Naši rěčni motiwatorojo

srjeda, 11. oktobera 2023 spisane wot:

Lucian Kaulfürst

Foto:

priwatne

Rěčni motiwatorojo su wažny wobstatk rewitalizaciskeho projekta w nošerstwje Domowiny z mjenom ZARI. Je jich dohromady pjećoch. Hłownej nadawkaj, kotrejž maja we wšelakorych regionach Łužicy spjelnić, stej: Informacije wo rěčnej situaciji zběrać a zajim ludźi za serbšćinu budźić. Dźensa a jutře chcemy Wam kóždeho z nich bliže předstajić.

Raphaela Wićazowa

Z gmejnami Wulka Dubrawa, Rakecy, Radwor, Njeswačidło, Bóšicy a Hodźij ma Raphaela Wićazowa poměrnje wulki teritorij na starosći, w kotrymž jako rěčna motiwatorka skutkuje. 42lětna Radworčanka ma kruty wosobinski narok: „Chcu so tak derje kaž móžno do kóždeje gmejny z jeje specifiskimi wobstejnosćemi zanurić a akterow zeznać.“ Z pomocu mejlkow a telefonatow rozšěrjuje za to pospochi swoju syć kontaktow. Za wosebje skutkowne pak ma wopyty najwšelakorišich lokalnych zarjadowanjow, na kotrychž so wobydlerjam tež wosobinsce předstaja.

Konferenca w Praze ze serbskim podźělom

wutora, 10. oktobera 2023 spisane wot:
Krajna zhromadźizna němskich towarstwow w Čěskej republice je zašły kónc tydźenja do Prahi přeprosyła. Konferenca steješe pod patronatstwom čěskeho wonkowneho ministra Jana Lipavskeho a zamołwiteje němskeho zwjazkoweho knježerstwa za prašenja wusydlencow a narodne mjeńšiny Natalie Pawlik. Tema konferency w impozantnym twarjenju wonkowneho ministerstwa „Palais Czernin“ běše: „Identita a jeje wuznam za narodne mjeńšiny“. Młodźinska referentka Domowiny Virginia Hanuzowa je pod tematiskej rubriku „Wupruwowane přikłady z praksy“ serbski lud w Němskej a swoje dźěło z młodźinu prezentowała. Mjez wobdźělnikami běchu mjez druhim Retoromanojo ze Šwicarskeje, Němcy z Danskeje kaž tež Němcy z Pólskeje. W srjedźišću mjezsobneje wuměny steješe dopóznaće: Kóžda mjeńšina je nadhódnota za kraj, w kotrymž je žiwa – toho ma sej wona stajnje wědoma być. „Smy dźakowni za wědomostnu wuměnu a wjeselimy so na přichodnu konferencu, kotraž budźe za dwě lěće“, rjekny Virginia Hanuzowa.

Schadowanka z nowozapočatkom

wutora, 10. oktobera 2023 spisane wot:
Jakny, modernje wusměrjeny a folklory bjezmała so wzdawacy program, wuhotowany na z nimale połdra metra wulkim „digitalnym jutrownym jejom“ wupyšenym jewišću Choćebuskeho kluba Scandale: 39. Schadowanka bě takrjec nowozapočatk. Něhdźe 200 wopytowarjow wobdźiwachu minjenu sobotu modowu přehladku Katje Fietz, kotraž serbsku drastu, design 1980ych lět a europski kaž tež japanski módroćišć kombinuje. Hudźbnej přinoškaj sposrědkowaštaj hornjoserbski rapper Jakub Gruhl (na foće) a delnjoserbske hiphopowe duwo Janko & STOI, Jan Lorenc překwapi publikum z třidimensionalnej kompjuterowej animaciju. Foto: NC/Konstanze Kušcyc

Serbsku literaturu wobohaćił

póndźela, 09. oktobera 2023 spisane wot:

Wutroba spisowaćela Bena Budarja po dołhej ćežkej chorosći bić zastała

Zrudźaca powěsć je so rozšěriła, zo je spisowaćel-basnik, přełožowar, wudawaćel a wot lěta 2013 lawreat Myta Ćišinskeho, Beno Budar, po dołhej ćežkej chorosći a wjacorych operacijach wčera w starobje 77 lět doma w Hornim Hajnku zemrěł.

Z nim zhubi serbski lud jednoho z najwuspěšnišich literatow, kotryž je z wobšěrnym, zajimawym a pilnym tworjenjom čitarstwu w serbskej a němskej rěči kaž z přełožkami z rušćiny a pólšćiny darił pozbudźowace twórby. W jeho literarnych wupłodach chowaja so filozofiske rozmyslowanja, žortniwosć, wosudy, satira a kritika, zwjazane z lubosću k swojemu ludej a ze starosću wo jeho přichod.

Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Juro Mětšk – Spominanja“ bu předwčerawšim lětuši, wot Załožby za serbski lud wuhotowany koncertny rjad „Musica nova sorabica – Tradicija + eksperiment“ na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja zahajeny. Něhdźe 40 wopytowarjow mytowaše naročny, wuběrnje interpretowany program na česć loni zemrěteho „wusahowaceho serbskeho wuměłca, kiž słuša k najwuznamnišim komponistam swojeje generacije“, kaž moderator Sebastian Elikowski-Winkler wuzběhny, ze sylnym přikleskom. Nimo twórbow Mětška, kaž na přikład „SENZA ...“ za sopranowy saksofon solo, „Gaby ja kśidła měł“ za sopran a klawěr a dwě z „Třoch ludowych spěwow za hłós a klawěr“, předstajichu spěwarka Anna Korondi, husler Malte Hübner, bračist Martin Flade, saksofonist a klarinetist Gerold Gnausch, pianist Martin Schneuing a rěčnica Lisa Čornakowa „kruchi komponistow, kotrychž bě Mětšk wobwliwował“, kaž Elikowski-Winkler rozłoži.

Nowy wotrjad Serbskeho instituta

pjatk, 06. oktobera 2023 spisane wot:

Nowy wotrjad Serbskeho instituta (SI) za regionalne wuwiće a škit mjeńšin je wčera w Choćebuzu oficialnje swoju dźěławosć zahajił – z přednoškom wo rewitalizaciji serbšćiny.

Choćebuz (SN/mb). Nowy wotrjad pod nawodom dr. Lutza Laschewskeho ma předewšěm dwaj wobłukaj na starosći: wožiwjenje serbšćiny, wosebje delnjoserbšćiny, a skrućenje hódnoty serbskeje kultury (tak mjenowana walorizacija). Při tym chcedźa sobudźěłaćerjo ze skupinami zajimcow a lokalnymi akterami kooperować.

Do teama słušeja wědomostni sobudźěłaćerjo Julija Běrinkowa, dr. Jean-Rémi Carbonneau, dr. Jenny Hagemanowa, dr. Fabian Jacobs, Sophie Rädel, Gregor Schneider, Hannah Wellpott a projektna managerka Susann Vogel. Rěčny niwow je wšelaki, ale wšitcy chodźa na intensiwne kubłanje w delnjoserbšćinje, kaž referentka SI za zjawnostne dźěło Madlen Domašcyna našemu wječornikej na naprašowanje zdźěli.

Hory (AK/SN). Něhdźe 30 wćipnych připosłucharjow je knižna premjera na žurli na Horach přiwabiło. Serbski spisowaćel Křesćan Krawc předstaji tam wčera swój nowy roman „Der Wassermannräuber – Ein Oberlausitzkrimi“. Hosćićelej běštej tradiciske towarstwo Halštrowski kraj a publikaciju wudawace nakładnistwo Oberlausitzer Verlag.

Jan Brězan je přewšo hibićiwy hudźbnik a takrjec wobstajnje na wjacorych kwasach z hosćom, kaž na přikład jako čłon skupinow Focus a JANKAHANKA. Zajutřišim, njedźelu, přewodźi wón w Budyšinje jenički „romantiski koncert z baletom a solistami“ aktualneje hrajneje doby Serbskeho ludoweho ansambla „Tam, hdźež tón měsačk swjeći“ na křidle. Foto: priwatne

Bywša wučerka wustaja na hrodźe

pjatk, 06. oktobera 2023 spisane wot:
Hač do 17. nowembra je na Wojerowskim hrodźe widźeć personalna wustajeńca molerki a grafikarki Kersten Flohe z Wojerec. Wona pokazuje wuběr swojich twórbow, kotrež nastachu wot studentskeho časa na fachowej šuli za wabjenje a wuhotowanje w Berlinje w 1980tych lětach hač do 2018. Lěto do toho dyrbješe diplomowa designerka swoje dźěło jako wučerka za wuměłstwo na Wojerowskim Johanneumje strowotnych přičin dla złožić. Na kromje swojeje wustajeńcy posrědkuje wona dźěćom w nazymskich prózdninach techniku linolorězby. Foto: Katrin Demczenko

Wichorojty aplaws za wichorojty wotzwuk

štwórtk, 05. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Dołho trajacy přiklesk, někotrežkuli „brawo!“ a bjezposrědnje „yeah!“ kaž tež tójšto chwalacych słowow po zarjadowanju – zazběh noweho rjadu sinfoniskich koncertow Serbskeho ludoweho ansambla je so hudźbnikam pod nawodom Georgiosa Balatsinosa hladajo na wothłós publikuma bjezdwěla zešlachćił. Přiwšěm so tón abo tamny wopytowar nad snadnym zajimom dźiwaše, wšako zličichu předwčerawšim na žurli SLA jenož něhdźe 30 hosći.

Koncept rjadu je z jónkróćnym koncertom „přirunować rozdźělne narodne hudźbne rěče na zakładźe třoch kompozicijow, kotrež su do wěsteje měry runočasnje nastali“, kaž w programowym zešiwku rěka. Zdobom ma so „tworjenje serbskich komponistow w europskim konteksće předstajić“, bě intendant SLA Tomas Kreibich-Nawka zahajiwši aktualnu hrajnu dobu připowědźił. Wotpowědnje wopřijimaše zahajacy program serbski, us-ameriski a grjekski přinošk.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND