Wo „maćerce Sprjewi“ předleža mnohe knihi, lědma pak wo jeje dohromady 60 kilometrow dołhich štyrjoch wotbóčkach. Nětko je informatiwny němskorěčny zwjazk wo Sprjewicy, kaž pódlanske rěčki serbsce rěkaja, na předań. Wulko-dubrawčan prof. dr. Eberhard Garbe je awtor derje wuhotowaneje nowostki wo „romantiskim kruchu Łužicy“, kaž w podtitlu rěka. Bohužel njejewi so w nim serbske mjeno Sprjewica, kotrež wužiwamy předewšěm za 40 kilometrow wotbóčku Sprjewje wot Lichanja hač do Sprjejc. Dalše tajke „dźěći Sprjewje“ su Malešanska, Grodkowska a Bórkowska rěčka. Zajimawa a lědma znata je teorija slědźerjow, zo bě Sprjewica něhdy hłowne rěčnišćo Sprjewje, mjeztym so wobhladuja wulku Sprjewju jako pokročo­wanje Lubaty.