Jednanja dotal bjez wuslědka

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:

Podstupim (dpa/SN). W zwadźe wo zwyšenje mzdow za wjace hač milion při­stajenych zwjazkowych krajow prócuja so dźěłarnistwa a dźěłodawarjo wo roz­risanje. Kónc tydźenja stej wobě stronje w Podstupimje jednałoj, tola bjez wuslědka. Wčera wječor zdźělichu, zo chcedźa z jednanjemi dźensa pokročować. „To drje hišće traje“, rjekny šef dźěłar­nistwa ver.di Frank Werneke. Zdobom pak wšitcy wobdźěleni potwjerdźichu, zo chcedźa so na kóždy pad dojednać.

Koaliciske zrěčenje předstajili

Berlin (dpa/SN). Dobrej měsacaj po wólbach Berlinskeho Domu zapósłancow chcychu SPD, Zeleni a Lěwica dźensa zhromadne koaliciske zrěčenje předstajić. Potom ma tež rozdźělenje ministerstwow jasne być. W křesle šefa sedźi přichodnje krajna předsydka SPD a bywša zwjazkowa swójbna ministerka Franziska Giffey (SPD). Kónc tydźenja běchu społnomócnjeni třoch stron wo rozdźělenju ressortow wuradźowali.

Poručenja žurnalistam

We wobłuku statow Visegrádskeje štyrki su so dźensa w madźarskej stolicy Budapesće pólski statny prezident Andrzej Duda, madźarski prezident János Áder a słowakska prezidentka Zuzana Čaputová (wotlěwa) zetkali, hdźež jich na Naměsće rjekow z wojerskej ceremoniju witachu. Tež Čěska Visegrádskej štyrce přisłuša. Foto: pa/REUTERS/Bernadett Szabo

Pacientow přepołožili

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Při dotal najwjetšej akciji přepołoženja pacientow intensiwnych stacijow su kónc tydźenja nimale 50 ćežko schorjenych z Bayerskeje, Durinskeje a Sakskeje do druhich zwjazkowych krajow dowjezli. Z přepołoženjom chcychu wot štwórteje žołmy koronapandemije wosebje potrjechenym zwjazkowym krajam pomhać, kotrež bědźa so z přećeženymi intensiwnymi stacijemi chorownjow. Lěkarjo wopisuja połoženje tam jako dramatiske.

Jeničce w Bayerskej leži po informa­cijach intensiwneho registra wjace hač tysac na covid-19 schorjenych na intensiwnych stacijach. Połojca z nich trjeba nastroj k zastaranju z kislikom. Mjeztym wo tym rozmysluja, pacientow tež do wukraja přepołožić, njedyrbjeli-li kapacity w Němskej hižo dosahać. Ze Sakskeje su cyłkownje 14 pacientow do druhich zwjazkowych krajow dowjezli.

Omikron starosći

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Chětro starosćiwje zhladuje Berlinski wirologa Christian Drosten na nowu formu koronawirusa omikron.­ „Wokomiknje so jara starosću“, rjekny wón wčera w sćelaku ZDF. Wo nowym­ wirusu njeje hišće wjele znate. Tuž měło so dalše wuwiće wočaknyć. Znate pak je, zo su tež ludźo potrjecheni, kotřiž maja chorosć hižo za sobu.

Přichodne zwjazkowe knježerstwo SPD, FDP a Zelenych je mjeztym připowědźiło, zo chce planowany krizowy stab koronawirusa dla hižo přichodne dny dźě­łać započeć. Gremij nawjedować ma generalny major Carsten Breuer, kaž předsyda FDP Christian Lindner připowědźi.

Nowy premier Čěskeje powołany

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:

Praha/Lány (dpa/SN). Liberalno-konserwatiwny Petr Fiala je nowy ministerski prezident Čěskeje republiki. 57lětny je wčera na hrodźe Lány pola Prahi w přitomnosći prezidenta Miloša Zemana hamtsku přisahu złožił. Dokelž běchu Zemana njedawno pozitiwnje na koronawirus testowali, sedźeše 77lětny prezident za přewidnym wotdźělenjom.

Rozžohnowace so knježerstwo dotalneho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša wostanje hač k pomjenowanju noweho kabineta jednaćelsce w zastojn­stwje. Z pomjenowanjom nowych mi­nistrow liča najzašo srjedź decembra. Fiala chce zwjazk pjeć stron nawjedować, kotremuž přisłušeja nimo jeho Demo­kratiskeje wobydlerskeje strony (ODS) tež křesćanscy demokraća a Piraća. Zhromadnje běchu wone při wólbach parlamenta spočatk oktobra 108 z cyłkownje 200 mandatow w Domje zapósłancow zdobyli. „Stejimy před ćežkimi časami“, rjekny Petr Fiala při podpisanju koaliciskeho zrěčenja před třomi tydźenjemi. ODS wón mjeztym wosom lět nawjeduje.

Mjeńšiny wobkedźbowane dosć?

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:

Přihłosowanje a kritika k wuprajenjam w koaliciskim zrěčenju

Flensburg/Berlin (SN). W koaliciskim zrěče­nju noweho knježerstwa SPD, FDP a Zelenych zakótwjenej wotrězkaj nastupajo mjeńšiny Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) zasadnje wita. Lěwica pak so kritisce wupraja.

