To a tamne (26.10.21)

wutora, 26. oktobera 2021 spisane wot:

Z hajzlowej papjeru a kórkowymi škleńcami je překlepana rentnarka we Würzburgu wobšudnikow zjebała. Tući běchu ju zazwonili a sej pjenjezy žadali, dokelž je jeje dźowka pječa ćežke wobchadne njezbožo zawinowała. Žona pak scyła žanu dźowku nima. Najebać to wona přilubi, zo přepoda pjenjezy a debjenki. W tobole, kotraž wona kurěrej přepoda, pak běchu jenož papjera a škleńcy. Mjeztym informowana policija podhladneju w starobje 15 a 22 lět zaja.

Wobsadkam dźewjeć policajskich awtow je so wčera poradźiło, ćeknjeneho młodeho byka popadnyć. Zwěrjo bě w nocy njedaloko badensko-württembergskeho Lörracha po puću a měrješe so na awtodróhu 98, kotruž dyrbjachu tohodla nachwilnje zawrěć. Zhromadnje z wobsedźerjom, hajnikom a pomocnikami móžachu 300 kilo ćežkeho byka popadnyć.

Zetka so znowa z chudymi

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:

Vatikan (B/SN). W nowembru wobdźěli so bamž Franciskus wospjet na swětowym dnju chudych w Assisiju. Tónle dźeń je wón před pjeć lětami zawjedł. Lětsa chce so priwatnje z 500 chudymi a potrěbnymi ludźimi ze wšelakich dźělow Europy w bazilice Santa Maria degli Angeli w měsće swjateho Franca zetkać. W bazilice je srjedźowěkowska porciunkulska kapałka, w kotrejž je Franc Assi­siski 1226 zemrěł. Zetkanje steji pod hesłom­: „Jězus njesteji jenož na stronje chudych, ale dźěli z nimi tež samsny dóńt.“ Bamž tuž namołwja, zo móžemy hłód přewinyć, hdyž swoje zadźerženje pře­trjeby dla změnimy.“

Zastupjerjow cyrkwjow přijał

Laschet zastojnstwo złožił

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:

Düsseldorf (dspa/SN). Armin Laschet (CDU) je dźensa swoje zastojnstwo jako ministerski prezident Sewjerorynsko-Westfalskeje złožił. Prezident krajneho sejma André Kuper přepoda přichodnemu zapósłancej zwjazkoweho sejma wopis­mo wo zakónčenju zastojnstwa. Laschet­ wostanje komisarisce ministerski prezident. Zajutřišim, srjedu, chcedźa Hendrika Wüsta (CDU) za noweho ministerskeho prezidenta kraja wuzwolić.

Spahn za kónc nuzoweho stawa

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za stro­wotnistwo Jens Spahn (CDU) ma skónčenje tak mjenowaneho epidemiskeho połoženja narodneho rozměra koro­napandemije dla za woprawnjene. W sćelaku ZDF wón rjekny, zo móhli wot zwjazkoweho sejma wukazany wu­wzaćny staw skónčić, dokelž je mjeztym 80 procentow dorosćenych přećiwo wirusej šćěpjenych. Tema je tuchwilu při­čina raznych diskusijow, dokelž ličby infekcijow dale přiběraja.

Liči z infekcijemi w šulach

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je sej dźensa zhromadnje ze swojeje žonu Elku Büdenbender do Vatikana na pri­watnu­ awdiencu z bamžom Franciskusom dojěł. Tam jeju zastupnicy bamža witachu. Zetkanje z bamžom wotmě so w priwatnej atmosferje za zawrjenymi durjemi. Steinmeier a Franciskus staj so 2017 hižo raz zetkałoj. Foto: pa/Andrew Medichini

Kretschmer: Zrěčenje dodźeržeć

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Sakski ministerski pre­zident Michael Kretschmer (CDU) nowe zwjazkowe knježerstwo namołwja, zrěčnje nastupajo skónčenje zmilinjenja brunicy dodźeržeć. „Mamy wosebity zajim w srjedźnej Němskej na tym, zo ludźo dźěłowe městna njezhubja a zo njedóstanjemy šok w regionje“, rjekny wón wčera w sće­laku MDR. Nimo toho trjeba Němska stabilne zastaranje z milinu. Kretschmer po­ka­za hladajo na planowany kónc brunicy 2038 na wobstejace zakonje a zrěčenja. „Te njemóžemy nětko spěšnje wupowědźić. Komu móža ludźo scyła hišće něšto wěrić? Trjebamy lěta hač do 2038, zo móhli infrastrukturu wutwarić a dźěłowe městna zasydlić.“ Kretschmer ma za njemóžne, jadrowu energiju a zmilinjenje brunicy skónčić a runočasnje Němsku jako wu­bědźowanja kmany kraj zachować. Wón so nadźija, zo móže so nowy zwjazkowy kancler Olaf Scholz w tymle prašenju přesadźić „zo njeby SPD swoje přilubjenja raniła a zo njeby tež FDP přilubjenja raniła“. SPD, Zeleni a FDP chcedźa kónc brunicy „w najlěpšim padźe“ hižo 2030.

Ćěkańcow spěšnišo rozdźělić

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:

Braniborska chce zhromadne dźěło ze Zwjazkom polěpšić

Berlin/Frankfurt n. W. (dpa/SN). Wo planowanym spěšnišim rozdźělenju ludźi, kotřiž na njedowolene wašnje z Běłoruskeje přez Pólsku do Němskeje přińdu, chcedźa prawdźepodobnje w prěnjej połojcy nowembra rozsudźić. Kaž rěčnik zwjazkoweje policije zdźěli, tole tuchwilu přihotuja. W tym zwisku chcedźa ka­pacity zaměstnjenja rozšěrić. Planowane je nimo toho, za prěnjotne zaměstnjenje tepjene rumnosće přihotowane měć. Zastojnicy maja ze zwjazkowym zarjadom za migraciju a ćěkancy hromadźe dźěłać, kiž so wo rozdźělenje ćěkancow na druhe zwjazkowe kraja stara. Tuchwilu wšitkich ludźi, kotřiž z Běłoruskeje do Braniborskeje přińdu najprjedy raz w domje za prěnjotne zaměstnjenje w Eisehüttenstadtće registruja. Při tym dźe wo wěstotne přepruwowanje, wo koronatest a wo zastaranje ludźi. Hakle pozdźišo ćěkancow na druhe zwjazkowe kraje rozdźě­leja.

Kotre rěče k nam słušeja?

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:
Islam słuša k Němskej – tute słowa by­wšeho němskeho zwjazkoweho prezidenta Christiana Wulffa njejsu 2015 jenož šěršu­ diskusiju zbudźili, ale tež wotmołwu te­hdy­šeho sakskeho ministerskeho prezidenta Stanisława Tilicha, zo islam k Sak­skej njesłuša. Za nabožinami so njepraša projekt „Kak klinči domizna?“, ale hladajo na rěče, kotrež su w Sakskej słyšeć, zabjeru producenća razne politiske stejišćo. Chcedźa mjez druhim „wjeleworštowu rěčnu kulturu Sakskeje“ pokazać. „Čehodla wěnujemy so wulkemu słowu ,domizna‘? No­chcemy zapřijeće tym tamnym přewostajić. A k sakskej domiznje słušeja tež migranća“, rjekny z Drježdźan pochadźacy a w Berlinje bydlacy spěwar Felix Räuber wčera wječor na mjezyprezentaciji w sakskej stolicy. Tam su wurězki z třoch epizodow předstajili, a k tomu je Räuber tři spěwy zanjesł – jedyn jendźelsko-, jedyn němsko- a jedyn serbskorěčny. Hladajo na dalše epizody so nadźijomnje hišće někotre rěče přidruža. Cordula Ratajczakowa

To a tamne (25.10.21)

póndźela, 25. oktobera 2021 spisane wot:

Hižo poł hodźiny po kradnjenju awta je policija w sewjerorynsko-westfalskim Bestwi­gu wobsedźerjej wóz zaso wróćić móhła. Zastojnicy wuhladachu awto na zwjazkowej dróze 480, po tym zo bě jich centrala wo kradnjenym awće informowała. Šofer spyta ćeknyć, dyrbješe pak po krót­kej honjeńcy bjezwuhladnosć dowi­dźeć. 58lětneho zajachu. Wón dyrbi so padustwa, smalenja a jězdźenja bjez jězbneje dowolnosće dla zamołwić.

„Frizerskeho termina dla“ je šoferka wosobo­weho awta městno njezboža w Regensburgu wopušćiła, bjez toho zo by so wo zranjenu wužiwarku rolera stara­ła. 31lětna bě při zaparkowanju za njej jěducy roler přewidźała a by 21lětnu žonu bjezmała přejěła, kotraž bě při borzdźenju padnyła. Na to 31lětna z přispomnjenjom, zo dyrbi k frizerej, wot­jědźe. Wona dyrbi nětko ze skóržbu ćeknjenja po njezbožu dla ličić.

Dalši protest klimy dla

pjatk, 22. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Dźeń po zahajenju koaliciskich jednanjow SPD, Zelenych a FDP je hibanje Fridays for future dźensa swoje žadanja nastupajo lěpši škit klimy po­twjerdźiło. Ćežišćo akcije bě Berlin. Tam zhromadźichu so aktiwisća z cyłeje Němskeje. Pod hesłom „Wy njedaće nam žaneje hinašeje móžnosće“ ćehnjechu demonstranća wot Braniborskich wrotow do knježerstwoweje štwórće. Policija rěčeše wo 10 000 wobdźělnikach.

Hałza lokomotiwnika moriła

Templin (dpa/SN). Při wčerawšim sylnym wichoru je njedaloko Templina w Braniborskej hałza lokomotiwnika zarazyła. Muža dowjezechu zranjeneho do chorownje, hdźež wón dźensa rano wudycha. 50lětny bě wčera připołdnju z ćahom zastać dyrbjał, zo by zhromadnje z kolegu hałzy na kolijach rumował, kotrež dalejězbu haćachu. Při tym bu sam wot wulkeje hałzy trjecheny.

Witaja přilubjenje Bidena

Prěni nazymski wichor lěta je z městnami wjele škody zawostajił. Kaž tule w Kamjenicy je štomy spowalał a wjacore milino­wody wobškodźił. We Łužicy bě něhdźe 3 000 domjacnosćow bjez miliny. Škody zwuporjedźeć drje hišće dźeń traje, energijowi zastaraćeljo zdźělichu. Wjedrarjo wočakuja, zo so wětřik kónc tydźenja změruje. Foto: pa/Bernd März

nowostki LND