China zasudźa manewer USA

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:

Peking (dpa/SN). China je manewer wójnskeje łódźe USA w juhochinskim morju raznje zasudźiła. Ničak „USS John S. McCain“ je so ilegalnje do kónčiny wokoło kupow Spratly zadobył, kritizuje wonkowne ministerstwo w Pekingu. Tole suwerenitu a wěstotu Chiny chutnje wohrožuje, rěčnik wonkowneho ministerstwa zdźěli. China wobhladuje morjo wokoło kumštnje nasypanych kupow jako swój teritorij. USA tole njeakceptuja, mějo potrjechene pasmo za mjezynarodne, w kotrymž smědźa wšitke łódźe jězdźić.

Wo ćěkancach rěčeli

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je dźensa komisara UNO za ćěkancow Filippa Grandija přijała. W rozmołwje wobrěčachu spochi přiběracu ličbu ćěkancow po wšěm swěće. W běhu dnja chcychu wo wuslědkach rozmołwy informować. Po trochowanju UNO je loni po wšěm swěće 65,5 milionow ludźi před wójnu, namocu a přesćěhanjom ćěkać dyrbjało, 300 000 wjace hač lěto do toho. Wot lěta 1997 je so ličba ćěkancow tak podwojiła.

Žurnalisća zajeći

Cyłkownje dźesać nowych studnjow su w minjenymaj tydźenjomaj na wuchodnym boku Małeje Sprjewje mjez Bórkhamorom a Sprjejcami točili. Studnje su šěsć metrow hłuboke a w nich přichodnje ze železowym hydroksidom zanjerodźenu wodu zběraja. We wosebitym wodowodźe mazanu wodu potom do noweje rjedźernje klumpaja. Tež tón objekt tuchwilu z wotmachom twarja. Foto: Jost Schmidtchen

Hrozy z njesłyšanym podawkom

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:
Washington/Pjönjang (dpa/K/SN). Prezident USA Donald Trump je swoje hroženja napřećo Sewjernej Koreji wobnowił a ju doraznje před wojerskimi operacijemi na USA warnował. „Jeli wón (Kim) na Guam zasahnje, dóńdźe w Sewjernej Koreji k podawkej, kajkiž jón dotal hišće nichtó widźał njeje“, rjekny Trump na adresu Pjönjangskich mócnarjow. Na prašenje, hač jedna so při tym wo prewentiwny dyr, wón wotmołwi; „Wo tym njerečimy.“ Sewjerna Koreja je mjeztym swoje hroženje z ataku na amerisku pacifisku kupu Guam skonkretizowała. Hač do srjedź awgusta budźe plan zasadźenja štyrjoch raketow srjedźneje distancy na wone zepěranišćo USA hotowy.

Schulz: Za elektroawta zawjesć kwotu

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/K/SN). Po skandalu ze zmanipulowanymi hódnotami wotpłunow pola dieselowych awtow žada sej šef SPD a jeje kandidat za kanclerstwo Martin Schulz za awtoindustriju wótriše zakonske prawidła. „Budźemy na producentow wjace ćišća wukonjeć“, wón zwurazni. Jako konsekwencu z dieseloweje afery Schulz namjetuje, w Europje zawjesć zawjazowacu kwotu za elektroawta, zo bychu wone skónčnje časćišo do wobchada přišli. Tele žadanje je dźěl pjećdypkoweho plana SPD nastupajo přichod awtoindustrije w Němskej. Na dieselowym wjeršku spočatk awgusta bě so awtoproducentam zešlachćił plan, dieselowe awta wuhotować jeničce z nowej software.

Před mrětwu warnować

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:
Stuttgart (dpa/SN). Podłu awtodróhi A 6 w Badensko-Württembergskej chcedźa přichodnje z taflemi před afriskej swinjacej mrětwu warnować. „Naši fachowcy z toho wuchadźeja, zo je pućowanje ludźi w dalokej měrje za rozšěrjenje zwěrjaceje mrětwy zamołwite“, rjekny ratarski minister Peter Hauk (CDU). Wina su preč ćisnjene zbytki jědźe při tankownjach a na parkowanišćach, kotrež dźiwje swinje žeru. Tež w druhich zwjazkowych krajach chcedźa z tajkimi taflemi warnować. Dotal nimaja hišće pokazkow na to, zo je mrětwa tež w Němskej wudyriła. Porno tomu so afriska swinjaca mrětwa w baltiskich krajach a w Pólskej přiběrajcy rozpřestrěwa. Naposledk běchu ju tež w Čěskej a Rumunskej zwěsćili. Tak strach přiběra, zo so chorosć tež na Němsku rozšěri. Mjeztym su zakazali, swinjace mjaso a kołbasu z potrjechenych kónčin do Němskeje přiwjezć.

