Serbske pomjenowanje wosmeho měsaca lěta „žnjenc“ so mi jako nastork za moju kolumnu derje hodźi. Hdyž su naši ratarjo pola jednotliwych družin žita poměrnje dobre wunoški měli, da je Słowakska hospodarsce w awgusće zawěrno wurjadny wuslědk nažnjała. Njenadźicy zamó wona indiskeho mějićela britiskeje awtomobilownje Jaguar Land Rover za to zdobyć, swoju nowu fabriku natwarić pola nas a nic w Čěskej, Pólskej abo Madźarskej. Mjeztym štwórta twornja awtow pod Tatrami nastanje pola Nitry, za čož nałoži předewzaće hobersku sumu pjenjez, 1,4 miliardy eurow. 5 000 ludźi změje tam dźěło a budźe počasu lětnje hač do 300 000 luksusowych wozydłow zhotowjeć.
Na polu sporta my tohorunja dospołnje njenadźicy wulki wuspěch žnjeli. Na swětowych mišterstwach w lochkoatletice w Pekingu doby w disciplinje 50 kilometrow chodźenje słowakski reprezentant Matej Tóth złotu medalju. Po lětach njepřitomnosće w medaljowym špihelu je Słowakska w nim tuž derje zastupjena, ze samsnym zaměstnjenjom kaž bratrowska Čěska.
Praha/Nürnberg (dpa/SN). Prěnja zhromadna krajna wustajeńca Bayerskeje a Čěskeje je dale a konkretniša. Zastupjerjo štyrjoch muzejow a slědźerskich zarjadnišćow, kotrež su na njej wobdźělene, podpisachu minjeny tydźeń w Praze kooperaciske zrěčenje, kaž powěsćernja dpa rozprawja. Přehladku, wěnowacu so žiwjenju kejžora Korle IV. składnostnje jeho 700. narodnin, matej na němskej stronje hłownje Nürnbergski Dom bayerskich stawiznow a w Čěskej Praska narodna galerija na starosći.
Korlu IV., kejžora ze splaha Luxemburgčanow a čěskeho krala, chcedźa w mnohich fasetach předstajić. Najwu- znamniša požčonka čěsko-němskeje wustajeńcy budźe originalne napodobnjenje mócnarstwoweje króny z Aachena. Widźeć budu tež dźěle Praskeje tachantskeje pokładownje a wuznamne rukopisy. Pokazać chcedźa přehladku wot meje do septembra 2016 w Praskej Wallensteinskej jěchanskej hali a potom hač do měrca 2017 w Nürnbergskim Germanskim narodnym muzeju.
Waršawa. Nowy pólski statny prezident Andrzej Duda je dźensa w Berlinje zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) wopytał. Zhromadnje wobjednawaštaj wonaj wonkopolitiske prašenja a dalše pohłubšenje mjezsobnych stykow, kaž rěkaše. Bě to druhi wukrajny wopyt Dudy po jeho wuzwolenju do zastojnstwa. Prěni wjedźeše noweho prezidenta do estiskeje stolicy Tallina. Bě wšak to wuraz jeho najwjetšich wonkopolitiskich starosćow: strach, zo Ruska baltiske kraje Letisku, Litawsku a Estisku nadpadnje a wobsadźi. Při tym bě sej Duda z estiskim prezidentom přezjedny, zo je w tychle krajach kaž tež w Pólskej sylna prezenca NATO trěbna, zo by so ruskej inwaziji wot wšeho spočatka zadźěwało. Estiska argumentuje, zo wšak bychu ruske tanki runje štyri hodźiny trjebali, zo bychu stolicy třoch baltiskich krajow docpěli. Wojacy spěšneje zasadźenskeje jednotki NATO móhli porno tomu hakle za 48 hodźin skutkownje zapřimnyć.
KNEDLIKARSKI kraj Čěska ma, so wě, tež swoje přisłušne knedlikowe wubědźowanje. Nic nastupajo najlěpše zhotowjenje woneje móhłrjec narodneje jědźe, ale w tym, kelko jich něchtó zdokonja najwjace zjěsć. W morawskim městačku Vizovicach wuchodnje Zlína wotmě so tele dny lětuše napřemojědźenje slowkowych knedlikow, na čimž so dźesać muži z cyłeho kraja wobdźěli. Dobył je 43lětny Kamil Hamerský z Domanína pola Bystřicy. Wón zamó nic mjenje hač 150 knedlikow zjěsć, abo lěpje prajene do so stykać. „Do sto bě to cyle derje šło, potom je to hórje było“, dobyćer po serweru iDNES wuzna, přispomnjejo, „tři hodźiny budu žno mi ćežko w žołdku ležeć.“ Kamerský wobdźěla so hižo lěta na tymle swojoraznym wubědźowanju, a rekord docpě wón lěta 2005, zespóžěrawši tehdy 191 slowkowych knedlikow. Jeho zaměr je, jón hišće přetrjechić. Mjez tamnymi „sobuskutkowacymi“ bě tež nan dobyćerja Stanislav, kiž pak móžeše „jeničce“ 71 knedlikow zjěsć a wobsadźi 6. městno. Šěsć kucharkow bě na wšěch 1 900 knedlikow připrawiło, po samsnym recepće kaž hižo před 30 lětami. Po prawidłach smě jedyn knedlik maksimalnje 35 gramow wažić.
Praha (dpa/SN). Wot 1. januara 2016 dóstanu dźěławi Čěskeje republiki wjac pjenjez. To je tamniše knježerstwo njedawno wobzamknyło, zdźěla agentura dpa. Tak zběhnu minimalnu mzdu w kraju wo nimale wosom procentow. Měsačna mzda za tych, kotřiž wob tydźeń 40 hodźin dźěłaja, postupi wot noweho lěta wo něhdźe 700 na 9 900 krónow (360 eurow). „Naš kraj ma přeco hišće jednu z najnišich minimalnych mzdow cyłeje Europskeje unije, kotraž pohibuje so přidatnje hišće pod chudobnej hranicu“, rjekny k tomu ministerski prezident Bohuslav Sobotka žurnalistam. Naposledk běchu w Čěskej republice minimalnu mzdu k 1. januarej 2015 wo 700 krónow zwyšili.
Dźěłarnistwa su po wudawanju agenturow přesłapjene. Po wozjewjenju dźěłoweho ministerstwa dóstawaja w Čěskej runje 2,3 procenty wšěch dźěłopřijimarjow zakonsku minimalnu mzdu. Nimo toho słuži kraj mnohim němskim zawodam jako podlěšene dźěłanske blido, wšako maja w Němskej minimalnu mzdu 8,50 eurow na hodźinu płaćić.
HUDŹBNY podawk njewšědneho razu je so wosrjedź lěsow Pardubicskeho regiona wotměł. W dowolowym srjedźišću Otakar traješe wot 13. do 16. awgusta mjezynarodny festiwal ROMALE. Organizowała bě jón iniciatiwa za spěchowanje etniskeho tworićelstwa MIRET, kiž njepodpěruje jeno hudźbne tworjenje mjeńšin, ale tež jich kubłanske a karitatiwne prócowanja. Na spomnjenym festiwalu prezentowaše swoje wuměłstwo 22 romaskich kapałow. Hłownje wustupowachu ćělesa z Čěskeje a Słowakskeje, ale tez tajke z Madźarskeje, Pólskeje, Serbiskeje, Šwedskeje Španiskeje a Norwegskeje. Błyšća naby zarjadowanje ze sobuskutkowanjom sotrow Idy Kelaroveje a Ivy Bittoveje, kotrejž žněještej za swoje poskitki owacije. Bittová słuša k najprofilowanišim wosobinam čěskeje alternatiwneje hudźbneje sceny. Hač do njedawna bě wona dlěši čas w USA skutkowała. Ida Kelarová nawróći so njedawno ze Słowakskeje, hdźež bě lětnju šulu romaskeho dźěćaceho chóra Čhavorenge hromadźe z Čěskej filharmoniju přewjedła a zdobom wustupy w romaskich sydlišćach organizowała.