Towarstwo Šulska a domizniska stwa Ptačecy a tamniša wosadna cyrkwinska rada wuhotujetej zajutřišim, njedźelu, drastowe kemše. Po nimi chcedźa „kirbsoweho krala“ Halštrowskeje Hole krónować. Andreas Kirschke je so wo woběmaj podawkomaj z předsydku zarjadowaceho towarstwa Martinu Petschikowej rozmołwjał.
Knjeni Petschikowa, hotujeće so na drastowe kemše. Što Was w tym zwisku inspiruje a motiwuje?
M. Petschikowa: Zakładnu mysličku zrodźichmy w towarstwje hižo w lěće 2004. Chcychmy hordosć na domiznu a na serbske korjenje budźić. K prěnjemu domizniskemu swjedźenjej we wsy bě potom tak daloko. Helmut Kurjo, nazhonity znajer narodneje drasty z Blunja, podpěrowaše nas skutkownje při hotowanju, wšako njemějachmy w tym nastupanju přewjele nazhonjenjow. Tak běchu prěnje drastowe kemše wězo dosć zwažliwa wěcka. Ćim wjetše bě wjeselo nad poradźenjom.
Što maće lětsa dokładnje planowane?
Ležownostny dawk ma so reformować a nětko dyrbja wšitcy, kotřiž chěžu, wobchod, bydlenje abo njewobtwarjenu ležownosć wobsedźa, hač do 31. oktobra deklaraciju ležownostneho dawka wotedać. Bianka Šeferowa je so pola nawodnicy Budyskeho financneho hamta Katje Schimke wobhoniła, što je wšitko trěbne.
Kotre daty trjeba financny zarjad wot wobsedźerjow?
K. Schimke: Njeje scyła trjeba wjele datow podać. Konkretnje trjeba financny zarjad w deklaraciji ležownostneho dawka sćěhowace daty: aktowe znamjo a/ abo dawkowe čisło imobilije, adresu ležownosće, mjeno wobsedźerja, ležownostne čisło, łopjeno a płoninu, bydlensku přestrjeń, twarske lěto kaž tež pódowu směrnicu. Dźěl datow namaka kóždy wobsedźer w swojim ležownostnym wućahu a často w twarskich podłožkach abo w kupnym zrěčenju. Aktowe znamjo je kóždy wobsedźer ležownosće nalěto z připósłanym informaciskim pismom dóstał. Hódnotu zemskich směrnicow namakaja wobydlerjo w portalu ležownostneho dawka pod . Tam su dalše spomóžne pokiwy k wuižiwanju portala ELSTER a informacije.
W oktobrje chce Wojerowski Lessingowy gymnazij, w kotrymž tež serbšćinu podawaja, nachwatać lońši stoty jubilej wobstaća. Silke Richter je so z Toralfom Schraderom, wučerjom a čłonom dźěłoweho zjednoćenstwa „Šulske narodniny“ rozmołwjała.
Kotre tři zapřijeća wopisaja Wojerowski Lessingowy gymnazij najlěpje?
T. Schrader: Su to zhromadnosć, mnohostronskosć a toleranca. Jako wuwučowacy a wuknjacy prócujemy so tež wo kajkosće kaž moderny, inowatiwny a swětej wotewrjeny.
Što jónkrótnosć tohole gymnazija wučinja?
Maćica Serbska a redakcija Serbskich Nowin přeprošatej tónle tydźeń štwórtk na diskusijny wječor wo serbskej hymnje. Planowane bě zarjadowanje dawno, nětko so wone w Budyskim Serbskim domje wotměje. Z předsydku Maćicy Serbskeje, dr. Anju Pohončowej, je so Axel Arlt rozmołwjał.
Kak horca je tema serbska hymna spočatk nazymy scyła hišće?
A. Pohončowa: Mój zaćišć je, zo so tuchwilu zjawnje wo serbskej hymnje horco njediskutuje. Tole mam za normalny zjaw, hdyž zaběramy so dlěši čas z wěstej temu. Što so w priwatnym wobłuku a w socialnych medijach w tymle nastupanju wotbłyšćuje, posudźować njemóžu. Po wozjewjenju Maćičneje namołwy lětsa w januarje je so nimo toho wjele druheho stało, tež na wulkim swěće. Je z mojeho wida prosće tak, zo we wěstych fazach zajim stupa abo woteběra.
Jewja so z wida Maćicy Serbskeje nowe aspekty w diskusiji?
„Z nadźiju do přichoda“ rěka nowa inscenacija Serbskeho ludoweho ansambla, kotraž dožiwi jutře, pjatk, na hłownym jewišću Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła w Budyšinje swoju prapremjeru. Aktualnje stej dwě předstajeni kruće planowanej, w „trochu redukowanej, turnejowej wersiji“ maja dalše slědować. Bosćan Nawka je so z režiserom a choreografom produkcije Měrkom Mahrom rozmołwjał.
Knježe Mahro, za Was je inscenacija tajke něšto kaž nawrót. Što začuwaće?
M. Mahr: Něhdy raz projekt ze SLA zwoprawdźić je hižo dołhi čas mój cil. Jako bywši čłon dźěćaceje rejwanskeje skupiny ansambla je mi institucija wšo druhe hač cuza. Tehdyši nawoda ćělesa Dieter Wendisch je mje takrjec wotkrył a naposledk do Lipska ‚delegował‘, hdźež wukmanich so najprjedy jako profesionalny rejowar a na to, potajkim po karjerje w baleće, jako choreograf. Zo směm po telko lětach nětko zaso w Budyšinje skutkować, a to tež hišće w tajkej hoberskej produkciji, je mi wulke wužadanje a zdobom wulke wjeselo.
„Hoberska produkcija“ – Što mamy sej pod tym předstajić?
Wot přichodneje póndźele přebywa delegacija z Benina w Drježdźanach na kongresu „Němska-Afrika“. Po tym přijědu hosćo do Łužicy. Milenka Rječcyna je so z předsydku towarstwa Sowutu, Marlies Richter, rozmołwjała.
Kotre nadawki ma towarstwo Sowutu tuchwilu za wosebje wažne?
M. Richter: Tuchwilu skutkuje w nim 29 čłonow z łužiskeho regiona, Benina, Čěskeje a Pólskeje republiki. Najwažniši nadawk je towarstwo předstajeć a našu internetnu prezentaciju kwalifikować. Chcemy ideje, kotrež su zašłe lěta mjez Njebjelčanskej gmejnu a partnerskim městom Ouidah w Beninje nastali, wožiwić a započeć přesadźić.
Steji wopyt delegacije z Benina w zwisku ze skutkowanjom towarstwa?
Zajutřišim dožiwi kruch „Mór a lubosć“ na Chróščanskej farskej łuce premjeru. Cordula Ratajczakowa je so z režiserku-wučerku Sabinu Žurowej na hłownej probje minjeny štwórtk rozmołwjała.
Zhladujeće hižo na 50 lět dźiwadłowych nazhonjenjow – tajki wulki projekt kaž nětko z wjac hač 200 sobuskutkowacymi pak njejsće hišće na starosći měła, abo?
S. Žurowa: To je tón wjeršk z toho, štož sym lětdźesatki dołho činiła, pak z dźěćimi, młodostnymi abo dorosćenymi. To běše na kóždy pad wužadanje, běše pak tež wjesele za mnje, so jónu na cyle hinaše wašnje wuspytać. Logistika je wězo wo wjele wobšěrniša a komplikowaniša, hač sym ju dotal na starosći měła.
Kak je k tomu dóšło, zo sće režiju tohole wulkoprojekta přewzała?
S. Žurowa: Před lětami hižo je so mje tehdyši předsyda Towarstwa Cyrila a Metoda Jurij Špitank prašał, hač bych režiju přewzała. Wosobinskich přičin dla pak njemějach ženje móžnosć. Loni mějach sabatowe lěto, a tak su ke mni přišli, prajo „Maš tola nětko chwile, nětk móžeš to činić!“. Sym so přeswědčić dała, to, štož sym hižo dawno slubiła, nětko dopjelnić.
Karlsruhe stanje so wot 31. awgusta do 8. septembra ze srjedźišćom křesćanskeho swěta. Něhdźe 4 000 hosći z 350 cyrkwjow zetka so na 11. połnozhromadźiznje Ekumeniskeje rady cyrkwjow (ÖRK). Podawk so jenož kóžde wosme lěto wotměwa, w Němskej scyła prěni raz. Cordula Ratajczakowa je so z dr. Lubinu Malinkowej rozmołwjała, kotraž so tam jako delegatka Ewangelskeje cyrkwje Němskeje (EKD) wobdźěli.
Kajki wuznam ma połnozhromadźizna Ekumeniskeje rady cyrkwjow?
3. festiwal Łužica su minjeny štwórtk zahajili. Tři tydźenja přeprošuje 550 wuměłcow na nimale 50 zarjadowanjow na 25 městnach w Sakskej, Braniborskej a Pólskej. Kruch „Nyks – reje z wódnym mužom“ dožiwi 4. septembra na Šusterec dworje w Trjebinje swoju prapremjeru. Wolfgang Kotisek je hudźbu ke kruchej spisał. Z dudakom-komponistom je so Cordula Ratajczakowa rozmołwjała.
Festiwal Łužica njeje runje znaty za serbski podźěl – kak je k Wašemu lětušemu přinoškej dóšło?
W. Kotisek: Režiser Frank Düwel z Hamburga, z kotrymž smy loni na Złokomorowskim Nowym jewišću hru „Ganz anders wer: Erwin Strittmatter“ předstajili, ma wulki respekt před Serbami. Wón je intendantej Danielej Kühnelej swoju kritiku wuprajił, zo ničo serbske w festiwalu njeje, a zo so to njesłuša za festiwal z mjenom ,Łužica‘. Tež ja sym Düwelej rjekł, zo tudyši ludźo festiwal na wědomje njebjeru. Tuž smój rozmyslowałoj, kak móhli mizeru rozrisać. Na kóncu smój na wódneho muža jako zwjazowacu figuru Łužicow šłoj.
Kak sće kruch nadźěłali?
Dobyćer lońšeho wubědźowanja „Powerserb“ w Radworju běše Wotrowska młodźina. Z tym wuhotuje wona lětuše zarjadowanje, a to sobotu dnja 10. septembra. We Wotrowskej młodźinje aktiwny a zdobom na organizatoriskich procesach wobdźěleny je Jonas Pjetaš z Pančic-Kukowa. Jan Bogusz je so ze 23lětnym rozmołwjał.
Na kotru temu smědźa so serbscy młodostni na lětušim „Powerserb“-zarjadowanju wjeselić?
J. Pjetaš: Moto lětsa wěnuje so znatej rolowej hrě z jendźelskorěčnym titulom „Dungeons & Dragons“, kotraž hraje w fantasyjowym swěće zmijow, lutkow, kuzłarjow a wjele dalšich. W tutej hrě sej kóždy hrajer swójsku stawiznu wumysli, tak – rjec jednu baju baje. Tuž smy chcyli tutu mysličku tež na „Powerserb“ – wubědźowanje přenjesć a tak wobdźělnikam a wobdźělnicam kóždeho mustwa na stacijach wšelke móžnosće k rozsudźenju skićić. Z tym kroča woni w běhu wubědźowanja tohorunja po swójskej stawiznje. Tak wočakuja jich mjez druhim nadawki kaž třělenje z katapultom. Někotre překwapjenki pak hišće na nich čakaja.
Kak je scyła k tutej ideji přišło?