Z wudaća: póndźela, 22 julija 2019

Paris (dpa/SN). W zwadźe nastupajo europske­ přechodne rjadowanje za w Srjedźnym morju wuchowanych ćěkancow prócuje so zwjazkowy minister za wonkowne naležnosće Heiko Maas najebać razne spjećowanje wo zhromadne rozrisanje statow Europskeje unije. „Njesměmy popušćić, doniž njejsmy rozrisanje namakali. To je humanitarny zawjazk Europy“, rjekny politikar SPD do informelneho zetkanja wjacorych nutřkownych a wonkownych ministrow EU k tutej temje w Parisu.

Maas bě sej wěsty, zo móže Europa „spěšne a programatiske rozrisanje“ namakać. K tomu měli wšitcy „kročałku do směra na druheho“ hić. Lětsa je so po jeho słowach hižo 400 migrantow při pospyće zatepiło, Srjedźne morjo přeprěčić. „Njewotpowěduje mojim předstawam wo Europje, zo so z tajkej katastrofu před našimi pobrjohami wotnamakamy.“

Hakle minjeny tydźeń bě Němska zhromadnje z Francoskej w Helsinkach podarmo spytała, system rozdźělowanja ćěkancow w EU namakać.

Zjawny list hudźbnych wučerjow Zhorjelskeho wokrjesa staršim

Zhorjelc (AK/SN). Ze zjawnym listom su so wučerjo hudźbnych šulow w třikrajowym róžku na staršich wobroćili. W nim woni jim přičiny dale trajaceho stawka rozłožuja. Najebać dobrowólne zwyšenje mzdow 1. julija 2019 su mzdy hudźbnych wučerjow přeco hišće 20 procentow pod tarifom zjawneje słužby. „Přez wjele lět su nam hoberske straty při dochodach a wulke straty w zakonskim starobnym zastaranju nastali. Tole mamy za njesprawne“, pisaja stawkowacy hudźbni wučerjo. Woni žadaja sej přibliženje jich mzdow we wjacorych krokach na stoprocentowsku runinu zjawneje słužby w lěće 2024. Nimo toho žadaja sej woni wjace inwesticijow Zhorjelskeho wokrjesa na dobro fachowych mocow a nic jenož do twarskich objektow.

Mikławš Romuald Domaška bě serbski rjadnik, administrator w Róžeńće kaž tež wučer a spisowaćel. Najznaćiša z jeho knihow je prawdźepodobnje „Tysac lět hnadowne městno Róžant“, w kotrejž wopisuje wón stawizny putniskeho městna. Tole wo patrje Romualdźe wědźach a běch tuž chětro wćipny na přednošk wčera w Róžeńće. Štož tam nazhonich, njemóžach spočatnje prawje předźěłać. Přewjele bě to zajimawosćow a nowosćow wo Romualdźe Domašce, kotrež bě Łazkowčanka Diana Matikowa z dalšimi pomocnikami znosyła. Připóznaće sej wona z połnym prawom zasłuža, wšako je tajki naročny a nadrobny přednošk přihotować přewšo spore dźěło. Za wulku wosebitosć mějach, zo smědźach mjez tymi być, kiž w nowšim času prěni raz hłós Domaški słyšachu. Nadźijam so, zo njebě to posledni přednošk Diany Matikoweje wo serbskim rjadniku, ale zo wona swoju wědu wo nim dale šěri. Janek Wowčer

Dóšła je zrudźaca powěsć, zo je Korla Tilich z Wojerec dnja 16. julija w starobje 83 lět zemrěł.

Narodźiwši so 1. měrca 1936, je wón wot 1942 hač do 1950 šulu wopytał. Po tym nawukny wón powołanje twarskeho zamkarja. Přizamkny so studij na konserwatoriju a pozdźišo na Drježdźanskej wyšej hudźbnej šuli w předmjeće klarineta, kotryž 1959 wuspěšnje zakónči. Po tym bě Korla Tilich hač do lěta 1992 soloklarinetist a dudak w Serbskim ludowym ansamblu w Budyšinje.

Hižo lěta 1961 wukmani so wón pola staršeho dudaka w małej wsy pola Po­znanja jako twarc dudow. Něhdźe pjeć lět hudźeše wón na dudach, kiž bě sej sam natwarił, w ludowym ansamblu.

Runočasnje wón instrumentalistow w Rakecach wukubłaše. Tak zdoby sej wón wulke zasłužby při nastaću Rakečanskeho dujerskeho orchestra, kotryž wón wot lěta 1968 hač do wysokeje staroby nawjedowaše. Jako sej pólski fachowc za pišćele lěta 1966 samotwarjene dudy Tilicha wobhlada, wón zwěsći, zo njehodźa so dudy poprawom scyła hrać a zo je Korla Tilich wulki wuměłc. Po jeho pokiwach započa Tilich na to w swojej dźěłarni w Nydeji sam dudy twarić a porjedźeć.

Něhdźe 1 500 wopytowarjow je sobotu dožiwiło „Nóc tysac swěčkow“ w klóšterskej zahrodźe w Pančicach-Kukowje. Z něhdźe 8 000 swěčkami zestajichu wulke wobrazy, mjez druhim wo 50. róčnicy přizemjenja čłowjeka na měsačku, wo 60. narodninach pěskowčika a wo 30. róčnicy padnjenja Berlinskeje murje. Kulturny program wobrubištej mjez druhimi Wudworski folklorny ansambl­ a spěwar Gabriel Mommer. Foto: Feliks Haza

Za dohromady 1,8 milionow eurow nastawa­ tuchwilu we Worklecach nowy hort­ z městnom za 120 dźěći. Ze šulu­ a sportownju twori takrjec třistronski­ dwór.

Worklecy (SN/MWj). Horce dny tež za dźěłaćerjow Róžeńčanskeje Sorabije jednore njejsu. Na twarnišću Worklečanskeho horta njesteja woni jenož w sapacym słóncu, ale tam z wulkimi běłymi kamjenjemi jednu sćěnu po druhej do wysoka ćahaja. Bjez dźiwa tuž, zo noša při dźěle słónčne nawoči. Bjez nich by jich slepiło. To wě tež Worklečanski wjesnjanosta Franc Brusk (CDU). Wobstajnje wón na twarnišću za prawym hlada a zetkawa so nimo toho tydźensce ze wšitkimi zamołwitymi, kotřiž sej přichodne dźěła a wosebje terminy dorěča.

W Sulšecach znowa wulki wjesny swjedźeń swjećili

Sulšecy (aha/SN). Dospołnje zaparkowane běchu wčera popołdnju Sulšecy pola Kulowa. To swědčeše wo tym, zo kóžde lěto wjace ludźi na tamniši wjesny swjedźeń přichwata. K zazběhej wubědźowaše so minjeny pjatk jědnaće mustwow wohnjowych wobornikow, staršich hač 40 lět, w hašenju. Jako najlěpši wopo­kazachu so wobornicy z Koćiny před mustwom­ ze Salowa a domjacym zastupnistwom. Dobre wobdźělenje ze 24 mus­twami w třělenju jědnatkow bě organizatoram sobotu dopokaz, zo zajim za tule programowu poziciju přiběra. Kóžde mustwo wobsteješe ze štyrjoch hrajerjow a wrotarja. Měšane mustwo z hrajerjow ze Sulšec, Šunowa a z Kamjenca wuńdźe jako dobyćer.

Kamjenc. Wosebity prózdninski poskitk maja štwórtk, 25. julija, wot 14 do 15.30 hodź. w Kamjenskim Muzeju zapadneje Łužicy. Tam maja zajimcy móžnosć, ze­znać wuměłsku techniku dot-painting, dypkowe molowanje. Je to stara wuměłska tradicija, pochadźaca z Awstralskeje. Z wjele jednotliwych dypkow nastanje cyłkowny wobraz. Wobdźělenje płaći tři eura. Dokelž su městna wobmjezowane, njech so zajimcy přizjewja pod telefonowym čisłom 03578/ 788 310.

Zadobywarja lepili

Wojerecy. Dźakowano kedźbliwemu wobydlerjej móžachu w nocy na njedźelu we Wojerecach zadobywarja hnydom na městnje lepić. Swědk bě wobkedźbował, kak so njeznaty z kapsnej lampu do tak mjenowaneho Lutheroweho domu při Janskej cyrkwi zadobywa, a zawoła po­liciju. Zastojnicy spěšnje přijědźechu a 30lětneho skućićela zajachu. Při sebi měješe wón wotpowědny grat, z kotrymž bě so přez wokno do wosadneho domu zadobył. Pokradnył wón hišće ničo njebě. Škoda wučinja 20 eurow.

Jubilejne narodniny swjećeše sobotu Monika Rjelcyna we Worklecach. Wona zhladuje na dźewjeć lětdźesatkow dźěłapołneho a spomóžneho skutkowanja.

Jubilarka narodźi so za čas swětoweje hospodarskeje krizy 20. pražnika 1929 jako prěnje z třoch Korjeńkec dźěći w Hórkach. Nan dźěłaše w bliskej skale a mać zastarowaše mału žiwnosć. Runje lěto bě jubilarce, jako so swójba do Noweje Wjeski přesydli, hdźež wěnowaše so nan wuhlowemu wikowanju. Wot 1936 do 1944 chodźeše Monika do šule we Worklecach. Derje so hišće dopomina na wučerja Feliksa Hajnu, kotryž je za čas nacionalsocializma dźěćom narodny a nabožny rjap skrućał. Wuchodźiwši šulu wopyta młodostna lěto šulu za domjacnosć w Kamjencu, hdźež nawukny warić, płokać a rjedźić a so tohorunja jako wědoma Serbowka přesadźić. Po tym dźěłaše lěto doma, zo by schorjenemu nanej při zaměškowanju a předawanju wuhla pomhała. Lěto pozdźišo nan 42lětny zemrě.