Wo knihach a kniharni (18.04.19)

štwórtk, 18. apryla 2019 spisane wot:

Dźens tydźenja swjećachmy w Smolerjec kniharni premjeru wosmeho wudaća rjadu­ „Paternoster“, w kotrymž wozjewjamy prawidłownje teksty našeho pisaceho doro­sta. Awtorki a awtorojo nowostki su Anna­maria Hadankec, Judith Handrikec, Božena Hojerec, Kira Hrjehorjec, Cecilija Neterec, Halina Pohončec, Julia Šnajderec, Luiza Šubertec, Clemens Bobka, Fabian Brycka, Michał Donat, Damian Dyrlich a Pětr Dźisławk. Wšitcy běchu sej z basnju abo powědančkom myto Literarneho wubě­dźowanja LND a Załožby za serbski lud 2017 zdobyli.

Wubědźowanje wotměwa so kóžde druhe lěto a je so tak móhłrjec hódna literarna kowarnja stało. Stajnje znowa smy jako jury překwapjeni, kajke krasne teksty naši młodźi pisaja, kelko hłuboko sahacych, druhdy samo nimale filozofiskich myslow so w nich wotbłyšćuje. Zdźěla su teksty jara chutne, ale w někotrych jewi so tež tójšto humora. Wokřewjaca je młodźinska lochkosć, kotraž z nich prudźi.

Wo knihach a kniharni (05.04.19)

pjatk, 05. apryla 2019 spisane wot:

Logistika knihow w Němskej a němskorěčnym rumje wotpowěduje systemej pawčiny. Dźensa sej knihu w kniharni skazaš, jutře móžeš sej ju hižo wotewzać.

Wulkowikowar Koch, Neff & Volckmar ze Stuttgarta je jedyn z tych, kotřiž hižo wot lěta 1829 knihi do wšěch kónčin Němskeje rozšěrjeja. Załožer Friedrich Volckmar natwari w Lipsku wobchod, zo móhli kniharnje a nakładnistwa we wuskim kontakće być. Karl Voerster, pra­wnučk załožićela, bě 1928 prěni raz zmóžnił knihi kniharnjam přez nóc do­dawać. Z Němskej železnicu so dojedna, spěšnikam do wosom najwažnišich wulkoměstow Němskeje knižne wagony připójsnyć. Zrodźeny bě system dodawanja knihow přez nóc.

W Druhej swětowej wójnje so hospodarske twarjenja zničichu. Prowizorisce wěste dźěle znowa natwarichu, ale 1948 přesydli so mějićelska swójba politiskich přičin dla z Lipska do Stuttgarta. Lěto pozdźišo Lipšćansku firmu wuswojichu. W samsnym lěće wuńdźe w Stuttgarće prěni powójnski katalog knihow. Pod mjenom Koehler & Volckmar nasta w Kölnje nowe twarjenje za wulkowikowarja.

Wo knihach a kniharni (01.03.19)

pjatk, 01. měrca 2019 spisane wot:

Mjeztym zo nory hišće póstniske a karnewalowe ćahi přihotuja, hotuja so ludźo z knižneje branše hižo pilnje na wažny event: W měrcu Lipšćanske knižne wiki znowa swoje wrota wotewru. Čitarjo li­stuja w dołhich lisćinach nowowudaćow za zajimawymi knihami, sćěhuja hižo prěnje recensije a wjesela so na wokomik, hdyž móža tajku cyle nowu, runje z ćišćernje dóšłu knihu do ruki wzać. Něšto, štož tež najlěpša kniharnja njezmóžni, dožiwi čitar jeničce na knižnych wikach – z ni­male kóždeho wobłuka, wot beletrije hač k fachowym publikacijam, k tomu mnóstwo digitalnych poskitkow, wšo a wšitko hodźi so do ruki wzać, naposkać, zaso nabok­ połožić abo hnydom na městnje kupić. A z trochu zbožom móže sej zajimc knihu samo wot awtora signować dać.

Wo knihach a kniharni (08.02.19)

pjatk, 08. februara 2019 spisane wot:
Před někotrymi lětami kopolach so w kniharni přez mału čerwjenu dźěćacu knihu. Ilustracija na wobalce bě mi posměwk na wobličo skuzłała, tak ju kupich. Na wo­brazu je mały hólčec z nopawu wotmolowany. Hólčec rěka BEN. Je Indian, nócny wudźer, pyta za pokładami a rady nuri. W dźesać krótkich stawizničkach, z pjera Olivera Scherza, wopisuje Ben potajkim swoje dyrdomdeje. Te je Annette Swoboda wulkotnje ilustrowała. Stajnje poboku je jeho swěrny přećel, nopawa knjez Sowa. Zajimawe to mjeno za nopawu. Tam hdźež je Ben, je tež nopawa a nawopak. Rjaneho dnja ma knjez Sowa narodniny a Ben chce je wězo porjadnje woswjećić. A što nopawy rady činja – so kupaja. Tuž da Ben wanju z wodu naběžeć a přida porjadnje mydło za kupanje. Swjedźeń móže so potajkim započeć. Za to pak trjebaš tež hosći. Narodninskich hosći wobstara w rěčce za chěžku. Traje nimale wěčnosć, doniž nima dwě rybičce w tiće. Ben chwata do kupjele, ale što to? Jako po schodźe horje přińdźe, kapoce woda po schodźenkach dele. Ow ně, bě zabył honač zawjertnyć. A ješć stupaše po cyłej kupjeli a saha Benej hač k pumplej.

Wo knihach a kniharni (11.01.19)

pjatk, 11. januara 2019 spisane wot:

Nowe lěto je mjeztym něšto dnjow stare, a w Smolerjec kniharni poskićamy zajimawostki, kotrež su hišće kónc minjeneho lěta na knižnym polu wušli.

Towarstwo Kólesko z.t. je z „Gladźarnica. Slěpjańska burska drasta – Dźěćetko“ předpołožiło prěnju knihu w tym rjedźe. Jako přichodny projekt je planowana kemšaca drasta. Nowostka je wažny dokument, dokelž pokazuje za wšitke wosom wsow Slepjanskeje wosady drastu dźěćetka – započinajo ze spódnjej drastu hač k dospołnemu woblečenju. Kóžda kročel hotowanja dźěćetka je z fotom zapo­padnjena, tak zo su jednotliwe rozdźěle derje spóznajomne. Stare fota a rozkładowace teksty su w serbskej a němskej rěči podate. Nowowudaće wudospołnja knihu wo Slepjanskej drasće z 80tych lět.

Wo knihach a kniharni (21.12.18)

pjatk, 21. decembera 2018 spisane wot:

Na čim wuspěch nakładniskeho dźěła měrić? Što abo štó bě w lěće 2018 wosebje wuspěšny? Je to kniha, kiž je nam wosebje wjele dochodow přinjesła? Kiž so wjele lět, druhdy samo lětdźesatki dołho, wobstajnje předawa? Kiž so z wysokej literarnej kwalitu wuznamjenja? Abo kiž je inowatiwna, najlěpje digitalna? Wšudźom móže so wuspěch jewić. Lětsa smy słuchoknize dweju wažneju awtorow wudali, nalěto delnjoserbsku z twórbami Miny Witkojc a nazymu hornjoserbsku z tekstami Alfon­sa Frencla. To wosebite je, zo słyšimy na woběmaj dźakowano redakcijomaj serbskeho rozhłosa hłós awtorki resp. aw­to­ra. Słuchoknihi su sej w zašłych 15 lětach krute městno w našim programje zdobyli. Našu prěnju app poskićichmy před třomi lětami. Z njej ma wužiwar stajnje serbske spěwy na swojim smartphonje. Loni slědowaše update z přidatnymi spěwami a lětsa nětko prěnja app z delnjoserbskimi spěwami. Dalši dodawk smy hižo planowali. Z appami njedocpějemy hišće nakłady ćišćaneho Towaršneho spěwnika, ale 350 razow su sej wužiwarjo mjeztym app a update na smartphone sćahnyli.

