„Moja wutroba słuša do Łužicy“

wutora, 19. oktobera 2021 spisane wot:

W politiskej krajinje tež našeho regiona wuhladaš dale a wjace młodych mjez­wočow. K nim słuša 20lětny Jan Clausen. Wot oktobra 2020 wón w Lipsku prawnistwo studuje. „Sym so přeco hižo za po­li­tiku, hospodarstwo, towaršnosć a stawi­zny zajimował, a w prawje su wone wšě zjednoćene“, wón swój rozsud wopodstatnja. Za politiku zajimował je so Jan hižo jako 13lětny pachoł.

Wot lětušeho junija je z Pančic-Kukowa pochadźacy Serb čłon Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny. Dźěło w gremiju so jemu jara spodoba. Temy, z kotrymiž so tam rozestajeja, jeho „wobohaćeja a horicont powjetšeja“. Tež w młodźinskim towarstwje Pawk je wón aktiwny. Wosebita naležnosć Clausenej je serbskej młodźinje posrědkować, zo je za přichod wažne cyłki wutworjeć. Młodostni měli zasadnje wjace zamołwitosće přewzać, so sylnišo słowa jimać a sej přede­wšěm jasne swójske měnjenje tworić.

Choćebuz (dpa/SN). W delnjołužiskim Choćebuzu nastawa nowy centrum, kotryž­ ma wo naprawach strukturneje změny we Łužicy informować. K njemu słuša tež nowa hladarnja ćahow Něm­skeje železnicy, kotraž dyrbi tam wot lěta 2024 dźěłać. Jako zakład přewjedźechu minjeny pjatk symboliski prěni zaryw za twar informowanišća direktnje při hłownym dwórnišću, kaž powěsćernja dpa zdźěli. Klětu kónc februara chcedźa je wotewrěć.

150 kwadratnych metrow wulke twarjenje ma aktualny staw planowanjow noweje železniskeje twornje nazornje poka­zować kaž tež wo postupje twarskich dźěłow informować. W pawiljonje předstajeja nimo toho dalše pro­jekty, kotrež financuja z inwesticiskeho zakonja Zwjazka za wuhlowe kónčiny a z kotrymiž chcedźa zamołwići politiki změnu strukturow w Braniborskej spěchować. Přidatnje skići pawiljon městno za wše­lakore zarjadowanja. Pje­njezy za twar infor­maciskeho centruma w Cho­ćebuzu pochadźeja z fondsa wo skrućenju strukturow Zwjazka.

Von der Leyen Pólskej hrozy

wutora, 19. oktobera 2021 spisane wot:

Strasbourg (dpa/SN). Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je Pólskej z ćežkimi sankcijemi hrozyła, po tym zo bě wustawowe sudnistwo we Waršawje pólske prawo nad prawo EU stajiło. Komisija je rozsudźena jednać, rjekny von der Leyen dźensa w debaće z pólskim ministerskim prezidentom Mateuszom Morawieckim w Europskim parlamenće w Strasbourgu. Konkretnje mjenowaše wona móžne skrótšenje spěchowanskich srědkow. Morawiecki porno tomu je postupowanje Pólskeje znowa zakitował.

Ruska běrow NATO zawrje

Moskwa/Brüssel (dpa/SN). W zwadźe wo wupokazanje ruskich diplomatow z Brüssela chce Ruska swoje sobudźěło w stajnym zastupnistwje NATO spočatk nowembra přetorhnyć. Runočasnje ma so tež dźěło informaciskeho centruma zapadneho wojerskeho pakta a jeje wojerskeje misije w Moskwje skónčić. ­„NATO njeje ani na runoprawnym dialogu ani na zhromadnym dźěle zajimowana, zdźěli ruski wonkowny minister Sergej Lawrow. NATO ruskim diplomatam w Brüsselu wumjetuje, zo su agenća.

Warnuja před hospodarskej krizu

Ze swjatočnej ceremoniju su wčera na antikskim městnje Olympia w Grjekskej woheń za Olympiske zymske hry w Pekingu 2022 zapalili. Smólnicu běchu po starej tradiciji z pruhami słónca w špihelu zaswěćili. Nětko chcedźa olympiski woheń ­z ­lětadłom do Chiny dowjezć. Wjacorych demonstrantow, kotřiž wčera přećiwo hram w Chinje protestowachu, je policija zajała. Foto: pa/Giannis Spyrounis

Strony hotuja so na koaliciske jednanja

wutora, 19. oktobera 2021 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po přihłosowanju swojich stronskich gremijow hotuja so SPD, Zeleni a FDP wotnětka na koaliciske jednanja. Z rozmołwami móhli hišće tónle tydźeń započeć. Spočatnje chcedźa so generalni sekretarojo zetkać, zo bychu je strukturowali. Přezjedni sej su, zo chcedźa nowe zwjazkowe knježerstwo hač do hód wutworić.

Předsyda SPD Norbert Walter-Borjans je mjeztym přiznał, zo njejsu wšelake předewzaća móžneje amploweje koalicije dotal financujomne. Inwesticije do přichoda nastupajo by woprawnjene było, za to tež nowe kredity brać. Minjeny pjatk běchu zastupnicy stron swoje sonděrowanja skónčili a wuslědki předstajili. Tak nochcedźa dawki zwyšić. Zakonsku minimalnu mzdu chcedźa na dwanaće eurow zwyšić. Hladajo na škit klimy móhli zmilinjenje brunicy w najlěpšim padźe hižo lěta 2030 skónčić.

„Nihdy wjace antisemitizm!“

wutora, 19. oktobera 2021 spisane wot:

Prěnje deportacije Berlinskich židow před 80 lětami wopominali

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je namołwjał, so rasizmej a hidźe na Židow konsekwentnje spřećiwjeć. „Nihdy wjace njesmě antisemitizm městno w našej towaršnosći měć“, rjekny wón wčera na wopom­njenskim zarjadowanju holocausta dla w Berlinje. „Nihdy wjace njesmětej antisemitiske myslenje a skutkowanje bjez spřećiwjenja a zjawnych reakcijow wostać. Židźa maja samozrozumliwe městno w našej towaršnosći. „Židowska kultura njeje jeno dźěl němskeje kultury, wona ­je ju wobwliwowała a wobohaćiła.“

To a tamne (19.10.21)

wutora, 19. oktobera 2021 spisane wot:

Wobdźiwajomna sprawnosć je 19lět­nemu w zapadoafriskej Liberiji wulku česć jako narodny rjek kraja wunjesła. Emmanuel Tuloe, kiž so jako taksijowy šofer na motorskim přez wšědny dźeń drěje, bě plastowu titu z 50 000 dolarami (43 100 eurow) namakał a wobsedźerce wróćił. Předewzaćelka bě pjenjezy zhubiła a w rozhłosu myto přilubiła. Nětko je prezident George Weah młodostneho wosobinsce z najwyšim mytom kraja wuznamjenił – su to kubłanski stipendij, dwě motorskej a pjenježna premija.

Wosrjedź dróhi spać lehnył je so 21lětny pola hessenskeho Waberna na dompuću z kermuše. Šofer awta jeho nje­dźelu rano při kurjawojtym wjedrje runje hišće w prawym času wuhlada a informowaše policiju. Wšako muž wobě jězdni blokowaše. Zastojnicy dospołnje pjaneho wubudźichu a domoj dowjezechu.

Namołwja cyrkej k jednoće

póndźela, 18. oktobera 2021 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus wu­zběhny na wotewrjenju swětoweje sy­nody, zo njeje wona žane naprašowanje ludno­sće. „Štóž sej mysli, zo ma wšitko wostać, kaž je stajnje było, čas, w kotrymž smy žiwi, chutnje njebjerje. Bjez Swja­teho Ducha žana synoda njebudźe.“ Na spočatku je Franciskus cyrkej k jed­noće, zmužitosći a angažementej namołwjał. „Mamy drje postupy we wobłuku parti­cipacije, njemóžemy pak njespokojnosć a bědu mnohich pastoralnych sobudźěłaćerjow, wosebje žonow, a dalšich organow w biskopstwach a wosadach přewidźeć.“ Poradźić so ma, zo cyrkej a duchowni zaso wjetšu mjezsobnosć z wěriwymi haja.

Kanclerka Merkel pola bamža

Hižo žane njepřewinjomne hranicy njećahać

póndźela, 18. oktobera 2021 spisane wot:

Synodalny puć w biskopstwje Drježdźany-Mišno je zahajeny. W srjedźišću steja při tym přichod katolskeje cyrkwje a předewšěm reformy w njej. Namołwjał k tomu bě bamž Franciskus.

Budyšin (SN/JaW). Drježdźansko-Mišnjanski biskop Heinrich Timmerevers je sobotu w Budyskej tachantskej cyrkwi oficialnje tak mjenowany synodalny puć zahajił. K zazběhej přednošowaše prezident Centralneho komiteja němskich katolikow (ZdK) Thomas Sternberg. Wón wěnowaše so prašenju „Što je naš přinošk k synodalnemu pućej swětoweje cyrkwje – Cyrkej w Němskej do synody w Romje“.

Diesel tak drohi kaž nihdy

póndźela, 18. oktobera 2021 spisane wot:

Mnichow (dpa/SN). Diesel je na tankownjach Němskeje tak drohi kaž hišće ni­hdy. W cyłoněmskim přerězku płaćeše wón wčera 1,555 eurow na liter. Tak je płaćizna dotalny rekord 1,554 ze 26. awgusta 2012 samo hišće přetrjechiła. Tež bencin njeje wjace daloko wot dotalneho rekorda zdaleny. Superbencin E 10 płaćeše wčera 1,667 eurow na liter. 13. septembra 2012 bě wón z 1,709 eurami jenož wo 4,2 centaj dróši.

Přećiwo Pegidźe protestowali

Drježdźany (dpa/SN). Z wjacorymi demonstracijemi su wčera w Drježdźanach přećiwo na migrantow a wukrajnikow měrjacemu so hibanju Pegida protestowali. Na Starym torhošću zhromadźichu so demonstranća z transparentami, hwižkami, horncami a łžicami, zo bychu swój protest wótře zwuraznili. Na tamnym boku stejachu „patriotiscy Europjenjo přećiwo islamizaciji nawječorneho kraja“, kotřiž chcychu sedme narodniny hibanja „woswjećić“.

Žada sej namjezne kontrole

nowostki LND