Skandal wjetši

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Ličba z fipronilom zanjerodźenych jejow w Němskej je drje wjetša hač dotal myslene. Fachowcy z toho wuchadźeja, zo drje su nimale jědnaće milionow zanjerodźenych jejow z Nižozemskeje do Němskeje dodawali, rozprawjeja nowinarjo, powołujo so na wotmołwu zwjazkoweho hospodarskeho ministerstwa na naprašowanje Zelenych. Kelko jejow je do wobchodow přišło, njehodźi so z wěstosću rjec. Mjeztym so skandal dale rozšěrja. Dotal su zanjerodźene jeja w dwanaće krajach namakali, mjez druhim w Danskej, Rumunskej a Słowkskej.

Brónje hišće njepřepytowane

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Połdra lět po tym, zo běchu w lěsu pola Kopańcy (Neuhausen) we wokrjesu Sprjewja-Nysa 400 historiskich brónjow namakali, njeje jich pochad přeco hišće wujasnjeny. Pobrachuje personal, kiž móhł sej tesaki, hlebje a druhe­ brónje ke kałanju wobhladać a posudźować, zdźěli Thomas Kersting wot Braniborskeho krajneho zarjada za hladanje pomnikow. Mjeztym su teren hišće raz přepytowali. Brónje su tuchwilu w magacinje zarjada składowane, njejsu pak hišće dokumentowane.

Chětro přezerzawjene brónje běchu w februaru 2016 namakali. Prawdźe­podobnje słušeja do zběrki brónjow wjercha Pücklera. Zdźěla su kralowske wopony spóznajomne. Dotal njeje jasne, kak běchu brónje do lěsa přišli. Móžno je, zo běchu je wojacy Čerwjeneje armeje po Druhej swětowej wójnje do lěsa znosyli, zo bychu je zničili. Zdźěla buchu rozbuchnjene. Fachowcy za znješkódnjenje municije běchu tesaki a hlebje namakali, jako staru municiju z Druheje swětoweje wójny rumowachu.

To a tamne (11.08.17)

pjatk, 11. awgusta 2017 spisane wot:

Z bjezkablowym telefonom je žona swojeho mandźelskeho w Heilbronskim wo­krjesu w Badensko-Württembergskej zbiła a tak zasadźenje policije zawinowała. Kaž zastojnicy zdźělichu, bě wona swojemu mužej z telefonom wotzady na hłowu biła, jako wón na terasy sedźeše. Tón na to swoju žonu ze šawlom sputa. Přičina agresiwnosće bě spěšnje jasna: Test alkohola wunjese wjace hač tři promile.

Přećelej zetkataj so k wječeri. Njejapce zemrějetaj. Tónle podawk sta so z hódančkom w francoskim městačku Authon-du-Perche.­ Kaž z přepytowanja policije wuchadźa, njebě jeju nichtó namócnje morił. Zastojnicy zdźělichu, zo bě so starši z njeju, kotryž bě trochu alkoholizowany, na kusku mjasa zasbrěbnył a so na to zadusył. Jeho přećel zemrě po zdaću šoka dla na infarkt wutroby. Pad je rozrisany a slědźenja zakónčene.

Studija: Boja so přichoda

štwórtk, 10. awgusta 2017 spisane wot:

Njespokojnosće nad swójskim połoženjom dla ludźo AfD wola

Što su přičiny, zo přiwobroćeja so ludźo, tež dźěłarnicy, prawicarskopopulistiskemu orientowanju, potajkim AfD? Tele prašenje je dźěłarnistwam bliska Hansa Böcklerowa załožba w aktualnym pře­pytowanju sćěhowała. Slědźerjo su kónc januara/spočatk februara nimale 5 000 wosobow­ w starobje wot 18 lět nastu­pajo nastajenje, orientowanje hódnoty a wólbnu preferencu online-woprašeli. Wuslědki je Němski dźěłarniski zwjazk wčera w Berlinje předstajił.

Za přichodowu załožbu Łužica

štwórtk, 10. awgusta 2017 spisane wot:

Běła Woda (SN/at). Dźesać klučowych projektow ma frakcija Zwjazka 90/Zelenych w Sakskim krajnym sejmje nastupajo strukturnu změnu we Łužicy za nuznje trěbne. To je frakcija na klawzurje dźensa w Běłej Wodźe schwaliła. Ministerski prezident Stanisław Tilich (CDU) je drje njedawno w Běłej Wodźe tak jasnje kaž ženje do toho wo kóncu wudobywanja brunicy rěčał, tam rěka. Dokelž dźe wo wjace, hač jenož dźěłowe městna w brunicy narunać, měli strukturnu změnu skónčnje započeć, sej Zeleni žadaja.

K projektam słuša, zo dyrbja program elektrifikowanja na čaromaj Choćebuz–Zhorjelc a Drježdźany–Zhorjelc jako prěnjorjadne zastopnjować, a ciwilnu towaršnosć na prócowanjach wo přichod wobdźěleć. Łužicu měli jako kompetencny region za energijowu změnu profilować a syć łužiskich wysokich šulow z pohórnistwowej wědu wutworić. Dale namjetuja Zeleni, zo požada so region Hamor,­ Běła Woda, Mužakow wo zwjaz­- kowu zahrodnu přehladku 2033, a zo wutworja přichodowu załožbu Łužicu.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND