Krótkopowěsće (10.10.19)

štwórtk, 10. oktobera 2019 spisane wot:

Winicarjo spokojom

Choćebuz. Łužiscy winicarjo su z wuslědkom lětušich žnjow wina přewažnje spokojom. „Smy jara spokojom z kwalitu wina, wosebje tež z wulkimi kićemi“, rjekny winicarka Cornelia Wobar z Ranja. Wjele słónčnych hodźin bě optimalnych za słód. Jeničce w aprylu bě zmjerzk škody na prućatach zawostajił. W Braniborskej plahuja wino na 40 hektarach.

W Němskej k tomu njesłušeja

Berlin. W Němskej bydlace narodne mjeńšiny njesłušeja k domoródnym abo w kmjenach žiwym ludam w zmysle ILO-konwencije 169. To zdźěli rěčnica zwjazkoweho ministerstwa za dźěło a socialne na naprašowanje našeho wječornika. Ministerstwo přihotuje w koaliciskim zrěčenju zapisany wotpohlad, mjenowane dojednanje Mjezynarodneje organizacije za dźěło (ILO) w Němskej ratifikować.

20 přizjewjenjow dóšło

Krótkopowěsće (09.10.19)

srjeda, 09. oktobera 2019 spisane wot:

Kolokwij za prof. Köstlina

Drježdźany. Institut za sakske stawizny a ludowědu (ISGV) chce zhromadnje ze Serbskim institutom (SI) prof. dr. Konrada Köstlina jeho zasłužbow dla z wědomostnym kolokwijom 17. oktobra počesćić. Prof. Köstlin je załoženje a dalewuwiće ISGV runje tak nawjedujcy přewodźał kaž w SI. Z wědomostneje přirady ISGV je so 79lětny nětko wróćo sćahnył, kurato­rijej SI wón hač do dźensnišeho přisłuša.

Dalnoćopłota z Janšojc wostanje

Choćebuz. Janšojska milinarnja město Choćebuz tež přichodnje z dalnoćopłotu zastara. Komuna, Choćebuska towaršnosć tepjenskeje a milinarnje (HKWG) a Łužiska energija milinarnje AG (LEAG) su so dojednali, wobstejace zrěčenje hač do kónca lěta 2032 podlěšić. Wo tym je LEAG wčera informowała. Předewzaće přewostaja znajmjeńša połojcu mnóstwa, kotrež su Choćebuženjo dotal wob lěto woprawdźe přetrjebali.

Wjace załožbow w Sakskej

Krótkopowěsće (08.10.19)

wutora, 08. oktobera 2019 spisane wot:

2,4 miliony eurow za přetwar

Hórnikecy. Sakska ministerka za wědomosć a wuměłstwo dr. Eva-Maria Stange (SPD) je wčera 1,2 milionaj eurow za přetwar Hórnikečanskeje Energijoweje fabriki při­rjadnicy Budyskeho krajneho rady Birgit Weber přepodała. Z přidatnej sumu 1,2 milionow eurow spěchuje tež Zwjazk modernizaciju muzeja, kotryž předstaja stawizny a změnu łužiskeho brunicoweho regiona.

Dźe wo strowe zežiwjenje

Budyšin. Jedna ćežišćowa tema aktualneho Staršiskeho lista, kotryž wudawa Serbske šulske towarstwo, je strowe zežiwjenje. Nimo přinoška z pjera dr. Uty Libšoweje je w zešiwku rozprawa z „Chróšćan kołća“. Malešanske kubłanišćo rozprawja wo zeznaću přirody a Němčanske wo dźěle na zahrodźe. Zabawnej stej rozprawje wo dźěćacym swjedźenju w Hórkach a wo pućowanju na horu Kotmar.

Klětu so temje přiroda wěnuja

Krótkopowěsće (07.10.19)

póndźela, 07. oktobera 2019 spisane wot:

Dźiwadło w bróžni pokazali

Pančicy-Kukow. Po wjacorych lětach přestawki bě Němsko-Serbske ludowe dźiwadło wčera zaso w Pančicach-Kukowje z hosćom. W klóšterskej bróžni dožiwi 65 zajimcow komediju „Łapanje šefa“. Žortny kruch z Janom Mikanom, Annu-Mariju Brankačkec, Istvánom Kobjelu a Měrkom Brankačkom je publikum dźakownje přiwzał. Při chłódnych temperaturach běchu tepjenskej hribaj nastajili a poskićachu horce wino a čaj.

„Krajne wobory“ zakazać

Praha. Čěske nutřkowne ministerstwo přihotuje zakoń, po kotrymž chcedźa para­militarne „krajne wobory“ zakazać. Statna wěstotna słužba je tajke militaristiske cyłki jako riziko za kraj zastopnjowała. Nowy zakoń ma jich přiwisnikam přistup k brónjam znjemóžnić. Wokomiknje „krajnym woboram“ w Čěskej ně­hdźe 2 000 čłonow přisłuša.

Eduard Geyer 75 lět

Krótkopowěsće (04.10.19)

pjatk, 04. oktobera 2019 spisane wot:

Eyckec nowy album wudała

New York. „Elegies for theremin & voice“ rěka nowy, nětko wušły album Caroliny Eyckec. Zynkonošak wopřijima swójske kompozicije tereministki, kotrež je wona w běhu dweju lět w New Yorku nahrawała. Hač do kónca nowembra předstaji serbska wirtuozka twórbu, kotraž je tež jako winylowa LP na předań, z wobšěrnej turneju po Americe a Europje.

Pjenjezy za robotery

Drježdźany. 1,8 milionow eurow přewostaja sakske strowotniske ministerstwo za projekt „Care4All“. Z nim pruwuja zasadźenje roboterowych systemow w hladanju a terapiji na demencu schorjenych testuje. Srědki pochadźeja z Europskeho fondsa za regionalne wuwiće. Zaměr projekta je, roboterowe systemy trajnje w hladarnjach předewzaća Cultus gGmbH Drježdźany a w neurologiskej klinice Drježdźanskeho uniwersitneho klinikuma zasadźić.

Trenarja pušćili

Krótkopowěsće (02.10.19)

srjeda, 02. oktobera 2019 spisane wot:

Karel Gott njeboh

Praha. Jedyn z najznaćišich čěskich šlagrowych spěwarjow Karel Gott je wčera krótko do połnocy w starobje 80 lět po ćežkej chorosći zemrěł. To wozjewja dźensa powěsćernja ČTK, powołaca so na rěčnicu wuměłca. Karel Gott je nimale 60 lět jako spěwar skutkował a wjele mytow dobył. K jeho najznaćišim pěsnjam słušatej „Babička“ a „Pčołka Maja“.

Do čestneje knihi so zapisali

Choćebuz. Lětušu abituru je na Choćebuskich gymnazijach 21 młodych ludźi z predikatom 1,0 złožiło. Z Delnjoserbskeho gymnazija běchu to třo, Fiona Suffijc­, Elias Bisse a Jack-William Šwicaŕ. Po dobrej tradiciji su so woni do čestneje knihi města zapisali, a to na poslednim posedźenju zhromadźizny měšćanskich zapósłancow.

Prěni trening koparkow

Krótkopowěsće (01.10.19)

wutora, 01. oktobera 2019 spisane wot:

Za Słowjanski rěčny atlas

Kraków. Lětuša konferenca komisije za Słowjanski rěčny atlas je so zańdźenu sobotu w Krakowje zakónčiła. Rěčespytnicy z jědnaće słowjanskich krajow, mjez nimi Sonja Wölkowa a Thomas Menzel ze Serbskeho instituta, spřistupnichu sej aktualne dialektologiske slědźenja a dźěłachu dale na nowych zwjazkach rěčneho atlasa, mjez druhim na zwjazku wo kajkosćach čłowjeka, kotryž ma klětu w Moskwje wuńć.

Druha stacija w Słowjenskej

Slovenj Gradec. Přehladku „Wobrazy krajiny. Podobe pokrajine“ wotewru 3. oktobra w Koroška galeriji likovnih umet­nosti w słowjenskim Slovenjim Gradecu. Hač do 8. decembra budźe to druha stacija třikrajoweho wuměłskeho pućowanskeho projekta w nošerstwje Załožby za serbski lud a w zhromadnym dźěle z Budyskim Serbskim muzejom.

Zhubjenu wjes wobnowić?

Krótkopowěsće (30.09.19)

póndźela, 30. septembera 2019 spisane wot:

Kwota pod šěsć procentami

Budyšin. Bjezdźěłnostna kwota 5,8 pro­centow we wuchodnej Sakskej je w septembrje prěni raz pod šěsć procentow spadnyła. Kaž Budyska agentura za dźěło dźensa wozjewi, je w jeje wobłuku kónc měsaca 16 288 bjezdźěłnych, 508 mjenje hač w awgusće (minus tři procenty). Tak mjenowane nazymske wožiwjenje mjenuja za přičinu mjenje bjezdźěłnych. Tež młodostni su wukubłanje zahajili.

Ochranowske hesła 2020 wušli

Budyšin. „Wšědne hesła“ w serbskej rěči,­ wušłe runje w Ludowym nakładnistwje Domowina za lěto 2020, změja mały jubilej. Dwacety raz podadźa so wone na puć do wosadow. Hinc Šołta je so wo zestajenje a přełožk starał. Dźensa njejsu wone dawno jenož w bratrowskej wosadźe rozšěrjene. Mjeztym čitaja je we wjace hač 50 rěčach. Loni je prěni raz delnjoserbske wudaće wušło.

Brošurka w lochkej rěči

Krótkopowěsće (27.09.19)

pjatk, 27. septembera 2019 spisane wot:

Powołani přichodnje studować

Berlin. Zwjazkowy sejm je na swojim plenarnym posedźenju wčera mjez druhim wobzamknył, baby a psychoterapeutow přichodnje z dualnym studijom wukubłać. Namjetej frakcijow CDU, CSU a SPD kaž tež zwjazkoweho knježerstwa wulka koalicija přihłosowaše, opozicija so hłosa wzda. Zwjazkowa rada dyrbi reformu hišće wobkrućić.

Prěnje filmy wubědźowanja

Choćebuz. Filmowy festiwal Choćebuz je šěsć z dwanaće hrajnych filmow pomjenował, kotrež so wo dobyćersku skulpturu „Lubina“ wubědźuja. Mjez druhim dožiwi hrajnofilmowy debit bosniskeho režisera Nermina Hamzagića swoju swětowu prapremjeru. 29. Choćebuski filmowy festiwal wotměje so 5. do 10. nowembra.

Hač nowa biblioteka tola budźe?

Krótkopowěsće (26.09.19)

štwórtk, 26. septembera 2019 spisane wot:

Čěšćinarjo so wubědźuja

Wostrowc. Mjez 55 wobdźělnikami 6. sakskeje bohemiady su tež šulerjo Budyskeho Serbskeho gymnazija. Woni wubědźuja so dźensa a jutře w Mjezynarodnym zetkawanskim centrumje Marijiny doł we Wostrowcu. Wobdźěleni su šulerjo 6. lětnika, kotřiž čěšćinu jako cuzu rěč wuknu. Zastupjene su jedna wyša šula, šěsć gymnazijow a jedyn powołanskošulski centrum.

Ewakuacija bomby dla

Liberec. Něhdźe 5 000 wobydlerjow dyrbješe wčera w Liberecu swoje bydlenje wopušćić, dokelž běchu lětarsku bombu z Druheje swětoweje wójny namakali. Wutworili su wěstotny radius 750 metrow. Tež zasadźensku centralu wohnjoweje wobory, kotraž leži w za­wrjenym pasmje, su ewakuowali. Wo połnocy bě bomba znješkódnjena, kaž Liberecké zprávy w interneće rozprawjeja.

Mnozy poskitk wužiwaja

nowostki LND