Budyšin (MCu/SN). „Wosebitostka noweje zběrki je, zo je pódla serbskich tež pjatnaće němskorěčnych twórbow zapřijatych. Tak móže čitar rozdźělne puće při nastaću wobeju wersijow přirunać“, praji lektorka Marka Maćijowa. Wo tym móžeše so wčera wječor w Smolerjec kniharni něhdźe 20 lubowarjow poezije přeswědčić, jako čitaše Róža Domašcyna twórby we woběmaj rěčomaj. „Mam dwě rěči, a tej po swojim nałožuju“, wona wujasni.

Titulna ilustracija zběrki „W času zeza časa“ je drjeworězba znateho wuměłca Karla-Georga Hirscha. Solidnje wuhotowała je literarno-wuměłsku drohoćinku Iris Brankačkowa. Někotre twórby, kotrež Róža Domašcyna čitaše, su wusko splećene z tworjacym wuměłstwom. Basni „Koma kajkosće kludźi“ a „Punkt mit legende“ stej po motiwje italsko-ameriskeho molerja Francesca Clementeho nastałoj. Na dźěło wuměłca Ludgera Hinsy, kiž je lětsa w Budyskich cyrkwjach křiže ze škleńcy wustajał, poćahujetej so basni „Zepěra“ a „Dir gegeben als stütze“.

„Schadźowanka zwěrjatow“ rěka zběrka nowych serbskich fabulow, kotruž tuchwilu w našim nakładnistwje dodźěłujemy. Kolektiw 21 młodych serbskich „spisowaćelow“ mjez Wutołčicami a Salowom je sej hłójčku łamał. A woni njejsu sej jenož nowe fabule wumyslili, tež ilustracije su sami zhotowili. Ně, to njejsu koncepcionelne sony našeje přichodneje jednaćelki – chiba jednaćela ☺ – to je wěrno. Wězo dyrbi so nětko rjec, zo jedna so wo cyle wosebite přede­wzaće a zo awtorojo hišće do šule chodźa. Srjedu tydźenja poby 21 šulerjow 7. lětnika Ralbičanskeje wy­šeje šule z wučerjomaj Francisku Wróblowej a Janom Rjedu na Sukelnskej 27 tu w Budyšinje, zo bychu sej wobhladali, kak z jich manuskriptow a wobrazow na ličaku pisana čitanka nastawa. Při tym zbližichu sej a dožiwichu tež mnoho dalšeho, štož so w nakładnistwje dźeń wote dnja stawa. Projekt słuša do marketingowych aktiwitow, z kotrymiž chcemy wobdźěl­nikam dohlad do procesa nastaća knihi dać a jich na našu dźěławosć skedźbnjeć. Serbscy šulerjo tak nazhonjeja, zo so aktiwna zaběra ze serbskej rěču zadani a zo ma zmysł, w maćeršćinje tworić.

Wo kolebce Schilleroweje basnje a wo Zejlerjowym přełožku

Baseń Friedricha von Schillera „An die Freude“ je mjeztym cyle wěsće najznaćiša baseń Němskeje, znata po cyłej Europje a dale. Znata drje je z dweju přičin, jónu, zo je Ludwig van Beethoven odu (słowo „oda“ je z grjekskeje rěče a rěka „swjedźenski spěw“) přiwzał do finalneje sadźby swojeje 9. sinfonije. A zdruha bu melodija zakónčaceje, štwórteje sadźby sinfonije wot statnych a knježerstwowych nawodow Europskeje unije 1985 jako oficialna „europska hymna“ postajena. Zdobom je melodija „hymna Europskeje rady“ a wobkrućeny „symbol Europskeje unije“.

Postajena je melodija Beethovenoweje sinfonije, ale bjez teksta Schillera. Na někotrych oficialnych zarjadowanjach odu tež z tekstom zanošuja, a to nic jenož w Němskej. Originalny, prěnjotny tekst wšak to přiwšěm njeje. Schiller napisa dźewjeć štučkow a ke kóždej štučce refrain. Za swoju kompoziciju je Beethoven jenož prěnjej dwě štučce z prěnjotnym refrainom přewzał.

Radostny pobytk před wrotami Drježdźan

Někotre mysle k jubilejnej literarnej kermuši LND

Štwórć lětstotka tomu nětko je, zo Ludowe nakładnistwo Domowina swoju literarnu kermušu na wšelakich městnach w Hornjej a Delnjej Łužicy přewjeduje, a to zwjetša na kóncu swojeje literarneje turneje. Jubilejna slěborna kermuša pak bě lětsa prěnja we wobłuku knižnych prezentacijow na wsach, w městach a šulach. Kermuša wotmě so w Njeswačidle, přetož tam bě zdobom premjera Serbskeje protyki 2020. A w njej je Njeswači­dło hłowna tema w tekstach a we wobrazach. Jako wjelelětny awtor najwoblubowanišeje serbskeje knižneje edicije bě za mnje samozrozumliwe so na jeje prěnim předstajenju wobdźělić.

Wězo běch jara wćipny na „slěbornu“ kermušu. Nakładnistwo wuhotowa dostojne zarjadowanje, kotrež njeje so jenož mi, ale zawěsće tež wšěm tamnym wobdźělnikam spodobało. Sylny přiklesk po čitanjach a spěwach měšaneho chóra Židźino wo tym swědčeše.

Kolegina Cordula Ratajczakowa bě hižo dwójce wo lětušej literarnej kermuši rozprawjała. Nětko chcu tež ja swoje mysle wo jubilejnym zarjadowanju podać.