To a tamne (27.02.25)

štwórtk, 27. februara 2025 spisane wot:

Nócne zwonjenje wulkeje kapałki na kěrchowje je ludźi we Wuppertalu znowa z nócneho spara storhnyło. Něhdźe dwě hodźinje zwony bjez přestaća zwonjachu. Policija dyrbješe zamkarja skontaktować, dokelž njeběchu zamołwići kěrchowa docpějomni. Hakle njedawno mějachu tam podobny problem. Rěčnica zwjazka pohrjebnišćow wopisowaše podawk jako „wulke hódančko“. Prawdźepodobnje bě wupad miliny elektroniske wodźenje zwonow zamylił. Jako tu milina zaso bě, započachu zwony zwonić.

Chětro rozhorjeny bě chilski prezident Gabriel Boric wupada miliny dla, kotryž bě předwčerawšim, wutoru, wšón kraj zlemił. Njeje akceptabelne, zo bě wšědne žiwjenje wobydlerjow w Chile kaž tež předewzaćow takle potrjecheny, Boric swarješe. Nimale wšitcy wobydlerjow njemějachu na tym dnju milinu.

Znaty konserwatiwny politologa prof. Werner J. Patzelt je w interviewje z našim wječornikom Marcelej Braumanej rozkładł, čehodla je dotalna strategija přećiwo AfD zwrěšćiła.

Samo w serbskim katolskim třiróžku Radwor-Chrósćicy-Kulow njemóžeš polarizaciju w zwisku z AfD prěć: na jednej stronje ludźi, kotřiž wočakuja, zo „módri“ jim domiznu zachowaja* – jich ličba cyle wočiwidnje přiběra. Na druhej stronje mnohich dalšich, kotřiž wobhladuja přiwisnikow AfD jako wotchilerjow wot zasadnych hódnotow křesćanstwa. Waša kniha wopisuje, čehodla bywa AfD w tutym spochi so přiwótřacym konflikće mjeztym hižo lětdźesatk dale a sylniša. Što byšće nam radźił – kak sej z tuteje spirale wulězemy?

Klingbeil za předsydu woleny

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Nowa frakcija SPD w zwjazkowym sejmje je dźensa Larsa Klinbeila za noweho předsydu wuzwoliła. Dotalny předsyda Rolf Mützenich bě njedźelu wječor po wólbnej poražce SPD wotstupił. Na to je stronski prezidij 47lětneho Klingbeila, kotryž pochadźa z Delnjeje Sakskeje, namjetował. Klingbeil ma zdobom wodźacu rólu w rozmołwach z CDU/CSU wo wutworjenju noweho zwjazkoweho knježerstwa přewzać.

Žane polěpšenje pola bamža

Rom (dpa/SN). Strowota bamža Franciskusa so tež po dwanaće dnjach w chorowni njepolěpši. Staw swjateho wótca je dale kritiski, byrnjež stabilny, Vatikan zdźěla. Wot kónca tydźenja njećerpješe 88lětny wjace na kuši dych. Tež jeho krej je w porjadku. Nawodu katolikow wot srjedź měsaca w chorowni Gemelli w Romje lěkuja. Franciskus ćerpi na ćežkim zahorjenju płucow. Mjeztym so wěriwi swěta wšědnje za njeho modla.

AfD chce wjace wliwa

Z wotmachom hotuja so w Kölnje na wulki přećah póstnicarjow róžowu póndźelu, na kotryž wočakuja tež lětsa zaso statysacy přihladowarjow. Nowinarjo mějachu hižo raz składnosć, sej někotre z temowych wozow wobhladać. Organizatorojo skorža, zo maja lutowanskich naprawow dla lětsa jenož 19 a nic kaž hewak 25 temowych wozow. Foto: Martin Meissner

Rozmołwy unije a SPD wobćežne

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Rozmołwy mjez CDU/CSU a SPD wo nowym zhromadnym knježerstwu njebudu jednore. Tole so jenož dny po wólbach zwjazkoweho sejma wotbłyšćuje. Kanclerski kandidat unije Friedrich Merz žada sej bórzomne rozmołwy, dokelž problemy kraja žane wahanje njedowoleja, wón wčera na posedźenju frakcije CDU/CSU w Berlinje rjekny. Porno tomu rjekny předsyda frakcije SPD Rolf Mützenich: „Haj, smy zamołwići. Njedamy pak so k wěcam nuzować, kotrež njemóžemy zamołwić.“ Wšelake měnjenja wočakuja wobkedźbowarjo hladajo na prašenje dalšich wudawkow za zakitowanje, kotrež njejsu dotal předwidźane kaž tež na prašenje dalšeho zadołženja. Merz je runje tole hižo zasadnje wotpokazał.

Macron čłonam EU rozprawjał

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:
Brüssel (dpa/SN). Francoski statny pre­zident Emmanuel Macron je statnym a knježerstwowym šefam čłonskich statow EU dźensa na widejowej konferency wo wuslědkach swojich rozmołwow z prezidentom USA Donaldom Trumpom rozprawjał. Rozrěč słužeše zdobom k přihoće wurjadneho wjerška EU přichodny tydźeń štwórtk. Na nim chcedźa wo tym wuradźować, kak na nowy drastiski kurs USA Ukrainje napřećo reaguja. Macron bě předwčerawšim, póndźelu, prěni europski statnik, kotrehož je Trump po swojim wuzwolenju we Washingtonje přijał. Francoza sej žadaše, zo dyrbjała so EU na měrowych jednanjach Ukrainy dla wobdźělić. Jutře přileći britiski premier Keir Starmer do Washingtona.

Deal wo surowiznach pječa hotowy

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Wjele diskutowany surowiznowy deal mjez Ukrainu a USA je po dny trajacych jednanjach pječa hotowy, tak informuja medije. Tole je prezident USA Donald Trump w Běłym domje wobkrućił. Nadrobnosće wón njemjenowaše. Zajutřišim, pjatk, móhł ukrainski pre­zident Wolodymyr Zelenskyj zrěčenje podpisać. Tón dźeń wočakuja jeho we Washingtonje. „Kaž słyšu, chce wón pjatk přijěć. To je za mnje okay, jeli wón to chce“, Trump rjekny.

Internetny portal Ukrainskaja Prawda w Kijewje wopisuje zrěčenje mjez USA a Ukrainu wo surowiznach jako zarunanje za wojersku pomoc Washingtona za wot Ruskeje nadpadnjeny kraj w mi­njenych třoch lětach. Nimo za wysoko-technologiske wudźěłki trěbne rědke ­surowizny kaž litium wujednachu tež, zo dóstanu USA přistup k ukrainskim žórłam zemskeho wolija a płuna.

W Ukrainje kaž tež w druhich krajach zbudźa zrěčenje wulke rozhorjenje, dokelž Trump nuzu Ukrainy za lukratiwny deal na dobro USA znjewužiwa.

Olympia ... da, da, da

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:
Myslo na lěto 1982, na Nowu němsku žołmu a wulki hit „Da, Da, Da“, zwjazam jón z olympiadu serbšćiny. Na kotre wašnje? Cyle jednorje: za mje je tež naša olympiada serbskeje rěče wulki hit. Mnozy chcedźa so na njej wobdźělić a dopokazać, zo swoju maćeršćinu wobknježa abo zo su serbšćinu derje nawuknyli. Kóžde lěto znowa maja šulerjo 6. lětnika jako přihot na wubědźowanje wosebite nadawki spjelnić. Ći najlěpši so na Wodowe Hendrichecy wjesela a su na wužadanja wćipne. Maja swoje znajomnosće sami a w skupinje dopokazać. To njeje lochko. Wukony su přewšo wšelake. Wšako do wubědźowanja nichtó njewě, nimo zamołwitych, z kotrej temu so wobdźělnicy zaběraja. Temy zašłych lět běchu mjez druhim lěs, woda a pčołka. Wšojedne, kotre nadawki lětsa na olympionikow čakaja jasne je: přebytk budźe wužadacy. Přiwšěm – a hit skupiny Trio „Da, Da, Da“ mi z wucha nochce – my ju lubujemy, našu olympiadu serbšćiny. Milenka Rječcyna

W Radušu zaso camprowali

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:
Camprowanje, póstnicy a potom tež hišće wólby zwjazkoweho sejma – minjeny kónc tydźenja bě Raduš wšo druhe hač wosamoćena błótowska wjes. Hižo wot ranja ludźo do wsy přichwatachu, zo bychu nałožki pěstowali. Tak prošachu domo­ródnych na stare wašnje wo jeja, štož słuži hižo lětstotki k wućěrjenju zymy. ­Wobydlerjo wokolnych wsow přijědźechu z wupyšenymi traktorami. Bohu dźak bě wjedro miłe, štož zabawam pod hołym njebjom polěkowaše. Na Krügerjec zahrodźe w Radušu rejowachu póstnicarjo tradicionalnu Hanamarju, prjedy hač so za obliga­toriski skupinski wobraz njezestupachu. Foto: Peter Becker

Muž dźěsći morił

srjeda, 26. februara 2025 spisane wot:
Neumark (dpa/SN). Hrózbny to podawk: W gmejnje Neumark w Vogtlandskej je 55lětny muž swojej dwě dźěsći a potom sebje samoho morił. Policija je po pokiwje swědkow w bydlenskim domje a zwonka njeho tři ćěła našła – 55lětneho Němca kaž tež dwulětnu holčku a pjećlětneho hólca. Jich identitu nětko pruwuja. Kriminalna policija pad přepytuje.

nowostki LND