Wo knihach a kniharni (07.12.18)

pjatk, 07. decembera 2018 spisane wot:

Zajimowani čitarjo Nowinkarja, našeho kóždolětneho hornjoserbskeho wabjenskeho prospekta, wočakowachu hižo wot septembra, štož Serbske Nowiny zańdźeny tydźeń wozjewichu: Warjenska kniha znateho serbskeho kucharja Tomaša Lukaša „Warimy z Tomašom“ nětko w delnjoserbskim přełožku Margot Hašcyneje předleži.

Wo knihach a kniharni (09.11.18)

pjatk, 09. nowembera 2018 spisane wot:

Wjac hač połojca ludźi hižo w nazymniku abo samo prjedy rumpodicha honi. Słu­šeće tež wy k nim?

Z aktualneje studije njedawno zhonich, zo steja na prěnim městnje hodownych přećow słódkosće, pola muži runje tak kaž pola žonow. Hladajo na hype nastupajo strowe zežiwjenje so tola trochu dźiwach. Zadźiwało pak mje njeje, zo zabě­raja knihi štwórte městno mjez hodownymi přećemi dorosćenych wobeju splahow. Za kotru knihu pak so rozsudźić?

Wo knihach a kniharni (12.10.18)

pjatk, 12. oktobera 2018 spisane wot:

Lěto drje so hižo pomału nachila, ale do Ludoweho nakładnistwa Domowina dochadźeja dale čerstwe (serbske) knihi. Mjez nimi bě njedawno tež druhi nakład dźěćaceje knihi „Što tam łazy, běha, lěta“ Madleny Nasticcyneje. Njeje pak to jenož bohaće ilustrowana papjercowa kniha za dźěći wot dweju lět. Nawopak, z publikaciju zaběra w jubilejnym lěće nakładnistwa dalši wobłuk digitalneho swěta městno w serbskej literaturje. Mjenowana dźěćaca kniha je mjenujcy prěnja serbska, kotraž hodźi so nimo zwučeneho wašnja ze słuchopisakom wužiwać, a to z tak mjenowanym BOOKiijom.

Wo knihach a kniharni (14.09.18)

pjatk, 14. septembera 2018 spisane wot:

Po tym zo bě Serbska protyka 2016 w Drježdźanach po puću, bu za aktualne wudaće dalša metropola zwonka Łužicy wuzwolena, a to stowěžata Praha. Kaž redaktor Pětr Šołta w předsłowje prawje zwěsća, bě Praha Serbam hižo lětstotki dołho město sonow a wočakowanjow. Tuž so tam ze serbskimi temami jenož tak mjerwi. Wo tym móža so čitarjo za někotre dny sami přeswědčić, hdyž nowa protyka wuńdźe. W njej zhonimy na přikład wot Edmunda Pjecha, kajki wliw je čěske kralestwo na Hornju Łužicu w srjedźo­wěku a zažnym nowowěku měło. Jana ­Tischerová wěnuje so skutkowanju rězbarja Maćija Wjacława Jakule. Franc Šěn pak rysuje situaciju Serbskeho seminara před sto lětami a jeho zawrěće po znowazałoženju Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa. Petr Kaleta rozprawja w swojim přinošku wo spočatkach serbskeho towarstwa „Adolf Černý“ a Timo Meškank zhladuje na Prahu jako městno eksila za Serbow do Druheje swětoweje wójny. Su to podawki, kotrež šěršemu čitarstwu cyle wěsće znate njejsu.

Serbska debata

nowostki LND