W koaliciskim zrěčenju mjez druhim rěka: „Narodne mjeńšiny – danska mjeńšina, friziska ludowa skupina, němscy Sintojo a Romojo kaž tež serbski lud – su sa­mozrozumliwy dźěl našeje mnohostronskeje towaršnosće.“ (str. 118) „Ini­ciatiwu Minority SafePack proaktiwnje podpěrujemy a ju w Němskej přesadźimy. Projekty k zachowanju a wuwiću mjeńšin, jich rěče a kultury dale wutwarimy.“ (str. 122)

„Jako třěšny zwjazk a zastupnica awtochtonych a narodnych mjeńšin witamy zwjeselacy wurjadne wuznaće k mjeńšinam, rěčnej mnohotnosći a k planowanemu rozšěrjenju zasadźenja zwjazkoweje republiki. Za škit narodnych mjeńšin w Europje je bytostne, zo su štyri při­póznate narodne mjeńšiny w zrěčenju wuraznje mjenowane“, piše prezident FUEN Loránt Vincze w oficialnym stejišću organizacije mjeńšin.

Njepředstajomne

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:
Přiznawam, zo spočatk 1980tych lět astronomija runjewon k mojim najlubšim šulskim předmjetam njesłušeše. Mi běchu zapřijeća cuze, dimensije abstraktne a někajke wobličenja bjez zmysła. Jako pak minjeny tydźeń runja čłonam gmejnskeje rady Ralbicy-Róžant dožiwich, kak wědomostny direktor europskeje swětnišćoweje agentury ESA prof. Günther Hasinger wo nowych dopóznaćach uniwersum nastupajo rěčeše, zo móhli daty swětnišćowych wobkedźbowanjow runje w třiróžku – Kamjenc – Wojerecy – Budyšin wuhódnoćić a zo móhł tule hoberski podzemski teleskop nastać, to sym so tež ja kusk wot jeho zahoritosće natyknyć dał, směm-li to w času korony tak rjec. Móžeš sej jeno ćežko předstajić, kotre plany wědomost­nicy we Łužicy maja a zo chcedźa tu raz daty z cyłeho swěta a swětnišća zběrać, hdyž tola dźensa hišće wšudźe dosć spěšny internet nimaja. Mi znajmjeńša bě to za­jimawa wučbna hodźina astrofyziki a wuhlad na přichod. Marian Wjeńka

To a tamne (29.11.21)

póndźela, 29. nowembera 2021 spisane wot:

Spěšnje hišće swojej přewodźerce domoj dowjezć chcyše 38lětny pjany šofer wosoboweho awta, po tym zo bě jeho policija w Hagenje zadźeržała. Muž rjekny, zo bě ze žonomaj na party a zo je jenož jedne piwo pił. Alkomat zastojnikow pak po­kaza 1,67 promilow. Jako chcychu jeho sobu­ na stražu wzać, muž praji, zo wšak chcył žonje hišće domoj dowjezć. Z toho ničo njebu: Policisća wzachu jemu klučik.

Hižo třeću nóc za sobu w korčmje přenocować dyrbja wopytowarjo puba na sewjeru Jendźelskeje. Dotal njeje jasne, hdy budźe dróha k wotležanemu hosćencej w narodnym parku Yorkshire Dales­ zaso swobodna. Sylny sněhowy wichor­ bě něhdźe 60 hosći překwapił a wobchadny chaos zawinił. K jědźi maja hišće dosć, korčmarka měnješe. Hosćo zaběraja so ze wšelakimi hrami. Alkohol pak syda hakle popołdnju po třoch.

Twarske dźěła w SLA klětu zakónča

pjatk, 26. nowembera 2021 spisane wot:

Załožbowy etat za lěto 2022 je schwaleny. Lětsa zahajene pomjeńšenje personalnych deficitow w serbskich institucijach klětu dale powjedu, kaž bě srjedu na nowinarskej rozmołwje zhonić.

Budyšin (SN/at). Posedźenje załožboweje rady minjenu wutoru bě prěnje po 30. róčnicy wutworjenja Załožby za serbski lud 19. oktobra 1991 we Łazu. Předsyda parlamentariskeje přirady, zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Marko ­Šiman, poda tam zarys stawiznow załožby. Wšako njeje wjetšina nětčišich radźićelkow a radźićelow jeje započatki sobu dožiwiła. Składnostnje róčnicy je politisko-parlamentariski wječork w Berlinje předwidźany, podšmórny předsydka załožboweje rady Susann Šenkec. Wo konkretnym terminje pak wona ničo njerjekny, dokelž zdawa so aktualne pandemiske połoženje najwjetše haćidło być.

Přepołoža ludźi z lětadłom

pjatk, 26. nowembera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němske wojerske lětarstwo je dźensa započało, na koronawirus intensiwnje lěkowanych pacientow přepołožić. Za to je Airbus MedEvac po informacijach powěsćernje dpa na bayerskim lětanišću Memmingen přizemił a wottam pacientow do Münstera-Osnabrücka w Sewjerorynsko-Westfalskej transportował. Zwjazkowa wobora ma dwě tajkej lětadle. Tak móža pacientow w běhu krótkeho časa po wšej Němskej rozdźělić, hdyž su chorownje wućežene.

Hotuja so na triažu

Berlin (dpa/SN). Hladajo na zdźěla dramatiske połoženje w chorownjach koronawirusa dla je předsyda swětoweho zwjazka lěkarjow Frank Ulrich Montgomery alarmowany: „Hotujemy so wšitcy na triažu“, rjekny wón nowinarjam. Lěkarjo wšitko činja, zo bychu tajkemu surowemu rozsudej zadźěwali. „Přiběracych ličbow dla pak dyrbja so na to přihotować.“ Triaža rěka, zo dyrbja medicinarjo pobrachowacych móžnosćow dla rozsudźić, komu najprjedy pomhaja.

Južna Afrika wirusowa kónčina

nowostki LND