Dwěle do wólbow

póndźela, 04. septembera 2017 spisane wot:
Rozmysluju wo tym, hač swoju próstwu za listowe wólby Němskeho zwjazkoweho sejma cyle jednorje serbsce wupjelnju. Bych chcyła, zo moje zapiski akceptuja. Wšako je serbšćina w Sakskej hamtska rěč a wólbne informacije njerozsyła Zwjazk, tež hdyž wobsteji cyłoněmski přizjewjenski register. Komuny maja nadawk informować, wólby přihotować a přewjesć. Na wotpowědnych zarjadach dźěłaja samsni ludźo, kotřiž staraja so druhe lěta wo podłožki za wólby krajneho sejma. Prawniske předpisy za wólby zwjazkoweho sejma pak předwidźa nažel jenož němsku jednorěčnosć. Njejsym sej tuž wěsta, hač bychu moje w serbskej rěči podate informacije připóznali abo za njepłaćiwe měli. Zwjazk spěchuje Serbow, a smy připóznata awtochthona mjeńšina. Čehodla tuž njeměli w serbskej rěči a druhe mjeńšiny w swojej maćeršćinje dokumenty wupjelnić? Derje, zo so Rada za serbske naležnosće z temu zaběra! Milenka Rječcyna

W awtowej branši změny trěbne

póndźela, 04. septembera 2017 spisane wot:

Drježdźany (SN/BŠe). Awtomobilowa branša je wodźacy industrijny wobłuk Němskeje a Sakskeje. Dźensa dźěła w nim wjac hač 80 000 ludźi swobod­neho stata. Aktualneho połoženja wotpłunoweho skandala dla bě awtomobilowa branša tež tema posedźenja Sakskeho krajneho sejma.

Hospodarski minister Martin Dulig (SPD) apelowaše na industriju, nastupajo technologiske inowacije njepopušćić a sej dowěru kupcow zdobyć. Producenća jězdźidłow maja zamołwitosć napřećo kupcej. „Dyrbimy dieselowu technolo­giju dale wuwić“, wón wuzběhny. Awtomobilowa industrija ma so wo to starać, zo přetwar dieselowych jězdźidłow funguje, a za to zamołwići su awtotwarcy. „Wo zakazu dieselowych motorow ničo njedźeržu“, hospodarski minister podšmórny. Tuchwilnu debatu ma wón za šansu, branšu wobnowić. Wustork jědojteho wotpłuna ma so dale a bóle pomjeńšeć. Hospodarske ministerstwo je zwólniwe twarcow a dodawaćelow jězdźidłow podpěrać.

„Minority SafePack je šansa“

póndźela, 04. septembera 2017 spisane wot:

Bozen (SN). Južnotirolska ludowa strona (SVP), kotraž je sobustaw Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN), a iniciatorojo wobydlerskeje iniciatiwy awtochtonych mjeńšin, su nětko zhromadnje regionalnu kampanju za wobydlersku iniciatiwu Minority SafePack zahajili. „Podpěramy iniciatiwu, kotraž­ wusměrja so na Europsku uniju“, zwuraznichu politikar SVP Philipp Achammer, najwyši zarjadnik Južneho Tirola Arno Kompatscher, zapósłanc italskeho parlamenta, ladinski politikar a wiceprezident FUEN Daniel Alfreider, zapósłanc Europskeje unije Herbert Dorfmann, wiceprezidentka FUEN Mar­tha Stocker a bywši najwyši zarjadnik Južneho Tirola Luis Durnwalder tele dny na nowinarskej konferency.

To a tamne (04.09.17)

póndźela, 04. septembera 2017 spisane wot:

Eksploziwnu namakanku z Druheje swětoweje wójny je niski pegel Łobja wujewił. We wokrjesu Mišno su wuchodźowarjo wojerske warjenske sudobjo w błóće rěki wuhladali. W nim pak běchu wjacore­ patrony třělbow a pistolow. Wuchodźowarjo wotedachu eksploziwny po­kład policiji, a ta přewostaji ju fachowcam, kotřiž su municiju znješkódnili.

Parna walca je so wo poslednje přeće lěta 2015 zemrěteho spisowaćela Terryja Pratchetta postarała. Na smjertnym łožu bě sej wón přał, zo jeho dźesać njedopisanych romanow zniča. Kaž zarjadnik zawostajenstwa­ Rob Wilkins zdźěli, je historiska­ parna walca přeće spjelniła a wotpohladnje přez Pratchettowy kompjuter jěła. Jeho romany njehodźa so tuž hižo wozjewić a wostanu na přeco zhubjene. Zbytki kompjutera přińdu nětko do wustajeńcy Salisburskeho muzeja.

Znowa kamjenje padali

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:

Bondo (dpa/SN). W šwicarskim kantonje Graubünden je wčera wječor a dźensa rano­ dalša lawina kamjenjow a błóta do doła šła. Nimo wsy Bondo bě tónraz tež wjes Promotogno potrjechena. Wjacore domy su zničene. Dotal hišće žane informacije nastupajo zhubjene abo zranjene wosoby njepředleža. Połoženje je chětro njepřewidne.

Junckerej zličbowanku pósłał

Budapest/Brüssel (dpa/SN). Ministerski prezident Madźarskeje Viktor Orbán je list komisariskemu prezidentej Europskeje unije Jeanej-Claudej Junckerej na­pisał, w kotrymž sej žadaše, zo ma EU płót na mjezy k Madźarskej zapłaćić. Zličbowanka wučinja 400 milionow eurow, štož je połojca cyłkownych kóštow. Tole zdźěli wčera tamniši minister kanclerskeho zarjada János Lázár w Budapesće. Madźarska bě płót nazymu 2015 na mjezy k Serbiskej a Chorwatskej připrawiła, zo by ćěkancam znjemóžniła so do Europy dóstać.

Wěstosć wobdźělenych zaručić

Elektroniska přehladka IFA je dźensa zjawnemu publikumej wrota wotewrěła. Šěsć dnjow smědźa sej wopytowarjo nětko techniske inowacije wobhladać, kaž na přikład wosebite wirtualnorealne nawoči a 3D-ćišćaki. 1 800 wustajerjow na 159 000 kwadratnych metrach tam swoje wudźěłki předstaja. Foto: dpa/Kay Nietfeld

Telewizny duel je šansa

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:
Berlin/Hamburg (dpa/SN). Najebać wulki předskok hłosow CDU/CSU porno SPD widźi zwjazkowy wonkowny minister Sigmar Gabriel (SPD) móžnosć, uniju hišće přesćahnyć. To rjekny wón wčera powěsćerni­ dpa. SPD leži po woprašowanjach 13 do 18 procentnych dypkow za uniju. Tak přińdu socialdemokraća z kanclerskim kandidatom Martinom Schulzom tuchwilu na 22 do 24 procentow hłosow, unija ze zwjazkowej kanclerku Angelu Merkel na 37 do 40 procentow. 24. septembra budu wólby zwjazkoweho sejma. Wobsahowych diferencow dla Gabriel nowu wulku koaliciju z CDU/CSU wotpokazuje a nadźija so na njedźelny telewizny duel mjez Merkel a Schulzom. „20 milionow přihladowarjow su wulka šansa za SPD“, wón zwurazni.

Skóržba wotpokazana

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:
San Francisco (dpa/SN). Awtowy koncern VW je so w USA drohemu riziku w zwisku z wotpłunowym skandalom wuwinył. Tak je sudnistwo skóržbu zwjazkoweho stata Wyoming přećiwo ranjenju wobswětowych zakonjow wčera wotpokazało. Rozsud je směrodajny, wšako móhł druhdźe přikład być a VWjej kóšty po miliardach zalutować. Sudnik Charles Breyer w San Franciscu wujasni, zo je skandal naležnosć wobswětoweho zarjada EPA. Tele wopodstatnjenje je awtotwarcej wosebje wažne, dokelž móhło wone skóržbam w tamnych zwjazkowych krajach zadźěwać. Skóržbu EPA móžeše VW mjenujcy hižo z kompromisom wuspěšnje wotwobarać. Cyłkownje měješe koncern w USA dotal hižo 22,6 miliardow eurow sudniskich kóštow.

Delegacija z Ruskeje Łužicu wopytała

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:

Grodk (SN). Delegacija pod nawodom Aleksandera Kriwolapowa z ruskeho regiona Kursk je njedawno Grodk a gmejnu Sprjewiny Doł wopytała. Dalši politikarjo kaž tež zastupjerjo z hospodarstwa a kultury wužiwachu štyri dźěłapołne dny we Łužicy za rozmołwy,­ za skontaktowanje a wodźenja.

Towaršnosć za hospodarske spěchowanje a projektowy přewod (ASG) organizowaše rozmołwy k přichodowemu projektej „Čorna Pumpa II“ mjez druhim z ruskim předewzaćom. Wone zaběra so z industrielnym zhotowjenjom proteinow z pšeńcy.

Koncern Łužiska energija a milinarnje (LEAG) pokaza wulki zajim na kooperaciji ruskeje firmy Metaloinwest, mjez druhim we wobłukach inženjerotechniske posłužby, mašinotwar, geologija, wodowe hospodarstwo a rekultiwowanje.

Nimo hospodarstwa je so delegacija z Ruskeje tež dalšim temam wěnowała. Někotři hosćo wopytachu na powołanje orientowacu wyšu šulu, hdźež běchu wot wuwučowanskich­ metodow a wuknjenskich wuměnjenjow zahorjeni. Hižo klětu planuja šulersku wuměnu mjez gymnazijom města Železnogorsk a Erwina Strittmatterowym gymnazijom Grodk.

To a tamne (01.09.17)

pjatk, 01. septembera 2017 spisane wot:

Pjeć złoćanych ručnych wobručkow w hódnoće 4 000 eurow we wobwjazach schowałoj stej mać a jeje dźowka. Cłownikam Mnichowskeho lětanišća pak ćežkej tobołce napadnyštej. Žonomaj w starobje 20 a 47 lět tuž ničo druhe njezby hač 800 eurow dawkow zapłaćić. Bjez wulkeho wobaranja to tež činještej. Při­wšěm matej wonej nětko z chłostanskim jednanjom ličić.

Ze spěšnosću jenož 15 kilometrow na hodźinu po puću bě njedawno Lkw. Wodźerjo­ dalšich awtow na awtodróze w Francoskej wołachu tuž policiju. A ta zwěsći pola šofera nakładneho awta při kontroli w kreji wjac hač dwaj promilej alkohola. Nimo toho nańdźechu hišće wjacore bleše alkohola w kabinje 52lětneho, kiž pochadźeše z Litawskeje

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND