Wo knihach a kniharni (10.06.22)

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:

Štóž tele dny přez Prahu jědźe, njemóže wulke plakaty přewidźeć, kiž wabja hosći na kóždolětne knižne wiki.

Wčera, štwórtk, 9. junija, zahajichu so 27. mjezynarodne knižne wiki a literarny festiwal „Svět knihy Praha 2022“. Hač do njedźele maja potom wobydlerjo Prahi a wokoliny a druzy zajimcy zbliska a zdaloka składnosć, w čěskich a mjezynarodnych knihach listować, čitanja wopytać a so nasrěbać „čěskeho knižneho powětra“, kiž je tak hinaši hač na Lipšćanskich knižnych wikach, wšako je wo wjele bóle swójbny. A při rjanym lětnim wjedrje móžeš jich potom zaso wobkedźbować – na ławkach dokoła wustajenišćow sedźa a listuja zanurjeni w knihach a nowinach – syły studentow, wuměnkarjow a fachowych wopytowarjow hižo wot ranja a ći, kiž su wodnjo na dźěle, hakle popołdnju.

Wo knihach a kniharni (13.05.22)

pjatk, 13. meje 2022 spisane wot:

Lube lubowarki, lubi lubowarjo serbskeje literatury, nadźijam so, zo sće dźensniši pjatk, 13. donětka bjez njeluboznosćow přetrali a zo Wam tež nalětni wječor žane tajke njewobradźi. Tajkeho pjatka, 13. je wob lěto znajmjeńša jónu, w najwyšim padźe pak trójce. Přiwěrkojći ludźo maja tajki pjatk, 13. za dźeń njezbožow. Ale čehodla? To drje wě jenož Bóh tón Knjez sam. Snano dokelž je 13 prěnja ličba po ličbje dwanaće, kotraž je w mnoho kulturach swjata: dwanaće codiakalny kruhow, dwanaće měsacow, dwanaće japoštołow ... Judaš je był 13. W mnohich lětadłach njeje 13. rynka, w někotrych hotelach 13. poschoda njeje. A čehodla pjatk? Rjanoh pjatka staj so Hadam a Jěwa Božej woli přećiwiłoj. A hdy stej ­so ličba a dźeń woženiłoj? Snano pjatk, 13. meje 1927. Tón dźeń spadachu na Berlinskej bursy nahle akcije do bjezdna a wikowarjo mjenowachu jón po tym „Čorny pjatk“. A nětko mi tež swita, čehodla je (bóh wě) štó postajił, zo knižne premjery w našej Smolerjec ­kniharni stajnje štwórtk wječor swjećimy: Na te wašnje je zwoprědka wuzamknjene, zo móhła so tajka premjera pjatk abo hišće hórje, pjatk, 13. nimo kulić.

Wo knihach a kniharni (08.04.22)

pjatk, 08. apryla 2022 spisane wot:

Lětdźesatki dołho hižo kolesuju. Čim ­starši pak bywaš, ćim mjenje steji wukon w srjedźišću, ale swoboda tuteje formy pohibowanja. Jězdźić po pućikach, kotrež z awtom njedocpěješ, dojěć sej k městnam, za kotrež pěši čas njedosaha. Widźu koleso mjeztym jako wulkotny srědk za domiznowědne dalekubłanje a hustodosć mam synergijowe efekty mjez swojim lektorskim dźěłom a hobbyjom. Ně, njeměnju, zo móžu spěšnje manuskript k awtorce abo korektorej dowjesć, kotryž by z póštu dlěje trjebał a pjenjezy płaćił. Mi dźe wo tajke situacije, jako dwělowachmy za knihu „Worklecy něhdy a dźensa“, kak so mjeno hrabinki Moniki dokładnje pisa, kotraž je dała Worklečansku kapału natwarić. Kolesowa tura z pozastančkom při jeje rowje w Chrósćicach prašenje wuswětli. Abo jako pobrachowaše nam za něm­ske wudaće „Sorbische Denkmale“ hišće aktualny foto pomnika z restawrowanej narownej taflu Michała Rostoka w Husce, kotryž bu w aprylu 2021 znowa poswjećeny, ale w běhu lěta hišće raz změnjeny. Da rěkaše kameru na kolesowy trening sobu wzać a sej raz na Hušćanski kěrchow dojěć.

Wo knihach a kniharni (11.03.22)

pjatk, 11. měrca 2022 spisane wot:

Čehodla je zaječk hłupačk, a kak bu mudriši? Što wróbl wšo čini, zo by sej wutrobu kački zdobył? Kak je kobołk swój smjerd dóstał a čehodla njejsu krokusy čerwjene? Njewšědne a dźiwne to prašenja. Chětro žortne a lóštne wotmołwy na nje dóstanjeće w knize „Zaječk hłupačk a druhe powědki“, kotraž lětsa w Ludowym nakładnistwje Domowina wuńdźe. Knižka z pjera Jill-Francis Ketlicojc je před lětomaj w delnjoserbskej rěči wušła. A dokelž su stawiznički tak rjane, lóštne a zabawjace, změjemy nětko wot Jana Měškanka tež hornjoserbsku wersiju.

Wo knihach a kniharni (11.02.22)

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:

Hura, prózdniny! Maće za jězbu do sněha wšo spakowane? Kedźbujće na so, zo njeby so wam w sněhu njezbožo stało, kaž 15lětnemu protagonistej noweje młodźinskeje knihi „Bjez čriji“. Ben je ze sněha­kami do sypanskeho wozydła zrazył. Kak tomu? Što bě přičina, zo je tak njemdrje a bjez rozuma horu dele smalił? Tute ­prašenje přewodźa cyłu stawiznu a młodźi čitarjo budu nad wotmołwu cyle wěsće hłowu wić. Dźakowano přełožerjomaj Janje Štillerovej a Pětrej Šołće maja čitarjo wot 13 lět napjatu lekturu za zymske prózdniny! W online-shopje našeho nakładnistwa móža sej digitalnu wersiju tež na swoje šmóratko sćahnyć. A na našej facebookowej stronje je krótki wabjenski film wozjewjeny.

Wo knihach a kniharni (17.12.21)

pjatk, 17. decembera 2021 spisane wot:

Kaž je so lěto 2021 započało, tak podobnje so tež kónči. Turbulentnje a překwapjace so wone nachila. Smy zbožowni, zo je­ so nam přiwšěm poradźiło swoje nadaw­ki jako Ludowe nakładnistwo Domowina spjelnić. Mjez homeofficeom a karantenu smy knihi lektorizowali, nowiny a časopisy pjelnili, knihi a wabjenske materialije wudawali. Operatiwnje dyrbjachmy jednać, jako su roznošowarjo Serbskich Nowin abo šoferojo transportneje firmy wupadnyli. Běchmy wjeseli, zo móžachmy nalěto našu Smolerjec kniharnju zaso wotewrěć. Hišće bóle pak so radowachmy, jako smědźachmy w kniharni a druhdźe zaso zarjadowanja přewjesć.

Wo knihach a kniharni (19.11.21)

pjatk, 19. nowembera 2021 spisane wot:

Loni je do jstwy mojeho synka nowy kniž­ny­ rjad zaćahnył. Nańdźech jón w inter­neće, jako za darami pytach. Su to knihi­ młodeje awtorki z jendźelskeho Dor­seta Rachel Bright. Prěnja kniha, na kotruž storčich, rěka „Law w tebi“ (2016). Na wobalce wuhladaće wulku lawjacu hłowu, na kotrejž sedźi stulena myška. Knihu mój syn lubuje, wězo wulkeho lawa dla. Law pak njeje hłowna wosoba jednanja, skerje wjerći so wšo wokoło małeje myški. W rjanych lochkich rymach wopisuje awtorka jeje dóńt. Tamne zwěrjata dźungla ju přewidźa, dokelž je tak mólička. Tep­taja jej samo na wopušku, zo dyrbi sej ju zawobalić. Na wulkich ilustracijach začuwaš, kak samotna, zastróžana a zadwě­lowana myška je.

BESTSELLER – wšitcy chcedźa jón měć: awtorki a awtorojo, nakładnistwa a kniharnje. Kotra kniha tutón komercielny wuspěch docpěje, wšak móžeš do jeje wuńdźenja w najlěpšim padźe wěšćić. Tola­ kelko razow dyrbi so wona scyła předa­wać, zo směła so bestseller mjenować? W Němskej smě to wot 100 000, w Čěskej wot 10 000 předatych eksemplarow. A w Serbach? Spytajmy to wuličić:

Wo knihach a kniharni (17.09.21)

pjatk, 17. septembera 2021 spisane wot:

Tydźensce wozjewjeja SN na tutej stronje nawěški serbskich institucijow – wupisanja dźěłowych městnow. Wšudźe je dorost trěbny, tak tež w nakładniskim wobłuku. Prózdninske dźěło a šulerski praktikum stej zwjetša prěnjej móžnosći, młodych ludźi cyle praktisce na swójski zawod skedźbnić. Po tym puću je tež naša nowa wučomnica, kotruž smy spočatk měsaca witali, do nakładnistwa přišła. Čitajo wupisanje je so wona na prózdninske dźěło w redakciji SN dopomniła a so rozsudźiła, wo wukubłanske městno so požadać. W běhu přichodnych třoch lět nawuknje powołanje překupče za e-commerce. Tući fachowcy staraja so wo wšo, štož z online-předanju produktow zwisuje. Z widom a nadźiju na dorost smy tež projekt „Naša serbska kniha“ wuwili a lětsa wospjet zwoprawdźili. Njedawno wopyta nas 33 serbskich gymnaziastow, zo bychu sej na městnje wobhladali, kak kniha nastawa. To bě za nich ćim zajimawše, dokelž běchu basnje a ilustracije za swoju publikaciju, kotraž mjeztym pod titlom „Cyłe lěto – jedna kniha“ předleži, sami zdźěłali.

Wo knihach a kniharni (20.08.21)

pjatk, 20. awgusta 2021 spisane wot:

Njedawno rozmołwjach so z we wukraju bydlacym Serbom mjez druhim wo skutkowanju medijow na regionalne a globalne čłowjeske wuwiće. Běchmoj sej přezjednaj, zo smy tuchwilu w dosć njewěstym času žiwi, a zo je sylny katalyzator njestajnosće masiwne wobwliwowanje měnjenjow a jednanjow přez bjezkónčny output internetnych medijow. Ženje w stawiznach čłowjestwa njebě tak lochko informacije a měnjenja šěrić a přijimować, ale tež sfalšować, nimale bjez regulowanja a kon­trole. Tak je wotewrjene prašenje, što nas w přichodnych lětdźesatkach wočakuje.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND