Njeby wona sčasom na prawy kneflk tłóčiła, njebyšće Serbske Nowiny čitać móhli: Bettina Młynkowa, rodźena Lukasec z Chrósćic, je jako „layouterka“ knjeni nad poslednjej staciju do wotedaća ­datajow ­ćišćerni resp. po tym woteběraćelam pdf-abonementa. Zdobom pak je hižo cyle na spočatku redakciji poboku, hdyž wo to dźe „strony zapołožić“, ramik za přinoški. A potom nimo wobdźěłanja fotow cyły proces produkcije přewodźa – ze sylnymi čuwami a njepowalnej dobrej ­naladu. Za čas dowola druhich ma dalše dźěławosće na starosći, na přikład w sekretariaće.

Čehodla serbske mjeno nima?

srjeda, 02. awgusta 2023 spisane wot:

Budyšin (SN/MiR). So z filmowanjom zaběrać je něšto, štož dźěći, młodostnych a dorosćenych puta, wosebje hdyž su zajimy zwjazane z praktiskim zaměrom. Tajki slěduje projekt towarstwa Wuchodna Sakska změni z.t. „Sym hižo dlěje wo tym rozmyslował, z kotreje přičiny nima wjes Schwosdorf, njedaloko Kamjenca, w kotrejž bydlu, serbske mjeno. Susodne wsy pak to maja, serbske a němske mjeno“, powěda čłon towarstwa Ronny ­Böhme. To je jeho k tomu pohnuło ­projektowu ideju za krótkofilm naćisnyć a wo financielnu podpěru prosyć. Z financielnymi srědkami we wysokosći 2 500 eurow, kotrež je towarstwu Sakska kulturna załožba přewostajiła, je so njedawno skupina dźěći wot sydom do dwanaće lět w studiju LUCIJA, kotrež je w nošerstwje Serbskeho šulskeho towarstwa, z techniku filmowanja zaběrała. „To pak běše jenož jedyn wobłuk třidnjowskeho projekta“, praji tamniši projektowy koordinator, medijowy pedagoga a zamołwity za studijowu produkciju Michał Cyž. „Sym hólcam a holcam wědu wo filmowej technice sposrědkował a smy tež cyle praktisce dźěłali.

„Pisać a čitać to, štož druzy pisaja“, tak Milenka Rječcyna praji, „to je moja wěc. Jeli to njemóžu, mi něšto pobrachuje.“ Mjeztym wona dlěje hač 33 lět na polu žurnalistiskeho a zjawnostneho dźěła skutkuje. Před něšto tydźenjemi je so po krótkej přestawce do redakcije Serbskich Nowin nawróćiła.

Nowy magacin

pjatk, 28. julija 2023 spisane wot:
Wóspork (SN/MiR). Wot septembra ma we Wósporku nowy magacin „Öko Lausitz“ wuchadźeć. Dwuměsačnje publikowany produkt ma wšitkich narěčeć, kotřiž so za wudźeržliwosć a ekologiju zajimuja. Wudawaćel magacina je nakładnistwo Pataka z Wósporka. Aktualnje wabi dźesać wosobow ličacy team z lětakami a z podpěru priwatnych zwiskow wo přichodnych abonentow. Team awtorow wěnuje so mjez druhim nadawkej, čitarjam pokazać, zwotkel łužiske bioprodukty pochadźeja. Dale chcedźa dźěło ratarjow předstajić a zbližić, pod kotrymi wuměnjenjemi so jich produkty předźěłaja. Druhi bok je, zo wo nazhonjenjach a dožiwjenjach čitarjow rozprawjeja. Na internetnej stronje www.oeko-lausitz.de su wjacore móžnosće za abonement podate. Zajimcy móža sej po Łužicy dotal jónkrótny magacin domoj pósłać dać abo, a to je wosebite přeće iniciatorow, sej jón při nakupje w tuchwilu 17 partnerskich předawanišćach sobu brać. Mjez nimi je Łužiski dworowy wobchod w Njebjelčicach a Zeleny pysk w Budyšinje. Magacin ma w ćišćanej wersiji wuchadźeć.

Za stronu „Łužica“, hač do njedawneho „Lokalka“, tči hižo wot 1991 mjeztym 58lětny Marian Wjeńka. Wón je zamołwity za rozprawnistwo na 4. stronje našeho wječornika. Wotrostši w Radworju bě so po maturje a połdra lěće pola wójska blisko Rostocka drje najprjedy za studij wučerstwa za serbšćinu a němčinu w Lipsku rozsudźił, doniž jemu njeswitaše: To za mnje ničo njeje. Tak stupaše radšo do stopow swojeho nana Jurja Wjeńki, dołholětneho redaktora Noweje doby. Wot 1988 sam z čłonom redakcije wěnowaše so Marian žurnalistiskemu dalekubłanju w Drježdźanach a po přewróće w Stuttgarće.

Wosebje so jemu lubi, zo wšědne dźěło stajnje kontakt z ludźimi zmóžnja. Najradšo wo podawkach na našich serbskich wsach pisa. Nimo toho pěstuje zwisk ze swobodnymi awtorami, fotografami, towarstwami, zamołwitymi komunalneje politiki a je přeco wotewrjeny za pokiwy z čitarstwa. „Dźěło je jara wotměnjawe“, praji Marian, „rano njewěš, što připołdnjo abo wječor přinjese. To je druhdy napinace, wobradźa pak tež wulku swobodu, kotruž sej jara wažu.“

Serbske Nowiny so po času personalneho nuzoweho stawa połnemu wobsadźenju městnow bliža. Wolontera smy hižo tu pokazali, wotnětka předstajamy Wam wšě kolegowki a wšěch kolegow našeho wječornika.

Wotrostła je dźensa 43lětna Bianka Šeferowa, rodźena Čornakec, w Konjecach. Tež jeje nan je Konječan, mać pochadźa zbliska Baltiskeho morja. Serbšćina je potajkim jeje nanowšćina. Po šěsć lětach na Ralbičanskej serbskej zakładnej a srjedźnej šuli chodźeše wona wot 7. lětnika do Serbskeho gymnazija w Budyšinje, hdźež wona 1998 maturowaše.

Po tym wjedźeše jeje puć na studij měšćanskeho a regionalneho planowanja z ćežišćom architektura na BTU w Choćebuzu. Po mjezystaciji w Drježdźanskim planowanskim běrowje je Bianka w měrcu 2012 wolontariat pola Serbskich Nowin započała. Na šuli za žurnalistiku w Berlinje wopytowaše wšelake kursy a je so dale wukmaniła. W redakciji měješe wona po wukubłanju wobłuk hospodarstwo a turizm na starosći, štož bě tež dźěl jeje studija. Přidatnje je pozdźišo zamołwitosć za Dźěćiznak přewzała.

Młoda Serbowka Hańžka Wjeselic je wot spočatka tydźenja nowa zamołwita redaktorka kulturneho časopisa „Rozhlad“. Nam je wona powědała, što ju do dźěła inspirěruje.

Prašeš-li so Hańžki Wjeselic, čehodla je so wona rozsudźiła dźěło w redakciji Rozhlada nastupić, to wona, cyle swojemu wjesołemu a komunikatiwnemu wašnju wotpowědujo, přiznawa, zo chce wona „dźěłowe wotběhi a powšitkowne dźěło w redakciji zeznać.“ Wona poda so z tym na cyle nowe powołanske polo, wšako poskići wona po wuspěšnym wotzamknjenju studija sorabistiki w lěće 2021 naposledk wučbno-integrowane spěchowanske poskitki na zakładnej šuli w Nowoslicach (Dresden-Naußlitz). Mjez druhim přewodźowaše wona tam wysokoimpulsiwne dźěćo, spřihotowa a wuwučowaše wučbne wobsahi a přewjedźe ekskursije.

MIDAS: Na ćeže nowinarstwa skedźbnili

póndźela, 19. junija 2023 spisane wot:

Donostia/ San Sebastian (SN/MG). Gabor Czimer je madźarski žurnalist, kotryž pisa za w Słowakskej wuchadźacu nowinu Uj Szó. Madźarska mjeńšina pak dyrbješe a dyrbi w poslednich lětach chětro hórke nazhonjenja zběrać. Tak spyta słowakske knježerstwo w aktualnym padźe na přikład mějićelam pódy, kotřiž madźarskej mjeńšinje přisłušeja, tutu bjez wotškódnjenja wotewzać. Tutu njeprawdu Czimer we wjace hač 30 artiklach dokumentowaše a dale dokumentuje. Za tute dźěło je jeho Europske zjednoćenstwo dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) minjeny pjatk z mytom organizacije počesćiło. Myto MIDAS spožča kóždolětnje nowinarjej, skutkowacemu za jedyn ze 27 čłonow-dźenikow zjednoćenstwa.

Budyšin (SN/at). „Ma redakcija Serbskich Nowin dale rěč tworjacy nadawk, kaž je to wot prjedawšeje Noweje doby znate? Kak wupadaja zwiski mjez redakciju a čitarjemi? Rozestaja so redaktorki a redaktorojo mjez sobu kritisce ze swojimi žurnalistiskimi wupłodami?“ Prašenja to, kotrež jimachu wčera popołdnju wopytowarjo redakcije serbskeho wječornika. Woni přisłušeja seniorowej skupinje Němskeho zwjazka žurnalistow Sakskeje. Hladaja na to, zo tele dźěłarnistwo žurnalistow spěchowanje serbskorěčnych medijow do swojich wustawkow zapisało, chcychu so z aktualnym połoženjom redakcije zeznajomić.

Wzajomnosć pěstować

pjatk, 16. junija 2023 spisane wot:
Počesćenje serbskeju žurnalistow Romana Nuka a Štefana Šmita z Němsko-Pólskim mytom Tadeusza Mazowieckeho je wuraz toho, zo su rozprawy wo němsko-pólskich a němsko-čěskich stykach na jednym boku stajnje zaso wusahowace, zo pak su na druhim boku mjeztym tež cyle normalne. Rozhłosowe wusyłanje „Hej susodźe“ ma tydźensce krute městno, byrnjež wjacori redaktorojo wobdźěleni byli. Magacin nic naposledk tomu přinošuje, problemy kaž tež wšědny dźeń susodow na tamnym boku mjezy zeznać a tak lěpje rozumić. Wočerstwjace mi stajnje zaso je, hdyž słyšu, zo móža so čěscy a pólscy žurnalisća swojoraznosćam a słabosćam swojich krajanow smjeć. Serbskim Nowinam je rozprawnistwo wo Čechach a Polakach tohorunja samozrozumliwe. Móžemy so při tym na spušćomne sobudźěło dopisowarjow z Prahi a Waršawy zepěrać. Słowjansku wzajomnosć dale pěstować, wostanje tež přichodnje wažny nadawk serbskeho žurnalizma. Marko Wjeńka

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND