Bičwolejbulowa sezonalětsa wupadnje

pjatk, 08. meje 2020 spisane wot:
Foto: Jurij Bjeńš

Byrnjež bičwolejbul k tym sportowym dru­­žinam słušał, při kotrychž akterojo žadyn wulki kontakt mjez sobu nimaja, serbscy młodostni lětsa bičwolejbulowu sezonu njepřewjedu. Hač budu treningowe abo přećelske hry, tuchwilu hišće jasne njeje. Tajke rjane wobrazy z Róžeńčanskej ­swjatnicu w pozadku drje tuž lětsa ­njenastanu. Jurij Bjeńš

Tójšto mejkow w Němcach

pjatk, 08. meje 2020 spisane wot:
W Něm­cach dósta kóž­da do­mjac­­nosć lětak z in­for­­macijemi wo lětu­šich za­rja­dowa­njach. Tak zhonichu, zo me­jestajenje a chodojty­pa­lenje a wjesny swje­dźeń z mejemjetanjom nje­bu­du. Tež woblubowany wjesny rock kónc junija su wot­pra­jili. Zo pak by­chu nałožk me­je­­mjeta­nja při­wšěm pře­wjesć mó­­hli, na­moł­wi­chu mło­dźin­ski a wjesny klub kaž tež wo­hnjo­wa wobo­ra wobydlerjow, doma na zahrodźe abo před domom sami swoju meju stajić, z kotrychž wosebita jury tři najrjeńše mytuje. To su wjes­njenjo rady činili. Tak zliči­chu 17 mejskich štomow, wot ma­łe­ho hač k poměrnje wulke­mu. Samo z girlandami a wěncami su wone pyšene. Wjetšina mejow ma tradicionalnu serbsku chorhoj, dalše maja saksku, europsku a samo chorhoj koparskeho kluba Borussia Dort­mund. Pola Scheibec steji štom z wul­kej čerwjenej wutrobu a cyr­kwinskej chorhoju. Při stajenju su swójbni serbsce spěwali. Tekst a foto: Achim Nowak

Ma wjeselo na debjenju jejkow

pjatk, 08. meje 2020 spisane wot:
Foće: Diana Fryčec-Grimmigowa

Felix Grimmig je we wobłuku lětušeho wubědźowa­nja wo najrjeńše jutrowne jejko myto dobył. Nowosličan je so w technice škrabanja wuspytał a swój wudźěłk zapodał. Nad připóznaćom jako najmłódši dobyćer w škrabanju so dźesaćlětny jara wjeseli.

Štó je će pohnuł so ­­na ­wu­bědźo­wanju wo najrjeńše jutrowne jejko wobdźělić?

Felix: Sym hižo wjacore razy pódla był, a chcych to lětsa zaso. Njewědźach wšak, hač to tak prawje póńdźe, dokelž běch sej zhibadło lěweje ruki złamał.

Kelko lět so hižo debjenju jej­kow – specielnje wóskowanju abo bosěrowanju – wěnuješ?

Felix: Ze sydom lětami započach wóskować. Do toho sym jejka jeno z fazerakami pomolował.

Kak tomu, zo jejka nětko tež škrabaš?

Felix: Škrabanje sym jónu w telewizoru widźał. A dokelž je so mi to lubiło, chcych to tež raz wuspytać.

Za debjenje jejkow trjebaš wušiknosć a přede­wšěm wutrajnosć – zwotkel woboje bjerješ?

Felix: Za kóždu techniku mam probowe jejka. Ruka dyrbi so na to zwučić. To je kaž kopańcu abo na in­strumenće hrać. Někak to počasu pytnu, hač mam měrnu ruku.

Tež we Worklecach mejka steji

pjatk, 08. meje 2020 spisane wot:
Foto: Beno WałdaRjany přikład žiweje nabožnosće a narodnosće to w času koronoweje pandemije. Tele foto nasta dźens tydźenja we Worklecach na Hłownej dróze pola Hajnec. Bohužel njesmědźachu młodostni we wsy mejski štom stajić. Symbolisce činjachu to tuž młode swójby za swoje dźěći a nam k wjeselu. Beno Wałda

Nałožk hinak přewjedli

pjatk, 08. meje 2020 spisane wot:
Foto: Alfons Handrik
W běhu lěta přewjedujemy wjele rjanych nałožkow. Koronawirusa dla pak lětuše jutry žane křižerske procesiony njeběchu. Zo njetrjebali dźěći 30. apryla tež mejestajenje a cho­dojtypalenje parować, su so starši na wjele wsach wo narunanje starali, tak tež w Smjerdźacej. Dokelž njesmědźachu tam při kulturnym domje žanu meju stajić, je to swójba Rachelic-Kühnec zhromadnje z dźěćimi na swojej zahrodźe činiła. Nan André a mać Kerstin kaž tež dźěd Pětr su so z dźěćimi Martinom, Annu a Lenu wo to postarali, zo so tež susodźa nad jich ze serbskimi banćikami pyšenej meju dźiwachu. Hdy ma meja padnyć, to přeradźili njejsu. Alfons Handrik

Z Pumpotom na Čertowu klětku

štwórtk, 30. apryla 2020 spisane wot:

Nalětnje swójbne pućowanje na Mnišonc

Zdźěćimi pućować, to je přeco tajka wěc! Štóž pućuje, ma wězo wjac wot žiwjenja, ale to tych pjerachow najprjedy raz mało zajimuje. Dyrbiš sej hižo do toho derje přemyslić, kajka ma tura być, tak zo najmłódšeho třilětneho njetrjebaš poł čary dołho na ramjenjomaj nosyć a zo so najstaršemu, hižo šulskemu dźěsću njewostudźi. Čara měła tuž wotměnjawa być a po etapach derje wuzwolena. Zajimawe přestawki – a to w nic přewulkich wotstawkach – dyrbja być. Tam hdźež spokoja so dorosćeny z ławku a rjanym wuhladom, chce dźěćo wjace zabawy.

