Wěriwi chcedźa sobu rozsudźić

štwórtk, 22. februara 2024 spisane wot:

Centralny komitej katolikow Němskeje namołwja konferencu biskopow

Augsburg (dpa/SN). Konflikt mjez katolikami Němskeje a Vatikanom nastupajo reformy w cyrkwi so přiwótři. Krótko do kónca nalětnjeje hłowneje zhromadźizny Němskeje biskopskeje konferency dźensa w Augsburgu je prezidentka Centralneho komiteja katolikow Němskeje ZdK, Irme Stetter-Karp potwjerdźiła, zo nochcedźa sej lajkojo sobupostajowanje wzać dać. „Wězo w gremijach wo přichodnych kročelach wuradźujemy. Chcu pak biskopam hižo nětko jasnje mjezu zhromadneho dźěła pokazać“, rjekny Stetter-Karp powěsćerni dpa. „Jako prezidij ZdK na tym wobstawamy, zo je naš ­zaměr zhromadne wuradźowanje a wobzamknjenje. Za ryzy poradźowanje – a pozdatnu synodalitu – njestejimy hižo k dispoziciji.“

Politikarjow dopominać

štwórtk, 22. februara 2024 spisane wot:
Zwjazkowemu kanclerej Olafej Scholzej wšak rady wumjetuja, zo je słaby a zo so problemam skerje wuwinje, město toho, zo by so jim stajał. Zo wostawa w prašenju dodawanja němskich raketow typa Taurus Ukrainje kruty, je hladajo na runjewon hysterisku wójnsku šćuwańcu ćim wažniše. Masiwne žadanja za tutymi raketami, kotrež su pječa wulce inteligentne, a zamóža bunkry a rozkazowanišća ruskeje armeje zničić, přińdu mjeztym z rjadow knježerstwoweje koalicije runje tak kaž unije. Někotři chcyli z nimi samo „wójnu do Ruskeje njesć“ abo Moskwu bombardować. Hladajo na tak a tak dospołnje přehnatu retoriku w tutym kraju smy so mjeztym na razne wuprajenja zwučili. Njezabudźmy pak, zo su sej załožerjo wobeju němskeju statow po hrózbnych stawizniskich nazhonjenjach slubili, zo njesmě Němska nihdy wjace wucha­dźišćo wójny być. Zdawa so, zo dyrbimy dźensa někotrych politikarjow zaso na to dopominać. Marko Wjeńka

Ludźo njewěrja do dobyća Ukrainy

štwórtk, 22. februara 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Tójšto ludźi w Europje zhladuje tuchwilu po najnowšim woprašowanju pesimistisce na wuhlady Ukrainy při zakitowanju kraja přećiwo ruskej nadpadniskej wójnje. Jenož dźesać procentow wot europskeho instituta ECFR woprašanych wěri do dobyća Ukrainy, kaž wčera w Berlinje zdźělichu. Dwójce telko ludźi wěri do dobyća Ruskeje. Najwjetša skupina, mjenujcy 37 procentow do toho wěri, zo wójnu hakle přez diplomatiske jednanja skónča. W tym padźe by Ukraina wulki dźěl swojeho teritorija přisadźiła. Wokomiknje je Ruska něhdźe pjećinu Ukrainy wobsadźiła a je wjacore kónčiny přećiwo ludowemu prawu do swojeho teritorija zarjadowała. Při wšěm je 41 procentow ludźi měnjenja, zo njesměł nichtó Ukrainu k jednanjam z Ruskej nuzować. Za naprašowanje běchu so spočatk januara wjace hač 17 000 ludźi w dwanaće europskich krajach prašeli, mjez druhim w Němskej, Francoskej, Pólskej a Šwedskej. Ukraina dyrbi so mjeztym dwě lěće ruskemu nadpadej wobarać. Wojerske połoženje na fronće je chětro wobćežne, pomoc zapada z najwšelakorišimi brónjemi je wosłabnyła.

Indiscy ratarjo po puću do stolicy

štwórtk, 22. februara 2024 spisane wot:

New Delhi (dpa/SN). W Indiskej je so konflikt mjez protestowacymi ratarjemi a wěstotnymi mocami dale přiwótřił. Dźesaćitysacy burow su wčera na wuslědk dalšeje rozmołwy mjez nawodnikami demonstrantow a indiskim knježerstwom čakali. Burja žadaja sej garantowane płaćizny za swoje wudźěłki a wjace pjenježneje podpěry.

Ratarjo čakachu po informacijach medijow při barikadach betonowych blokow, železnych elementow a druhich ­wěcow, z kotrymiž běchu woni dróhi do směra na indisku stolicu New Delhi zaraćili. Ratarjo mějachu bagry, měchi pěska, rukajcy a nahubniki sobu. Wěstotne ­mocy běchu z elektriskimi šokowymi nastrojemi, sylzopłunom a maskami wuhotowane. Pječa su z trutami sylzopłun na demonstrantow mjetali. Protestowy pochod na New Delhi běchu ratarjo hižo minjeny tydźeń zahajili. Policisća běchu jón stajnje zaso ze sylzopłunom zadźerželi. Po wjacorych njewuspěšnych rozmołwach ze zastupnikami knježerstwa běchu ratarjo rozsudźili, zo z maršom do stolicy pokročuja. Protest wotměje so ­něšto měsacow do wólbow parlamenta.

To a tamne (22.02.24)

štwórtk, 22. februara 2024 spisane wot:

Priwatny stawk šofera nakładneho awta na parkowanišću je zasadźenje policije zawinował. Předewzaćel wozydłownistwa bě policiju wo pjanym šoferu na parkowanišću w Ottendorfje-Okrilli informował. Zastojnicy nadeńdźechu woprawdźe 52lětneho pólskeho šofera, kiž měješe wjace hač dwě promile alkohola. Jěć pak wón nochcyše, dokelž swojeho šefa dla stawkowaše, kaž sam rjekny.

Sta litrow piwa na dróze a hromady črjopow: Nakładne awto je wčera po puću na awtodróhu 70 w hornjofrankskim Kulmbachskim wokrjesu sta piwowych kašćikow zhubiło. Rumowanje traješe po informacijach policije wjacore hodźiny. Palety piwa běchu so w křiwicy suwać započeli, přełamachu wobhrodźenje připowěšaka a padnychu na dróhu. Kontrola wunjese, zo njebě piwo porjadne přiwjazane. Škoda wučinja 35 000 eurow.

Dźeń maćeršćiny

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:

Budyšin/Drježdźany (SN/MiP). Składnostnje dźensnišeho Mjezynarodneho dnja maćeršćiny je Cordula Ratajczakowa projekt za rewitalizaciju serbšćiny - ZARI, w kotrymž jako wědomostna wjednica dźěła, w Sakskich nowinach (SZ) předstajiła. Nimo wažneho dźěła rěčnych motiwatorow je tež na wědomostne dźěło w projekće a z toho wuchadźace dopó­znaća skedźbniła. Dźěło na „rěčnych biografijach“ wukristalizuje na přikład přičiny za wšelakore nastajenje ludźi k serbšćinje w dwurěčnych kónčinach. „Z wulkej wěstosću móžemy prajić, zo ma kóždy Łužičan znajmjeńša jednoho w swojej swójbje, kotryž je serbsce rěčał“, praji Ratajčakowa. Projekt ZARI widźi w tutym fakće šansu, rěč dźěda abo wowki mjez ludźimi zaso wožiwić.

Baerbock namołwja Putina

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:

Rio de Janeiro (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je do zetkanja wodźacych a wuwiwacych so industrijnych krajow swěta G20 na zamołwitosć ruskeho prezidenta Wladimira Putina za daloko sahace sćěhi nadpadniskeje wójny přećiwo Ukrainje dopominała. „Hdyž sej Putin mysli, zo je swět po dwěmaj lětomaj zabył, štó je za wójnu a jeje sćěhi zamołwity, potom je so mylił“, rjekny Baerbock do wotlěta do Brazilskeje. Wójna traje mjeztym dwě lěće.

Dalše słyšenje Assangea dla

London (dpa/SN). Rozsudne słyšenje w juristiskim rozestajenju w Londonje wo přepodaće Juliana Assangea justicy USA traješe dźensa druhi dźeń. Po tym zo su wčera prawiznicy załožerja platformy Wikileaks swoje argumenty přednjesli, ličachu dźensa z přednoškom přećiwniskeje strony. Hdy sudnistwo rozsudźi, njeje znate. W USA chcedźa Assangea spionaže dla k jastwu 175 lět zasudźić, dokelž je wójnske złóstnistwa wotkrył.

Wuradźuja wo cannabisu

W israelskej stolicy Tel Avivje su so wčera wječor znowa přiwuzni israelskich zastajencow zhromadźili, kotrychž běchu wojowarjo islamistiskeje Hamas 7. oktobra do Gazaskeho pasma zawlekli. Pod hesłom „Wodajće, zo su nas zawlekli“ protestowachu přećiwo wuprajenju prawicarskeho ekstremistiskeho financneho ministra Bezalela Smotricha, kiž bě nowinarjam rjekł, zo njeje wuswobodźenje zastajencow „to najwažniše“, dołhož njejsu wšitcy terorisća morjeni. Foto: pa/REUTERS/Dylan Martinez

Rozšěrjenje Tesle wotpokazali

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:
Grünheide (dpa/SN). Wobydlerjo gmejny Grünheide juhowuchodnje Berlina su plany twarca elektroawtow Tesla z USA nastupajo rozšěrjenje twornje z wjetšinu wotpokazali. Po wuličenju wšěch hłosow wčera wječor bě jasne, zo stej dwě třećinje přećiwo twarskim planam. Tesla chcyše zawod wo 170 hektarow rozšěrić a na nowej płoninje skład materiala, dwórnišćo a zawodnu pěstowarnju natwarić. Za to bychu znowa lěs pušćić dyrbjeli. Přećiwnicy planow kritizowachu dalše ničenje přirody a nowe strachi za wodoškitne pasmo, na kotrymž zawod steji. Gmejnska rada njeje na rozsud wobydlerjow wjazana. Wjesnjanosta Arne Christiani wobžaruje, zo njeje so poradźiło, ludźom lěpšiny wujasnić, kotrež plany Tesle gmejnje wunjesu. Braniborski hospodarski minister Jörg Steinbach (SPD) chcył nětko hišće intensiwnišo wo planach Tesle informować.

Schwesigza dojednanje

srjeda, 21. februara 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Ministerska prezidentka Mecklenburgsko-Předpomorskeje Manuela Schwesig (SPD) je posrědkowanski wuběrk Zwjazkoweje rady namołwjała, so nastupajo zakoń k polěpšenju šansow hospodarskeho rozmacha spěšnje dojednać. „Trjebamy w tutych časach signal, zo móžemy so njehladajo stronske mjezy tež raz na něšto dojednać“, rjekny politikarka dźensa w rozhłosu. „Runje hospodarstwo čaka na tutón signal.“ Posrědkowanski wuběrk mjez zwjazkowym sejmom a Zwjazkowej radu chcyše dźensa wječor wo tym wuradźować. CDU/CSU žada sej změny na dobro ratarjow.

nowostki LND