toho „monarchistiski duch“ w susodnym kraju donětka njeje zašoł. A zastupnicy monarchistiskeje zmyslenosće so ani njechowaja – cyle nawopak, woni zjawnje wustupuja. W stolicy Praze bě so wóndano dobrych sto ludźi zhromadźiło za zaměrom, žadać sej znowazawjedźenje kralowstwa, štož je po jich přeswědčenju najlěpša ze wšěch móžnych statnych formow. Z Wjacławskeho naměsta ćehnjechu woni z dujerskej hudźbu a ludowe spěwy zanošujo na Hradčany. Sobu njesli su transparenty z monarchiju chwalacymi hesłami az podobiznu kejžora Franca Józefa I. Pokazowachu chorhoj awstriskeho kejžorstwa kaž tež chorhoje krajow króny. Ducy na hród hdys a hdys pozastachu, zo bychu z přewodom dwaceći hudźbnikow sylneho dujerskeho orchestra awstrisku kejžorsku hymnu spěwali. Spodźiwnemu pochodej su mnozy turisća ze zajimom přihladowali, a tón a tamny z nich sej monarchistiske počinanje ze smartfonom jako dopomnjenku z fotom zapopadny.
Waršawa. Pólska knježaca narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) ma přiběracy problem ze swojej wodźacej zastupjerku. Něhdyša ministerska prezidentka a dźensniša zapósłanča PiS w Europskim parlamenće Beata Szydło steji we wizěrje medijow, štož je jej a knježacej stronje jara njepřijomne.
Praha (ČŽ/K/SN). Ministerscy prezidenća krajow Visegrádskeje štyrki (V4) wotměchu wčera w Praze wjeršk. Andrej Babiš (Čěska), Mateusz Morawiecki (Pólska), Peter Pelegrini (Słowakska) a Viktor Orbán (Madźarska) wuradźowachu w Narodnym muzeju wo zhromadnym dźěle we wikowanju, wo přichodźe Europskeje unije, wo jeje rozšěrjenju a wo migraciji. Čěski premier Babiš na nowinarskej konferency rjekny, wšitke wobdźělene kraje měnja, zo so prašenja migracije njehodźa z kwotami rozrisać. Reforma migraciskeho systema dyrbi być wuslědk prócowanja wšěch statow zhromadźenstwa.
Po tym zo bě so kruhej premierow V4 awstriski zwjazkowy kancler Sebastian Kurz přidružił, su prašenja energetiki hłowny předmjet jednanjow byli. W tym nastupanju mjez krajemi V4 a Awstriskej njeje konsensa. Čěska, Słowakska a Madźarska spěchuja jadrowu energiju, Awstriska sadźa porno tomu na přirodne a wobnowjomne žórła. Kurz na nowinarskej konferency praji: „Awstriskej je wažne pjenjezy z europskich fondsow njewužiwać za jadrowu energiju, ale za wobnowjomne žórła.“