Brüssel (dpa/SN). Z naležnej próstwu wo dalšu humanitarnu pomoc Syriskej je so dźensa w Brüsselu zetkanje zastupnikow 70 statow w pomocnych organizacijow zahajiło. „Je naša moraliska winowatosć jako mjezynarodne zjednoćenstwo statow, swojej zamołwitosći napřećo syriskemu ludej, dołhož je trjeba, wotpowědować“, rjekny za humanitarnu pomoc zamołwity komisar Europskeje unije Christos Stylianides. Němski wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) wobdźěli so jutře na konferency, hdyž rěča wo politiskich móžnosćach, wójnu skónčić.
Susodźa chcedźa skoržić
Luxemburg (dpa/SN). Štyri susodne kraje Němskeje chcedźa so wo skóržbje přećiwo němskemu dróhowemu popłatkej za wosobowe awta dorozumić. Za to so wobchadni ministrojo Luxemburgskeje, Nižozemskeje, Awstriskeje a Belgiskeje 7. junija wurjadnje schadźuja, kaž luxemburgski ministerski prezident Xavier Bettel powěsćerni dpa zdźěli. Awstriska bě hižo před dlěšim připowědźiła, zo chcyła na Europskim sudnistwje přećiwo němskemu popłatkej skoržić, dokelž tón „wukrajnikow diskriminuje“.
Budyšin (SN). 14 politikarjow Čěskeje republiki pod nawodom prezidenta čěskeho senata Milana Štěcha je we wobłuku swojeje wčerawšeje wizity we Łužicy tež Serbski gymnazij w Budyšinje wopytało. Tam witaštaj jich šulski nawoda René Wjacławk a mały chór gymnazija. Wjacławk pokaza na spočatki tohole kubłanišća w Českej Lípje a we Varnsdorfje a předstaji jeho dźensniši profil. Senatorojo dožiwichu tež hodźinu stawiznow w serbskej rěči. Jim so wosebje lubješe, zo gymnaziasća nimo hornjoserbšćiny, němčiny a jendźelšćiny dalšu cuzu rěč wuknu.
Aspekty komunalneje politiki wobrěčachu hosćo při dźěłowym wobjedźe, na kotrymž wobdźělištaj so tež Budyski krajny rada Michael Harig (CDU), a wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD). Po tym podachu so do srjedźneje Łužicy, hdźež zetkachu so z lokalnymi politikarjemi na rozmołwu wo strukturnej změnje we Łužicy a zhromadnym dźěle w euroregionje.
Pětrohród (dpa/K/SN). Atentat z bombu w Pětrohródskej metro je sej znajmjeńša 14 smjertnych woporow žadał. Nědźe dalšich 50 zranjenych ludźi hladaja lěkarjo w chorownjach. Bomba sylnosće něhdźe 250 gramow TNT a napjelnjena z kowowymi dźělčkami bě wčera popołdnju w podzemskim ćahu rozbuchnyła, jako bě wón pod centrumom pjeć milionow wobydlerjow wulkeho města po puću. Statny přepytowanski komitej rěči wo terorowym njeskutku.
Prezident Wladimir Putin, kiž přebywaše za čas rozbucha w jednym z Pětrohródskich předměstow, hnydom na to připowědźi, zo dźěłaja přepytowanske mocy z połnej paru na tym, hrózbne złóstnistwo wuswětlić. Dźeń po njeskutku je sebjemordarski atentatnik prawdźepodobnje identifikowany. Po zwěsćenju kirgiziskeje wěstotneje wyšnosće jedna so pola njeho wo 1995 w Ošu rodźeneho Kirgizu, kiž ma tež ruske staćanstwo. Wo motiwach jeho złóstneho počinanja njeje dotal ničo znate.
Njeprošeneho hosća su dźěći a kubłarki jedneje z Kasselskich pěstowarnjow wčera rano wuhladali: W hrajkanskim róžku spaše paduch, kiž bě sylnych bolosćow w chribjeće dla swoju nócnu rubježnu akciju w pěstowarni přetorhnyć dyrbjał. Policiji 69lětny bjezdomny přizna, zo bě so tam přez wokno zadobył. Spakosćił bě něšto twjerdych pjenjez, bananu a lizaki. Bolostneho podkłóća (Hexenschuss) dla pak bě so lehnyć dyrbjał. Zastojnicy dowjezechu jeho najprjedy do chorownje a po tym na policajsku stražu.
Ze samopřiprawjenej módrej swěcu je 46lětny muž z Vogtlanda po awtodróze A 9 jěł. Policisća jeho pola bayerskeho Gerfreesa zadźeržachu, po tym zo bě so dalši šofer spodźiwnje wuhotowaneho přezpólneho awta dla pola nich přizjewił. Módru LED-swěcu na motorowej hawbje dyrbi muž nětko zaso wotstronić.
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump chce atomowy program Sewjerneje Koreje w nuzy sam skónčić. Tole je Trump nowinje Financial Times připowědźił. USA drje so dale sobudźěła Chiny nadźijeja. Dyrbjał-li pak so Peking tomu spjećować, chcyli USA „problem same rozrisać“. Přiwšěm Trump njepřeradźi, kak chcyli USA konkretnje postupować. Trump rjekny tole něšto dnjow do swojeho prěnjeho zetkanja z chinskim statnym šefom Xi Jinpingom.
Na dobro kolesowarjow
Düsseldorf (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo chce dalše kolesowarske spěšnozwiski za ludźi twarić, kotřiž z kolesom na dźěło jězdźa. Za to chce hišće lětsa přidatnje 25 milionow eurow nałožić, rjekny statny sekretar we wobchadnym ministerstwje Norbert Bartle nowinje Rheinische Post. Spěšnozwiski su „małe awtodróhi bjez amplow a křižowanišćow“. Dźensa je so w Mannheimje 5. narodny kolesowarski kongres zahajił. Tam wuradźuja fachowcy wo nowych wobchadnych konceptach na dobro kolesowarjow.
Wumjetuje uniji njeserioznosć
Budyšin (juny/SN) Ze zhromadnej deklaraciju pod titulom „Govorimo istim jezikom!“ (Rěčimy samsnu rěč) je so něhdźe 200 awtorow z krajow něhdyšeje Juhosłowjanskeje k tomu wuznało, zo je jich rěč, kotruž w Bosniskej, Chorwatskej, Čornej Horje a Serbiskej nałožuja, jednotna rěč z regionalnymi wariantami. Wo status něhdyšeje serbiskochorwatšćiny so wot rozpada Juhosłowjanskeje w 1990tych lětach wadźa. Wšě nowe staty běchu „swoju“ rěč pod nacionalnym mjenom zesamostatnili a zdźěla tež z wotpohladom přetworili, zo bychu rozdźěle k susodnym rěčam powjetšili. Deklaracija je nětko krok do nawopačneho směra, wróćo k jednotnemu rěčnemu rumej na zapadnym Balkanje.
We wšědnym žiwjenju so ludźo w štyrjoch mjenowanych krajach bjez problemow rozumja. Wšako maja wšitke štyri rěče samsny zakład. Oficialnje pak płaćitej w Chorwatskej chorwatšćina a w Serbiskej serbišćina jako hamtskej rěči. Bosniska-Hercegowina ma oficialnje samo tři hamtske rěče – nimo mjenowaneju tež bosnišćinu. To wjedźe hdys a hdys k absurdnej situaciji, zo so samsny tekst trójce jewi, dokelž je tak předpisane.
Běłohród (dpa/K/SN). W Serbiskej je dotalny premier Aleksandar Vučić prezidentske wólby dobył. Hišće w nocy wón ludnosći balkanskeho kraja přilubi, zo wostanje na kursu do směra na Europu a zo chce zdobom hajić přećelske poćahi z Ruskej a Chinu. „Wolerjo sami su pokazali, do kotreho směra ma Serbiska přichodnje hić“, Vučić rjekny.
47lětny konserwatiwny politikar nažnja přibližnje 57 procentow wotedatych hłosow, tak zo žane druhe wurisanske koło wólbow hižo trěbne njeje. Z tamnych dźesaćoch kandidatow docpě dwuličbowy wuslědk jeničce hišće Saša Janković, kiž dósta 14,9 procentow. Wšitcy tamni wostachu w jednoličbowym wobłuku. Ze 6,7 milionow wólbokmanych je wšak so na wotumje jeničce něhdźe 54 procentow wolerjow wobdźěliło.
Aleksandar Vučić ma dowěru Europskeje unije, USA a tohorunja němskeje zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU), dokelž maja jeho za garanta nastupajo kooperaciju ze zwadźenymi krajemi w juhowuchodnej Europje. Kanclerce Merkel so wón po swojim wuspěchu wuraznje podźakowa.
Hakle po sto kilometrach je njekedźbliwy šofer awta minjeny kónc tydźenja w Šwabskej zwěsćił, zo bě campingowy připowěšak zhubił. Policisća běchu připowěšak při nabóčnym wobhrodźenju na mosće w Nordendorfje našli. 44lětny wobsedźer pak jědźeše wottam hišće hač do Schwabacha w srjedźnej Frankskej, doniž njepytny, zo jemu připowěšak pobrachowaše. Na to so zawróći. Čehodla bě so nastroj pušćił, znate njeje. Policija wuraznje wuzamkny, zo jedna so wo aprylski žort.
Po 15 lětach je žona w šwabskej gmejnje Rehling swój pjeršćeń wróćo dóstała, kotryž bě lěta 2002 při běrnyzběranju zhubiła. Hobbyjowy pytar za pokładami bě jón ze swojim metalowym detektorom na polu namakał. Mjeztym 75lětna žona bě jara zbožowna, byrnjež so jej pjeršćeń jenož hišće na małušk hodźał.
Berlin (dpa/K/SN). Tež šulerkam a studentkam dóstanje so přichodnje maćerny škit. To je předwidźane z wobšěrnej reformu prawa maćerneho škita, kotruž je zwjazkowy sejm wčera wječor wobzamknył. Zo móhli 65 lět stare rjadowanja doskónčnje modernizować, dyrbi Zwjazkowa rada hišće přihłosować. Přichodnje njesmě za samodruhe přećiwo jich woli być zakazow dźěła. Móžnosće njedźelneho dźěła so tohorunja rozšěrja. Při šěsćtydźenskej šonowanskej dobje do poroda wšak wostanje, w kotrejž přichodna mać hižo dźěłać njetrjeba.
Mawt w lěće 2019
Berlin (dpa/SN). Zo budźe mawt za wosobowe awta na němskich awtodróhach a zwjazkowych dróhach zawjedźena, je wěste. Zwjazkowa rada je dźensa w zwjazkowym sejmje wobzamknjenemu zakonjej přihłosowała. Poprawom měješe so dróhowy popłatk hižo před lětomaj zawjesć, komisija EU pak žadaše sej změny. W lěće 2019 chce knježerstwo mawt w Němskej potom přesadźić.
W dwěmaj fazomaj jednać