Krótkopowěsće (17.10.19)

štwórtk, 17. oktobera 2019 spisane wot:

Žadaja sej wudospołnjenja

Choćebuz. Zastupjerjo łužiskeho hospodarstwa su sej wudospołnjenja na planowanym zakonju wo strukturnych pomocach žadali. Zwjazk ma ze zakonjom šansu, wutworić wažne powabki we wot kónca wudobywanja brunicy po­trjechenych regionach, rjekny jednaćel Łužiskeje hospodarskeje iniciatiwy Klaus Aha wčera we wuběrku zwjazkoweho sejma za hospodarstwo a energiju.

Na Ćišinskeho spominali

Pančicy-Kukow. Składnostnje 110. po­smjertnin Jakuba Barta-Ćišinskeho su so čłonojo Domowinskeje skupiny Pančicy-Kukow wčera při pomniku basnika w „Lipju“ zešli, zo bychu na swojeho wjesnjana spominali a jeho z kwětkami počesćili. Mariana Koklina bě přitomnym wo žiwjenju a skutkowanju Ćišinskeho přednošowała. Domowinjenjo staraja so prawi­dłownje sobu wo hladanje pomnika.

Lětarsku bombu rozbuchnyć

Krótkopowěsće (16.10.19)

srjeda, 16. oktobera 2019 spisane wot:

Dyrlicha wuznamjenja

Esslingen. Myto Andreasa Gryphiusa 2019 spožča Benediktej Dyrlichej. Nakładnistwo Pop w Ludwigsburgu bě serbskeho spisowaćela namjetowało. Přepo­daće myta budźe 14. nowembra w Düsseldorfje. Bywši lawreaća su mjez druhim Günter Eich, Rainer Kunze a Walter Kempowski. Literarne myto Wuměłstwoweje gildy Esslingen spožča z lěta 1957, wot 2009 njeje hižo dotěrowane.

Frankfurtske knižne wiki zahajili

Frankfurt nad Mohanom. Z wysokim wopytom hóstneho kraja Norwegskeje su wčera wječor 71. Frankfurtske knižne wiki zahajili. Na swjatočnym wotewrjenju su so krónprincowaj mandźelskaj Mette-Marit a Haakon kaž tež ministerska prezi­dentka Erna Solberg z Norwegskeje wobdźělili. 7 450 wustajerjow ze 104 krajow prezentuje so hač do njedźele na najwjetšej knižnej přehladce swěta.

Spěwnik za dźěći a młodźinu

Krótkopowěsće (15.10.19)

wutora, 15. oktobera 2019 spisane wot:

Němske knižne myto Stanišićej

Frankfurt nad Mohanom. Za roman „Herkunft“ je Saša Stanišić wčera Němske knižne myto dóstał. W swojej dźaknej narěči zwurazni 1978 w Bosniskej rodźe­ny spisowaćel, kiž je jako 14lětny juhosłowjanskeje wójny dla do Němskeje ćeknył, swój hněw, zo je Peter Handke Nobelowe myto dóstał. Handke bě we wójnje proserbiske stejišćo zabrał.

Telko dojězdźowarjow

Budyšin. Ličba dojězdźowarjow po­wołanja dla je w Budyskim wokrjesu ze 86 000 wosobami tak wulka kaž ženje do toho. Dźěłarnistwo twarstwo-agrar-wobswět (IG BAU) kritizuje diskrepancu mjez pobrachowacymi zapłaćomnymi bydlenjemi we wulko- a uniwersitnych městach a mnohimi runje tam w zašłych lětach nastatymi dźěłowymi městnami. Dojězdźowarjo zhubja wólny čas, tež wobswět ćerpi pod jězdźenjom.

Mjez horomaj putnikować

Krótkopowěsće (14.10.19)

póndźela, 14. oktobera 2019 spisane wot:

SLA na festiwalu na Mallorcy

Palma de Mallorca. Prěni raz je Serbski ludowy ansambl minjeny pjatk na španiskej kupje Mallorca wustupował. Na festiwalu MúsicaMallorca předstaji­štej balet a orchester SLA na koncertnym domje Auditorium w stolicy Palma program filmoweje a musicaloweje hudźby. Něhdźe 800 wopytowarjow je sej předstajenje wobhladało.

Namjety za Miłoraz wustajene

Berlin. Twarske namjety za nowe sy­dlišćo Miłoraza předstaji Christof van Wyk wot jutřišeho hač do pjatka na přizemskej žurli Berlinskeje Uniwersity wuměłstwow. Mjez druhim je namjet za nowy wobydlerski dom widźeć, w kotrymž su murjowe dźěle stareje wsy zapřijaty. Namjety su dźěl masteroweho dźěła van Wyka, w kotrymž je so tež z planowanym přesydlenjom Miłoraza zaběrał.

Wuchowanska rynka šulerjam

Krótkopowěsće (11.10.19)

pjatk, 11. oktobera 2019 spisane wot:

W Mainzu inscenuja „Krabata“

Mainz. W małym domje Statneho dźiwadła w Mainzu předstaja w tutej hrajnej dobje kruch „Krabat“ po 1971 wušłej knize Otfrieda Preußlera. Režiser Markolf Naujoks, kiž je zdobom hudźbu za inscenaciju spisał, skedźbnja tež na serbski pochad powěsće. W dlěje hač dwě hodźinje trajacym předstajenju tohorunja serbsce rěča.

Sprjewiny hotel předaty

Budyšin/Halle. Firma Bankimmobilien z Halle je Budyski Sprjewiny hotel kupił. Nowy mějićel chce dom zaso jako hotel wuhotować. Do toho ma so twa­rjenje dospołnje wobnowić. Hač do lěta 2017 bydlachu w tehdyšim Budyskim inte­graciskim domje při spjatym jězoru ćěkancy, po tym twarjenje dale njewužiwachu. Hamburgska firma je dlěši čas bjez wuspěcha spytała dom předać.

Sokołske wopory česćili

Krótkopowěsće (10.10.19)

štwórtk, 10. oktobera 2019 spisane wot:

Winicarjo spokojom

Choćebuz. Łužiscy winicarjo su z wuslědkom lětušich žnjow wina přewažnje spokojom. „Smy jara spokojom z kwalitu wina, wosebje tež z wulkimi kićemi“, rjekny winicarka Cornelia Wobar z Ranja. Wjele słónčnych hodźin bě optimalnych za słód. Jeničce w aprylu bě zmjerzk škody na prućatach zawostajił. W Braniborskej plahuja wino na 40 hektarach.

W Němskej k tomu njesłušeja

Berlin. W Němskej bydlace narodne mjeńšiny njesłušeja k domoródnym abo w kmjenach žiwym ludam w zmysle ILO-konwencije 169. To zdźěli rěčnica zwjazkoweho ministerstwa za dźěło a socialne na naprašowanje našeho wječornika. Ministerstwo přihotuje w koaliciskim zrěčenju zapisany wotpohlad, mjenowane dojednanje Mjezynarodneje organizacije za dźěło (ILO) w Němskej ratifikować.

20 přizjewjenjow dóšło

Krótkopowěsće (09.10.19)

srjeda, 09. oktobera 2019 spisane wot:

Kolokwij za prof. Köstlina

Drježdźany. Institut za sakske stawizny a ludowědu (ISGV) chce zhromadnje ze Serbskim institutom (SI) prof. dr. Konrada Köstlina jeho zasłužbow dla z wědomostnym kolokwijom 17. oktobra počesćić. Prof. Köstlin je załoženje a dalewuwiće ISGV runje tak nawjedujcy přewodźał kaž w SI. Z wědomostneje přirady ISGV je so 79lětny nětko wróćo sćahnył, kurato­rijej SI wón hač do dźensnišeho přisłuša.

Dalnoćopłota z Janšojc wostanje

Choćebuz. Janšojska milinarnja město Choćebuz tež přichodnje z dalnoćopłotu zastara. Komuna, Choćebuska towaršnosć tepjenskeje a milinarnje (HKWG) a Łužiska energija milinarnje AG (LEAG) su so dojednali, wobstejace zrěčenje hač do kónca lěta 2032 podlěšić. Wo tym je LEAG wčera informowała. Předewzaće přewostaja znajmjeńša połojcu mnóstwa, kotrež su Choćebuženjo dotal wob lěto woprawdźe přetrjebali.

Wjace załožbow w Sakskej

Krótkopowěsće (08.10.19)

wutora, 08. oktobera 2019 spisane wot:

2,4 miliony eurow za přetwar

Hórnikecy. Sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) je wčera 1,2 milionaj eurow za přetwar Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki při­rjadnicy Budyskeho krajneho rady Birgit Weber přepodała. Z přidatnej sumu 1,2 milionow eurow spěchuje tež Zwjazk modernizaciju muzeja, kotryž předstaja stawizny a změnu łužiskeho brunicoweho regiona.

Dźe wo strowe zežiwjenje

Budyšin. Jedna ćežišćowa tema aktualneho Staršiskeho lista, kotryž wudawa Serbske šulske towarstwo, je strowe zežiwjenje. Nimo přinoška z pjera dr. Uty Libšoweje je w zešiwku rozprawa z „Chróšćan kołća“. Malešanske kubłanišćo rozprawja wo zeznaću přirody a Němčanske wo dźěle na zahrodźe. Zabawnej stej rozprawje wo dźěćacym swjedźenju w Hórkach a wo pućowanju na horu Kotmar.

Klětu so temje přiroda wěnuja

Krótkopowěsće (07.10.19)

póndźela, 07. oktobera 2019 spisane wot:

Dźiwadło w bróžni pokazali

Pančicy-Kukow. Po wjacorych lětach přestawki bě Němsko-Serbske ludowe dźiwadło wčera zaso w Pančicach-Kukowje z hosćom. W klóšterskej bróžni dožiwi 65 zajimcow komediju „Łapanje šefa“. Žortny kruch z Janom Mikanom, Annu-Mariju Brankačkec, Istvánom Kobjelu a Měrkom Brankačkom je publikum dźakownje přiwzał. Při chłódnych temperaturach běchu tepjenskej hribaj nastajili a poskićachu horce wino a čaj.

„Krajne wobory“ zakazać

Praha. Čěske nutřkowne ministerstwo přihotuje zakoń, po kotrymž chcedźa para­militarne „krajne wobory“ zakazać. Statna wěstotna słužba je tajke militaristiske cyłki jako riziko za kraj zastopnjowała. Nowy zakoń ma jich přiwisnikam přistup k brónjam znjemóžnić. Wokomiknje „krajnym woboram“ w Čěskej ně­hdźe 2 000 čłonow přisłuša.

Eduard Geyer 75 lět

Krótkopowěsće (04.10.19)

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

Eyckec nowy album wudała

New York. „Elegies for theremin & voice“ rěka nowy, nětko wušły album Caroliny Eyckec. Zynkonošak wopřijima swójske kompozicije tereministki, kotrež je wona w běhu dweju lět w New Yorku nahrawała. Hač do kónca nowembra předstaji serbska wirtuozka twórbu, kotraž je tež jako winylowa LP na předań, z wobšěrnej turneju po Americe a Europje.

Pjenjezy za robotery

Drježdźany. 1,8 milionow eurow přewostaja sakske strowotniske ministerstwo za projekt „Care4All“. Z nim pruwuja zasadźenje roboterowych systemow w hladanju a terapiji na demencu schorjenych testuje. Srědki pochadźeja z Europskeho fondsa za regionalne wuwiće. Zaměr projekta je, roboterowe systemy trajnje w hladarnjach předewzaća Cultus gGmbH Drježdźany a w neurologiskej klinice Drježdźanskeho uniwersitneho klinikuma zasadźić.

Trenarja pušćili

nowostki LND