Aus der aktuellen Ausgabe vom Donnerstag, 25 April 2019

Waršawa (dpa/SN). Wjace hač dwaj tydźenjej po zahajenju cyłokrajneho stawka pólskich wučerjow je zwjazk pólskich wučerjow ZNP dźensa wo dalewjedźenju stawka wuradźował. „Chcemy bjez emocijow rozsudźić, što je we wokomiknej situaciji to najlěpše za našich wučerjow“, rjekny šef dźěłarnistwa Sławomir Broniarz němskej powěsćerni dpa we Waršawje. Dźěłarnistwo sej žada, mzdy wučerjow hišće w tutym lěće wo 30 procentow w dwěmaj schodźenkomaj zwyšić. Dokelž njeje pólske narodnokonserwatiwne knježerstwo strony Prawo a sprawnosć dotal zwólniwe, žadanja wučerjow spjelnić, su so rozsudźili, z 8. apryla zahajenym stawkom po jutrach pokročować.

Wladiwostok (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin a sewjerokorejski mócnar Kim Jong-un staj so dźensa we Wladiwostoku k swojemu prěnjemu wjerškej zetkałoj. Při tym zwurazni Putin nadźiju, zo móhła Ruska pomhać, zwadu wo sewjerokorejski atomowy program rozrisać. „Wjeselu so, was tule widźeć“, rjekny šef Krjemla, jako sej wobaj pod najraznišimi wěstotnymi naprawami na kupje Russki, na terenje uniwersity w měsće na dalokim wuchodźe, ruce zawdaštaj.

W srjedźišću z wulkej napjatosću wočakowaneho zetkanja na dalokim wuchodźe Ruskeje steji wjele diskutowany sewjerokorejski atomowy a raketowy program kaž tež bilateralne mjezsobne dźěło. Dwaj měsacaj po zwrěšćenym wjerškowym zetkanju z prezidentom USA Donaldom Trumpom chce so Kim zaso swojemu ruskemu susodej zbližić, z kotrymž Sewjerna Koreja tradicionalnje dobre styki wudźeržuje. „Witamy waše prócowanja wo dalewuwiće nutřkokorejskeho dialoga a wo normalizowanje wašich poćahow k USA“, Putin rjekny. Sewjerokorejskeho atomoweho programa dla su poćahi k USA chětro napjate.

Towaršnosć Hospodarski region Łužica chce naprawy koordinować

Zhorjelc (AK/SN). Intensiwne přewodźenje strukturneje změny, zaměrne wabjenje za region a projektowe dźěło su ćežišća kónc lěta 2017 załoženeje towaršnosće Hospodarski region Łužica. Wona bě swój čas z wot lěta 2009 wobstejaceje towaršnosće Łužica Błóta wušła. Tole je jednaćel Torsten Bork tele dny potwjerdźił. „Jako towaršnosć Hospodarski region Łužica smy wažny komunikaciski a kótwicowy dypk. Zhorjelski wokrjes je 15procentowski towaršnik našeho předewzaća“, jednaćel rjekny. Sobu integrowane su wokrjesy Budyšin, Sprjewja-Nysa, Łobjo-Halštrow, Hornje Błóta-Łužica a Dubja-Błóta.

Stróžanske přirodowe wiki, kaž so wone zajutřišim zaso přewjedu, su dawno jako dobra adresa znate, hdyž něšto originelne za zahrodku pytaš abo prosće jako rjany wulět za cyłu swójbu. Wšako móžeš tam po wikach trochu podundać, něšto słódne zjěsć a kusk serbskeje kultury tež dožiwiš. Bjez dźiwa, zo tam kóžde lěto wopytowarjow po tysacach zliča. Lětsa pak so prašam, kotre wjedro drje budźe organizatoram lubše, słónco abo dešć? Kóžde zarjadowanje pod hołym njebjom steji a padnje z wjedrom. Při słóncu ludźo skerje přichadźeja. Wikowarjo móža swoje twory prezentować a grilowana kołbaska tohorunja lěpje słodźi. Tónraz pak so w zarjadnistwje biosferoweho rezerwata a w towarstwje Radiška snano samo wjesela, by-li so trochu podešćowało. Wokomiknje móže přiroda zawěrno kóždu kapku wody trjebać a w ratarstwje, lěsnistwje a tež kóždy zahrodkar doma suchoty dla stona. Marian Wjeńka

Praha (ČŽ/K/SN). Mjez politiskimi stronami a hibanjemi, zastupjenymi w čěskim parlamenće, ma dale najwjetšu akceptancu Alianca njespokojnych woby­dlerjow. Zjednoćenstwu ANO premiera Andreja Babiša by w aprylu při wólbach do sejma 32 procentow wolerjow swój hłós dało. Na druhim městnje sćěhuje z wulkim wotstawkom ODS, dokelž bychu wobydlerscy demokraća 14 procentow nažnjeli. ČSSD a Piraća byštej kóžda 12,5 procentow docpěła a KSČM z 11 procentami pjate městno wobsadźiła. Slěd w tutym rjedźe wuchadźa z wotpowědneho woprašowanja Centruma za zwěsćowanje zjawneho měnjenja (CVVM) w jutrowniku mjez 719 respondentami staršich hač 18 lět. Přichilnosć k jednotliwym stronam je porno měrcej njezměnjena wostała. Jeničke wuwzaće su komunisća, kiž móžeja so zrazom wo 2,5 procentow polěpšić. Do delnjeje komory parlamenta by zaso tež SPD zaćahnyła, přetož plus 1,5 dypkow by jej šěsć procentow wunjesł. Před durjemi by tónkróć KDU-ČSL wostać dyrbjała, spadny­wši w běhu jeničkeho měsaca z 5,5 procentow na jeno hišće 4. Wonka wostanu tohorunja STAN (3,5 procentow), TOP 09 (3 procenty) kaž tež Zeleni (1 procent).

Budyšin (CS/SN). „Słuša Sakska hišće k Němskej?“ – tak rěka hesło najnowšeje publikacije Franka Richtera. Bywši aktiwist za čłowjeske prawa a teologa je swoju knihu wutoru na přeprošenje Załožby Friedricha Eberta w Budyskim Dźiwadle na hrodźe předstajił. Kaž wón přihladowarjam přeradźi, njeby wón titul swojeje knihi sam takle prowokantnje formulował. Tola hladajo na předawanske ličby bě nakładnistwo jemu tole radźiło. Budyski publikum móžeše Richter přiwšěm změrować: Wězo słuša Sakska hišće k Němskej. Najebać to awtor ludźom swoje rozmyslowanje wo tym předstaji, čehodla Sakska, a wosebje wuchodna Sakska, tajka je, kajkuž ju znajemy.

Na swójbne popołdnjo w zelowym a zežiwjenskim centrumje w Pančicach-Kukowje je wčera něhdźe 450 wopytowarjow přichwa­tało. Woni zhonichu wo žiwjenju w klóštrje Marijinej hwězdźe a móžachu paslić, jěchać a sportować. Tež alpaki běchu widźeć. Wo kulturne wobru­bjenje postara so mjez druhim dźěćaca rejwanska skupina „Łužičanka“. Foto: SN/Maćij Bulank

18. nalětnje přirodowe wiki w Stróži wabja zajutřišim z regionalnymi wudźěłkami, kulinariskimi wosebitosćemi Hornjeje Łužicy a tež ze serbskej hudźbu a rejemi.

Stróža (SN). Zajutřišim, 27. apryla, zaso tak daloko je. Němsko-serbske nalětnje wiki w biosferowym rezerwaće Hornjołužiska hola a haty 18. raz wopytowarjow přeprošuja. Wot 10 do 17 hodź. předstaji so na terenje zarjadnistwa biosferoweho rezerwata wjace hač 80 wikowarjow, rjemjeslnikow a ratarjow ze swojimi re­gionalnymi a ekologiskimi wudźěłkami. Dypkownje k spočatkej zahrodoweje ­sezony poskićuja zahrodnistwa symjo a rostliny wšelakich družin sadu, zeleniny a kerkow. Ale tež ći, kotřiž so za dźěło z motyku a hrabjemi njezajimuja, nadeńdu šěroki sortiment keramiki, kosmetiki, drasty a wjele dalšeho. Hosćencarjo, pjekarjo, rěznicy a dworowe wobchody změja mnohostronski kulinariski spektrum rybjacych wudźěłkow, twarožka, praženych kołbaskow, słódkich specialitow a wjele dalšeho přihotowane.

Wobsedźerjo Biskopičanskeho kina nochcedźa konkurenca być

Biskopicy (UM/SN). Plany za bywše Bisko­pičanske kino su tam njedawno we wobłuku wječora wotewrjenych duri předstajili. Při tym jewješe so wězo prašenje, kak so projekt z kulturnym domom w měsće znjese. „Ně, njejsmy konkurenca kulturnemu domej“, wotmołwi Heiko Düring, sobuzałožer towarstwa Kulturort. Te běchu 2014 załožili, zo móhli dźěl tehdy zrodźenych idejow za wožiwjenje kulturneho žiwjenja w Bisko­picach zwoprawdźić. Jedna z idejow bě, kino wožiwić.

Wot toho časa dźěłachu iniciatorojo projekta skerje za ćichim. Nětko pak swoje­ plany zjawnosći předstajichu. Mjez druhim chcedźa programowe kino etablěrować a z Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadłom zhromadnje dźěłać, kotrež móhło na Krala Albertowej žurli wustupić. Wobydlerjo sami móhli dalše ideje zapřijeć.

Wjacore razy wob lěto zarjadujetej Caritas a wosada swj. Pětra w Budyskim internaće kubłanskeho centruma Carity Před Šulerskimi wrotami mjezynarodny warjenski wječor. Mjeztym zo běchu tam w zašłosći mjez druhim hižo šwicarsce, libysce a filipinsce warili, stejachu wčera pólske jědźe w srjedźišću. Warjachu tam Samanta ­Domusa, Budyska zamołwita za wukrajnikow Anna Piętak-Malinowska, Heidi ­Katzki wot Carity (wotlěwa) a druzy na přikład tak mjenowane łazanki, wobstejace z pasty, kisykała a hribow. K wukóncej poskićichu rabarberowy a oranžowy kompot kaž tež jabłučkowy tykanc. Foto: SN/Hanka Šěnec