Budyšin (SN/bš). Najwažniše wuwićowe fazy čěskeho sokołskeho hibanja běchu tema wčerawšeho přednoška historikarja dr. Martin Klementa. Wědomostny sobudźěłaćer Masarykoweho instituta a archiwa Čěskeje akademije wědomosćow a zdobom bibliotekar a archiwar Čěskeho sokołskeho zwjazka w Praze promowowaše 2019 wo strategiji w sokołskim hibanju. Z jeho slědźenjow předstaji wčera pozadki čěskeho hibanja a styki k serbskemu Sokołej. Štož bě Miroslav Tyrš 1862 jako ćěło­zwučowanske hibanje załožił, wuwi so 1889 dale k wulkej sokołskej jednotce, kotraž měješe w 1930tych lětach hač do 750 000 sobustawow. Jako zakłady sokołskeje ­mysle mjenowaše přednošowar Klement nacionalizm, panslawizm, militarizm, kaž tež skutkowanje přećiwo socializmej a katolicizmej. Sokołska subkultura běše patriarchiska a maskulinowa, štož so wosebje na drasće a w symbolach pokazowaše. Tež rěč Sokołow běše swojorazna a postrowichu so z wosebitym sokołskim postrowom, tak Klement. Po zakazu Sokoła w połstatych lětach so zwjazk po přewróće znowa wutwori a ma dźensa na 160 000 sobustawow.