Z wudaća: póndźela, 13 nowembera 2017

Žurnalistiske myto spožčene

Nürnberg. Němsko-čěski fonds přichoda, Němski zwjazk žurnalistow a Čěski zwjazk žurnalistow su pjatk w Nürnbergu němsko-čěske žurnalistiske myto spožčili. Dobyćerjo su w kategoriji tekst Tomáš Lindner a Kilian Kirchgeßner, w kategoriji zwuk Pavel Polák a Peter Lange a w kategoriji multimedia Veronika Kupková a Olga Komarevtseva kaž kaž tež Thomas Purschke a Hans-Jürgen Büsch. Myto je z 2 000 eurami dotěrowane.

Amazon tež čěsce rěči

Praha. Čěske e-shopy maja konkurencu. Internetna němska wersija ameriskeje firmy Amazon skići wot najnowšeho wšitke twory tež w čěšćinje. W tejle rěči móža kupcy tež ze serwisom abo z klientskej podpěru komunikować. Čěšćina je hakle pjata rěč, do kotrejež su poskitk Amazona přełožili. Kupcy móža wolić, hač chcedźa wupytane twory w eurach abo čěskich krónach zapłaćić.

Na wustajeńcach zastupjena

Nazyma je so wčera hišće raz ze swojeje rjaneje strony pokazała. W mnohich kónčinach bě samo słónčne wjedro. Přiwšěm so pomału zyma připowědźa. Kaž wjedrarjo wěšća, ma hižo tónle tydźeń w nocach z temperaturami wokoło nule stopnjow tež we Łužicy chětro zyma być, a tak měli z prěnimi zmjerzkami ličić. Přichodny tydźeń pak ma zaso trochu milišo być. Snano změjemy potom hišće raz tajki krasny nazymski wuhlad kaž tule na klóšter Marijinu hwězdu w Pančicach-Kukowje. Foto: SN/Maćij Bulank

Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu njeměješe sobotu jeno swoju hłownu zhromadźiznu. Jeho čłonojo wužiwachu składnosć tež za wuprawu do Złeho Komorowa, zo bychu sej tamniši Hrodowy muzej a twjer­dźiznu wobhladali, tam dobyćersku kolekciju jutrownych jejkow jako trajnu požčonku přepodali, ale so tež po měsće wodźić dali.

Zły Komorow (SN/CoR). Předsyda Spěchowanskeho kruha za serbsku ludowu kulturu Eberhard Zobel poda rozprawu wo wuspěšnej lětušej dźěławosći a wuhlad na klětuše předewzaća.

Zwjazkowe předsydstwo Domowiny wo wobsadźenju wuběrkow rozsudźiło

Wojerecy (SN/JaW). Na 105. róčnicu za­łoženja Domowiny je jeje zwjazkowe předsydstwo minjeny pjatk we Wojerowskim wobydlerskim centrumje Piwarska 1 spominało. Předsyda třěšneho zwjazka Dawid Statnik poda někotre zajimawosće. Mjez druhim předčita wurězki z narěče Bogumiła Šwjele, kotruž bě wón te­hdy před wjac hač 2 800 čłonami na załoženskej zhromadźiznje w bywšim Wojerowskim Hertelec hosćencu dźeržał.

Nastupajo nałožowanje serbskeje rěče njeje druhi naćisk bliskowobchadneho plana zaměroweho wobchadneho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) wudospołnjeny. Polěpšenja pak su we wosobowym kolijowym bliskowobchadźe. Wot minjeneho pjatka je naćisk znowa zjawnje wupołoženy a tež w interneće (www.zvon.de/aktuelles/nahverkehrsplan) docpějomny.

Choćebuz (SN/MiR). 77 procentam šulerjow serbšćiny w Braniborskej hrozy zakónčenje serbskorěčneho kubłanja. Jako hłownu přičinu za to ma staršiska iniciatiwa za zachowanje wučby serbšćiny nowe šulske postajenje, kotrež wobmjezuje móžnosć nawuknjenja serbšćiny za kóžde dźěćo, kotrež to chce. Iniciatiwa pak wojuje wo dalše zaručenje dotal garantowaneho prawa. Pod tymle wuměnjenjemi wopyta braniborska ministerka za kubłanje, młodźinu a sport Britta Ernst (SPD) na přeprošenje staršiskeje inicia­tiwy minjeny pjatk Delnich Serbow. W Choćebuskim Delnjoserbskim gymnaziju witachu ju šulerki w błótowskej drasće po tradicionalnym serbskim wašnju z chlěbom a selu. Při domskim připrawi ministerka taflu, kotraž pokazuje na wosebity zwisk delnjoserbskeho kubłanišća z narodnej agenturu za programy Europskeje unije we wobłuku šulow Erasmus. Z tym dósta zwisk mjez kubłanišćom a strategiskim šulskim partnerstwom wosebite hódnoćenje.

Istanbul. Po ćežkich zemjerženjach w pomjeznym regionje mjez Iranom a sewjernym Irakom Turkowska woporam w katastrofowym regionje nětko pomha. Kaž turkowski ministerski prezident Binali Yıldırım dźensa po informacijach statneje powěsćoweje agentury Anadolu zdźěli, je prěni pomocny konwoj ze ze­žiwidłami a medikamentami po puću. Zemjerženje ze sylnosću 7,3 bě wčera wječor region střasło. Byrnjež wotležane kónčiny w horinach jenož mało wobsydlene byli, zli­čichu dotal wjace hač 200 smjertnych woporow a 1 700 zranjenych.

Steinmeier w Sakskej

Oberwiesenthal. Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier je dźensa najwyši dypk Sakskeje wopytał. Na Šmrěčniku w Rudnych horinach rozmołwješe so wón z krajnymi radami. Jutřiši zaměr jeho jězby su Drježdźany. Tam wobdźěli so na posedźenju sakskeho knježerstwa a na zarjadowanju krajneje centrale za politiske kubłanje na temu demokratija. Wopyt centruma za regeneratiwne terapije wizitu Steinmeiera skulojći.

Pahor wospjet wuzwoleny

W Choćebuskim měšćanskim muzeju witaja wot soboty na wustajeńcu wo slědach a wuskutkach reformacije na Choćebuz a Łužicu. Wona wobswětla wuznamne wosobiny, socialny angažement kaž tež wuwiće kubłanja. W kooperaciji z tamnišim Serbskim muzejom wobhladuja reformaciju jako wažny zakład nastaća delnjoserbskeje spisowneje rěče. Wustajeńca, kotruž Braniborska spěchuje, wostanje hač do 5. septembra 2018 přistupna. Foto: Michael Helbig

Wjace hač 400 lět stary templ w japanskej stolicy ma dinosawrija za stražowarja. Nimale dwaj metraj wysoka statuwa steji pódla hale w lěće 1600 załoženeho templa Shoganji. Skurilnu ideju měješe prěni duchowny Ryo Kasuga. Wón chce templ sčinić kóždemu zajimawy a wučby buddhizma šěrić. Zdobom wabi templ z planetarijom. Tež duchowni druhdźe wabja za swoje temple. Tak jedyn z nich rappuje, dalši wobhospodarja baru.

W Strasbourgu nimaja lětsa zbožo z hodownym štomom. Prěnja jědla bě so při podrězanju rozłamała. Druha steješe jenož někotre dny na centralnej městnosći Place Kléber, doniž njezwěsćichu 15 centimetrow dołhu škałobu w zdónku. Měšćanosta hodowneje stolicy – kaž so elsaske město rady mjenuje – z wěstotnych přičin rozsudźi štom podrězać. Jědlu čisło tři su mjeztym stajili.

Rom (SN). Tak mjenowana Non-Kinstate- dźěłowa skupina Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) je so zašły tydźeń w Romje konstituowała. Załožić tajku dźěłowu skupinu bě dołhodobny zaměr wjacorych sobustawskich organizacijow FUEN. „Mjeńšiny, kiž nimaja maćerny kraj, su rěčne skupiny, kotrež trjebaja najwjac pomocy, zo móhli swoju kulturu a rěč přichodnym generacijam dale dać“, prezident FUEN Loránt Vincze w swojej narěči wuzběhny.