Solidarita: Za wšěch a za wšo?
Homeopatija bě a je horce železo, wo kotrymž so pospochi wadźa. Nastorkej ministra Lauterbacha, chorobne kasy njeměli wotpowědne wašnja „hojenja“ kaž tež krjepki, tinktury a pastile hižo płaćić, su wočakujomne reakcije sćěhowali. Zeleni boja so zhubić dźěl swojich antropozofiji přichilenych wolerjow a so namjetej spřećiwjeja. CDU pokročuje na swojim puću do populizma a je sej mjeztym wočiwidnje nimo „alternatiwnych faktow“ tež „alternatiwnu medicinu“ wotkryła. Za stajnymi blidami nadal a z wulkej werwu a hišće wjetšej ekspertizu najwšelakoriše wobłuki do jednoho hornca tykaja, z(a)měšejo nětkle „přirodnu medicinu“, „hojensku pedagogiku“ a ideologiju zežidšenja, kotruž bě jeje załožer-wunamakar něhdy bjezmała biblisce „přijał“. A njeje-li wuwzaćnje raz Robert Habeck na wšěm wina, potom tči cyle wěsće lóza, hrozna farmaindustrija za tym, wšako chce předewšěm: zasłužić – cyle hinak, hač „potency“ wutřasowacy zhotowjerjo homeopatiskich „medikamentow“, kotřiž swoje produkty sami pruwuja a mjeztym často z pokazku na „móžne podpěranje hojenja“ za nje wabja.
Za tolerancu a zrozumjenje
Němska je tuchwilu w krizowym modusu, tak to znajmjeńša wjele ludźi začuwa. K nim słušam tež ja. Energijowa kriza, inflacija, stupace žiwjenske kóšty nas wšitkich zaběraja. Hladajo na wobzamknjenja zwjazkoweho knježerstwa njewidźu tež w přichodźe ani polěpšenja. Předewšěm ludźi we wjesnych kónčinach dóstanu stajnje dalšu kwitowanku.
Dobry přikład za to je tepjenski zakoń. Tak smědźa wobsedźerjo domow jenož hišće wěsty čas nowe wolijowe abo płunowe tepjenja do chěžow zatwarić dać. Po wěstym času maja pak woni dale a bóle klimje přichilene systemy wužiwać. Zwjazkowe knježerstwo wabi z wulkomyslnymi spěchowanskimi srědkami. Tola wěsty podźěl dyrbja wobsedźerjo sami zwjesć. Dwěluju na tym, zo móža sej to wšitcy dowolić. Z toho profitować budźe jenož tón, kotryž dosć pjenjezy zasłuži. Wězo zrozumju, zo dyrbimy wjace za škit klimy činić. Najebać to trjebamy zmysłapołne rozrisanja, kotrež su za wšitkich zapłaćomne.
Njetrjebawše ćeže a njejasnosće
Marko Suchy
Hdyž so lěto nachila, je čas na zańdźene podawki zhladować a swoje wotpohlady rjadować. Jako 2020 swoje čestnohamtske zastojnstwo w Radźe za serbske naležnosće w Sakskej nastupich, běchu w Mnichowje runje prěnjeho pacienta Němskeje z koronu zwěsćili. Kak to dale dźěše, wšitcy wěmy; tež za Serbsku radu bě to handikap. Wotpohlad bě, wosebje ze serbsko-politiskimi rěčnikami frakcijow krajneho sejma dźěłać. To su sankcije pandemije dla skoro znjemóžnili. Mjeztym je sej Rada za serbske naležnosće wo wjele wjace připóznaća zdobyła a derje dźěła. Zwostawa pak dosć naležnosćow, kotrež dyrbja so rjadować. Myslu tu hłownje na problemy serbskeho kubłanja. Dotalne zakonske rjadowanja w Sakskej su zestarjene. Z toho nastawaja njetrjebawše ćeže a njejasnosće. W Domowinje a w Serbskim šulskim towarstwje na namjetach za změny dźěłaja. Tute budźemy ze wšej mocu podpěrować.
Hody w mošeji – móst lubosće
Seyran Ateş
Smědźa muslimojo k hodam zbožo přeć, dary přijeć, druhich wobdarować? To so wjele wěriwych praša. Njejsu sej wěsći, hač so jich nabožinje njespřećiwja, hdyž so na hodownych wašnjach wobdźěla. Mnozy pak nochcyli drohotne wokomiki hodowneho pokoja skomdźić. Tónle „spagat“ tči w rozmyslowanju wo hódnotach, kotrež ludźi njewotwisnje wot konfesije abo nabožiny zwjazuja. Za našu wosadu mošeje Ibn Rushd-Goethe su hody wuznamna składnosć, zo bychmy mosty lubosće twarili, dialog mjez nabožinami spěchowali a ludźi njewotwisnje wot nabožiny za blidom zhromadźeli. Dale a wjac křesćanow přeprošuje na wječer po póstnym dnju ramadana a naša wosada mošeje prosy hody na hosćinu.
Dar přichodnej generaciji
„Luby jendźelski dubje! Ručež w twojim chłódku sedźu a na doma myslu, so mi lěpje dźe. Za to so ći dźakuju.“ Kopicu tajkich a podobnych poselstwow čitaja sobudźěłaćerjo měšćanskeho zarjada za wobswět w Melbournje wšědnje. We wobłuku programa za wjace zelenje w měsće su woni kóždy štom registrowali a jeho poziciju w interaktiwnej digitalnej karće zapisali. Zo bychu ludźo škody na štomach zarjadej zdźělić móhli, ma kóždy jednotliwy tež „swoju“ mejlkowu adresu. Wočiwidnje pak chcedźa ludźo štomam wo wjele wjace prajić...
W zjawnosći jara rozdźělnje
Na Budyskich Wjacławskich wikach sym sej tutón tydźeń słódnu praženu kołbasku słodźeć dał a so při tym jara wjeselił. Nic tak jara płaćiznow dla. Te su porno zašłemu lětu znowa rozrostli. Ně, wjeselił so sym, zo při jednym z mnohich stejnišćow na Bohatej hasy pražene a kurjene kołbaski tež serbsce poskićowachu. Tak znajmjeńša sym to nimo němskeho poskitka čitać móhł. Runje tak běštej kaslerowy steak a swinjacy steak serbsce na tafli napisanej. Takle samozrozumliwje žiwu dwurěčnosć na Budyskich adwentnych wikach wuhladać wočakował njejsym. Ćim bóle so jako serbski wopytowar nad tym wjeseliš. A nimo toho bě kołbaska zawěrno słódna.
Aktiwity za rěč wšudźe sej wažić
By Marko Smoler kandidat za serbske „Myto za hospodarstwo“ był? Bjezdwěla, bych twjerdźił: Wšako bě wón jako hospodar a nawoda Smolerjec knihićišćernje a kniharnje po podobnych zasadach skutkował, kotrež wotpowěduja zakładnym rozmyslowanjam Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny. Smoler žane spěchowanje dóstał njebě. Wón rukowaše ze swójskim zamóženjom za zawod, zo by Serbam za wobchowanje maćeršćiny tak wažne ćišćane słowo zaručał.
Z předewzaćelskim skutkowanjom nahladnosć serbskeje rěče přisporjeć, swójske serbske wudźěłki abo produkty ze serbskim poćahom wuwić – to su po měnjenju zwjazkoweho předsydstwa faktory, kotrež počesćenje z tajkim wuznamjenjenjom wobkrućeja. Runje tak móhł angažement za serbskich sobudźěłaćerjow, kaž dožiwjamy to w tworni TDDK w Nadróznej Hrabowce, z tajkim mytom připóznaty być. Prócowanja wo serbsku rěč w rjemjesle sahaja w Zwjazku serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow na přikład wróćo do doby wokoło lěta 2000. Prócu jednotliwca-rjemjeslnika zjawnosć lědma zaznawa, njeje-li přiležnosće, wuraznje na to skedźbnjeć.
Oda wjesołeje jednoty
Mjeztym 149. raz schadźuje so jutře, sobotu, znowa serbska hautevolee w Budyskej „Krónje“. Wšo je derje přihotowane, wšitko je kaž přeco – wěčna normalita sebjechwalby. Tole zda so w Serbach tak a tak recept za wšo być. Wšojedne hač nětk program schadźowanki abo Serbski sejm: Pola nas je a wostanje wšo, kaž přeco hižo bě. Inowacija, takrjec diktat noweho swěta, je njepřećel prěnjeje klasy. Ideje? Haj prošu! Njech pak su swěrne kredu: „Bohu k česći, Serbam k wužitku.“ Argumenty za móžne nowe struktury su jenož potom witane, hodźa-li so tež do masterplana běrowow na Póstowym naměsće 2 w Budyšinje. Ale to wšak nětko najprjedy raz wažne njeje. Chcemy tola swjećić! Našich serbskich akademikarjow, kotřiž budu jónu přichod našeho naroda. Zajimawe drje budźe, koho abo što změja woni lětsa zaso w swojich kabaretach kritizować. Wšako su wone někak posledni wentil, kotryž je za raznu kritiku zwostał. Na haj a ŠERŠEŃ. Hewak je so zjawna kritika, bohužel, w dalokej měrje z diskursa zhubiła, wšojedne hač w Serbach abo druhdźe.
Jedyn lud wina a druhi wopor?
Grawoćiwe wobrazy z Bliskeho wuchoda nas tele dny přewodźeja. Započało je so wšitko 7. oktobra, jako wojowarjo teroristiskeje islamistiskeje Hamas Israel nadpadnychu, 1 200 ludźi morichu a wjace hač 250 zawlečechu. Wosebity šok zbudźichu powěsće, zo su terorisća při swojim masakru israelskim dźěćom hłowy wotćeli. Wot toho časa israelske wójsko pasmo Gazy, zwotkel su terorisća přišli, wojersce nadběhuje. Wobrazy zničeneho města, mortwych ciwilistow a žałosćacych zranjenych dźěći su runje tak šokowace. Zamołwići Gazaskeho pasma rěča mjeztym wo wjace hač 10 000 ciwilnych smjertnych woporach.
Naše žiwjenje derje funguje
Hołdujemy najradšo dobje narodneho rozmacha w 19. lětstotku a jeho sławnym mužam, „hódnym wěčnoh wopomnjeća“. Najebać to, zo běše epocha wuchadźišćo najwjetšeje nacionalistiskeje zahuby Europy a zo buchu Serbja bórze z woporom narodneho rozmacha němskeho ludu. Wčera smy na pogromowu nóc 1938 spominali – dobre lěto do toho bě gestapo Serbske Nowiny rozbiła. A směmy so prašeć, hač je patriotizm wudźeržliwy (nachhaltig), kotryž pola mnohich patriotow serbstwo ani w swójbje wobchował njeje. Haj wšak, zhromadźene spisy „klasikarjow“ steja pola mnje doma na polcy, ale tež přichod němskeho ludu so na Goethe a Schillera njezłožuje. Što je z wěčnym wopomnjećom na njeličomnych Serbow 7. do 17. lětstotka, kotřiž njejsu spisy zawostajili, ale słowjansku dušu Łužicy? Sym jónu – napoł chutnje – namjetował, Myto Domowiny wšěm spožčeć, kotřiž maja znajmjeńša dźesać serbskich wnučkow. A štóž (dosć) dźěći nima, tón njech na druhe wašnje wšědny dźeń serbowacych animěruje.
