„My dyrbimy dale serbsce wusyłać!“
Dołholětny nawoda Serbskeho rozhłosa a MDR-studija Budyšin, Helmut Rychtar, je w starobje 80 lět dnja 10. oktobra 2022 zemrěł. Wosobinsce sym jeho 1989 zeznała, hdyž buch jako młoda njenazhonita žurnalistka hišće za čas natwara studija w Budyšinje pola Serbskeho rozhłosa přistajena. Bě takrjec mój „rozhłosowy nan“, sym pola njeho žurnalistiske rjemjesło nawuknyła. Je nam młodym wjele přicpěwał, nas pohonjował a spěchował. Jeho credo rěkaše: Serbski rozhłós ma pomhać, serbšćinu skrućeć. Runje tohodla je so wo to postarał, zo so hornjoserbski radijowy program z Choćebuza do Budyšina přesydli, hdźež je reporter wosrjedź serbskorěčnych rumow, lóšo rozmołwnych partnerow namaka a hdźež je na tamnym boku lóšo, dalšich dorostowych rozhłosownikow zdobywać. Zdobom jara na to dźiwaše, zo namjezne ewangelske kónčiny njezabudźemy a zapřijamy: Wojerowsku a Slepjansku holu a ewangelski region wokoło Budyšina. Tam je nas reporterow wědomje pósłał.
Marcel Brauman nowy šefredaktor
Zjawny list
Bywši serbscy nowinarjo starosća so přichoda Serbskich Nowin. To w zjawnym lisće z 8. septembra zwuraznja. Dokumentujemy jón posłownje.
Wokoło Serbskich Nowin so njemało pali. To zhoni mjeztym čitarstwo němskorěčneho wudaća Serbskich Nowin runje tak kaž přihladowarstwo telewizijneho magacina Wuhladko. Hrozy strach, zo je – doniž so hnydomne a daloko sahace rozrisanje njenańdźe – wosud wažneho hłosa serbskeje spisowneje rěče dale jara njewěsty.
Serbske nowinarstwo je hižo w zašłym lětstotku w krizy tčało, tak 1937 ze zakazom Serbskich Nowin přez nacistiski režim a 1990 za čas towaršnostneho přewróta. Mocy zwonka serbskeho žiwjenja su so nanajwšelakorišo do serbskich naležnosćow tykali. Mjeztym pak je w Serbach samych wažny organ serbskeje rěče wohroženy. Přičiny nowočasneje mizery njech su rozdźělne, njeměło pak ničo k tomu wjesć, zo wšědne wudaće Serbskich Nowin zańdźe, štož móhło bórze być.
Z Noweje doby před 67 lětami
Chcedźa swójsku komisiju wutworić
Berlin (dpa/SN). W krizy sćelaka RBB wokoło wumjetowanjow nastupajo pušćeneje intendantki Patricije Schlesinger chcedźa sobudźěłaćerjo sćelaka ze swójskej komisiju njedostatki wotkryć. W rezoluciji, kotraž je na intraneće sćelaka wozjewjena a powěsćerni dpa wčera předležeše, rěkaše, zo chcedźa přistajeni přichodne dny wosobiny ze zawodneho kolektiwa a wotwonka pomjenować.
Woni maja njewotwisnje wujasnić, „kak móžachu so njedostatki w jednaćelstwje tak dołho tolerěrować, kak móžeše so předewzaćelska kultura wuwić, w kotrejž su so samo wočiwidne přeńdźenja a dwělomne rozsudy wjednistwa akceptowali.“ Komisija ma sobudźěłaćerjam běžnje rozprawjeć. Tohorunja měł gremij doporučenja zdźěłać, kak móhli přichodnje přirunajomnym podawkam zadźěwać. Nimo toho žadaja sej sobudźěłaćerjo sćelaka Rozhłós Berlin-Braniborska (RBB) w rezoluciji prawo na to, noweho intendanta sobu postajić směć. To měło w statnym zrěčenju RBB sobu zakótwjene być.
Konsekwentne žadanje
Nowa móžnosć kontrole?
Wobrazowa a powěsćowa aplikacija snapchat njeje snano kóždemu znata, byrnjež ju po studijach nimale połojca wšěch naprašowanych młodostnych znajmjeńša jónu wob tydźeń wužiwa. Móže to być alarmowace za staršich, hdyž njeje znate, što swójske dźěćo tam poprawom čini.
Budyšin (SN/bš). Wuraz „snap“ rěka prosće popadnyć. Móže to być rjany wokomik abo zajimawa scena. Kaž pola druhich znatych aplikacijow zajimowani w njej wobrazy a krótke wideja zestajeja a tež wobdźěłaja. Po tym móža je na Instagramje abo Facebooku wozjewić. Z realnymi wobrazami hodźi so kreatiwnje hrajkać, štož je wosebje pola młódšich woblubowane. Dale zmóžnja snapchat rozmołwy abo telefonaty ze spřećelenymi wužiwarjemi. Aplikacija je hódnoći a štóž je husto aktiwny, „zasłuži“ sej jedne płomjo, štož potom kóždy na profilu widźi. Hdyž chce sej je wobchować, dyrbi dale aktiwny być. Aplikacija tuž wužiwarjow na sebje wjaza.
Dalša wosebitosć je widźomnosć aktualneho stejnišća na karće. Spřećeleni wužiwarjo zhonja, hdźe wosoba runje přebywa. Tójšto datow takrjec, kotrež wužiwarjo w syći zawostajeja.
„Wukrawjenje“ strachi wubudźa
Redaktorki a redaktorojo Serbskich Nowin maja tež zwonka Ludoweho nakładnistwa Domowina dobre powołanske perspektiwy. Wo tym swědča tři wotchady k 30. septembrej. Naslědnistwo zaručić zda so ćežko być. To napjate połoženje w redakciji jara přiwótřa a přichod serbskeho wječornika wohroža, wšako su tež hižo dalše městna wakantne.
Budyšin (SN/at). Šefredaktor Serbskich Nowin Janek Wowčer je wot 1. oktobra 2022 jako wyši redaktor w serbskej redakciji sćelaka MDR přistajeny. Po tym, zo je předwčerawšim dźěłowe zrěčenje podpisał, informowaše wón wčera redakciju wo swojim powołanskim přichodźe. Wuprajenje je Bogna Korjeńkowa, nawodnica Budyskeho studija MDR, našemu wječornikej wobkrućiła. SN běchu 5. julija wo tym pisali, zo „je Janek Wowčer swoje dźěłowe zrěčenje jako šefredaktor Serbskich Nowin a wotrjadnik za nowiny a časopisy w Ludowym nakładnistwje Domowina wupowědźił“.
13 wobdźělnikow dalekubłanskeho kursa Foruma Unna tele zaběraše ...
Konkretne ideje za spóznawanje rěče wuwili
Budyšin (SN/pdź). Rano stawać, ličakej kazać „Zaswěć swěcu w kupjeli!“ abo „Zapik serbski rozhłós!“ abo so woprašeć „Kajke budźe dźensa wjedro?“ – to njejsu futuristiske sony, to je dźensa wšitko hižo móžno. A zo by tole tež w serbskej rěči fungowało, přewjedźechu wot póndźele do srjedy medijowy workshop, kotryž zaběra so ze spóznawanjom rěče.