Dźiwać měli na to, zo sej do blišeje wokoliny wulećimy. Tež hdyž Sakska Šwica wabi, mysliće na to, zo móže hodźinska jězba z awtom dosć napinaca być, hdyž jedne z dźěći snano wuspane njeje, abo hdyž so wone słuchohry dla zwadźa. Tajka jězba z awtom jako zazběh pućowanja móže ći wšón lóšt skazyć, tohodla poručam wšitko w radiusu třiceći awtowych minutow do fokusa brać.

Basnik, nakładnik a čłon Zwjazka serbskich wuměłcow Peter Huckauf swjeći 12. meje wosomdźesaćiny

Wujimk z eseja „Liubusua – poetiske wobsydlenje“:

Zapadny Berlin drěmaše hišće w swojim idyliskim byću. Bě spočatk sydom­dźesatych lět, to sej we Wuchodnym Berlinje kupich zběrku basnjow Johannesa Bobrowskeho „Wetterzeichen“. W njej jewi so Serbam wěnowana baseń „Jakub Bart in Ralbitz“.

Kak daloko saha pomjatk čłowjeka? Što dyrbi so stać, zo žiwjenje njewomjelknje, zo čłowjeska rěč nihdy njewoněmi? Myslu sej, zo je stajnje tajke něšto kaž susod­stwo a z nim zwjazana toleranca, kotrež nas pohnuwa pismiki we wobšěrnym zmysle słowa­ čitać, je zběrać a zachować.

Ja sonju a so hač dodźensa druhdy dopominam na kónc hrozneje Druheje swětoweje wójny. Ze swojej maćerju a swojim młódšim bratrom bydlach w Rukowje. Přez nóc bu naše městačko wot njepřestajnych prudow ludźi zajate. Wjele rěčow bě tam naraz słyšeć, kotrež lědy štó rozumi. Dyrbimy my před Babylonom přeco jeno ćěkać? Z Łužicu mje hač do dźensnišeho dnja wjaza njesměrny wobzor.29.6.1997


Peter Huckauf

... (wujimk)

„Znowazjednoćenje Němskeje – són a woprawdźitosć“ rěka kapsna kniha z pjera Waltera Leonharda. Rodźeny ­Durinčan je 40 lět we Wětrowskej šamotowni­ dźěłał. Serbske Nowiny wozjewjeja­ jeho trochu wudospołnjene, wot Arnda Zoby a Friedharda Krawca ­z přećelnej­ dowolnosću nakładnistwa DeBehr zeserbšćene dopomnjenki.

Paralelnje k tomu, kak je so komercielne wikowanje wuwiło, posudźowachu naši zapadni partnerojo tele wudźěłki we wobłuku kwalitnych kontrolow pola producentow. Na te wašnje zawěsćichu sej zdobom přehlad nad konkurentom. A my wuknjechmy ze zhromadneho dźěła.

W zwěrjencu maja wjele dorosta

štwórtk, 30. apryla 2020 spisane wot:
Foto: Wojerowski zwěrjenc/Stefanie Jürß
Foće: Gernot MenzelWone skakaja a za swoju wulkosć hižo chětro spěšnje krosnuja. Rěč je wo dorosće Wojerowskeho zwěrjenca. W minjenych tydźenjach su tam wjacore młodźata na swět přišli. Hnydom z dźewjeć pjeraškami wšak matej staršej wjewjerčkow ­wje­le dźěła. Tuchwilu su wone hišće chětro zaspane, bórze pak budu so hižo kedźbliwje po swojej wokolinje pohibować. Tak wěsće, kaž so wjewjerčki w hněžku čuja, tak derje zastarane su kenguruwy w měše maćerje. Wo cyłkownje tři młodźata, kotrychž domizna je poprawom Awstralska, so hladarjo zwěrjatow na terenje we Wojerecach nětko staraja. Prjedy hač pak budu tež wone po připrawje skakać, hišće trochu traje. Jenož hdys a hdys z měcha kukaja a wob­hladuja sej na přikład nowu wobydlerku, emu-žónku Hilde, kotraž je jara skludna. Wopički z wosebitej hłójčku maja tohorunja dorost, a tón hižo čile po lěsycach a dalšich připrawach łazy. Jedna wowca ma jehnjatko, kotrež dósta mjeno Cora. A přidružić maja so jemu bórze dalše. Zdypkom k jutram su so hižo ćipki kokošow wu­lahnyli.

Twarimy sej rostlinski tipi

štwórtk, 30. apryla 2020 spisane wot:

Wjele wjesela při dźěle přeje wam Dźěćiznak!

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Fota: Bianka Šeferowa

Chceće rady zeleninu abo sad plahować a nimaće dosć měst­na za to. Da natwarće sej tipi, po kotrymž móža so rostliny plesć. W horncu spřihotowany je tón flek­sibelny a hodźi so na wšelake blaki.

nowostki LND