Wot 80ych lět 20. lětstotka su Samojo (prjedy Lapojo mjenowani), bydlacy wosebje na sewjeru Norwegskeje, Šwedskeje a Finskeje, njewočakowane wuspěchi na polu zachowanja swójskeje identity a rěče žnjeli. W třoch mjenowanych krajach je so Samam samo poradźiło mjeńšinowe parlamenty załožić; samiska rěč so do šulow a medijow zadobywa. To pak njerěka, zo su wšitke problemy na etniskorěčnym polu hižo rozrisane. Wokomiknje su w budgetach wšitkich třoch połnócnych krajow planowane wurazne přikrótšenja nastupace zhromadnu rěčnu instituciju Sámi Giellagáldu, kotraž škita, podpěra a posylnjuje nałožowanje wšitkich dźewjeć wariantow samišćiny. Ole Henrik Magga, politiski nawoda a načolny předstejićel samiskeho wozrodźenja, rěči w tym zwisku samo wo „direktnej katastrofje“. Zastupjerjo Sámi Giellagáldu zdobom sudźa, zo móhli mjenowane naprawy samo k „dospołnemu wotemrěću někotrych po ličbje mało wužiwanych wariantow rěče, kaž na přikład ume abo pite, wjesć“.