Dwě wukrajnej skupinje hižo jasnej
Chrósćicy (SN/JaW). Prěnjej wukrajnej skupinje, kotrejž chcetej so na klětušim XII. mjezynarodnym folklornym festiwalu wobdźělić, stej jasnej. „Stej to cyłkaj z Egyptowskeje a z Indiskeje. Smy jimaj wobdźělenje wobkrućili“, rjekny předsyda přihotowanseho wuběrka festiwala Marko Kowar po wčerawšim prěnim zetkanju gremija w Chrósćicach.
Kaž Kowar dale zdźěli, maja hižo mnohe naprašowanja z wukraja wo sobuskutkowanje na klětušim swjatku. Wuběrk chce so nětko časćišo schadźować, festiwal přihotować, wotpowědne próstwy wo spěchowanje spřihotować a je sčasom wotedać. Zdobom dyrbja so čłonojo, zwjetša hižo wjacore lěta we wuběrkuskutkowacy a tuž nazhonići, rozsudźić, kotre dalše požadace so kulturne skupiny z wukraja přeproša.
Budyšin – připad kaž wotpohlad
„Je dźiwne, kotru rólu připad druhdy w žiwjenju hraje“, praji Mira Szary. Lěto skutkuje wona jako přistajena spěwarka w Serbskim ludowym ansamblu, dohromady tři lěta pak bydli hižo ze swojim slubjenym – runja jej spěwarjom SLA – w Budyšinje. Sprjewine město njebě w pólskim Zamośću wotrostłej cuze, jako skićeše so jej šansa přesydlenja. Něhdźe runje tak wulki a znajmjeńša tak rjany kaž Budyšin je tež Zamość. Renesansne městačko blisko ukrainskeje mjezy steji tež na UNESCO-lisćinje swětoweho kulturneho herbstwa. „W našej šuli bě holca z Budyšina lěto hósć. Sym ju někotre razy wopytała, w prózdninach w jeje staršiskim domje přebywała a tež jeje kwas sobu swjećiła. Hač do dźensnišeho smój spřećelenej“, powěda dźensa 33lětna. Lubina Malinkowa rěka přećelka. Mira Szary njeměješe sej tuž tak ćežko, sej tule rjane bydlenje namakać. „Poprawom smój w paradizu dóšłoj“, so wona wjeseli. W lěću chce so mecosopranistka z tenorom Mikołajom Walerychom zmandźelić, a to w jeho ródnym měsće Poznanju.
Towarstwo jako dźěłodawar
Budyšin (SN/CoR). Prěni raz skutkuje Spěchowanske towarstwo Serbskeho muzeja jako dźěłodawar, kaž je předsydka dr. Annett Brězanowa wčera na hłownej zhromadźiznje čłonow informowała. Dźak wosebitemu zwjazkowemu programej bě so poradźiło, Budyšanku Irenu Kašporjec wot 1. měrca na tři lěta přistajić. Wona ma so wo archiw a magacin starać. „Hižo dlěši čas bě so muzej wo pomoc prócował. Je tuž wažne, zo podpěruje jón towarstwo při financowanju projektow, předewzaćow kaž tež nakupowanja objektow“, rjekny dr. Brězanowa SN. Mjez druhim je towarstwo tež pomhało katalog jutrowneje wustajeńcy zwoprawdźić. Štož dawno planowany awdioguide za dźěći nastupa, chce so towarstwo za to zasadźić, zo Załožba za serbski lud słuchopřewodnik spěchuje.
Swójske zjawnostne dźěło chce spěchowanske towarstwo muzeja přichodnje bóle profesionalizować. Tak chce swójske logo wuwić, informaciske łopjeno wudać a so zjawnosći přichodnje tež ze stejakom-rollupom předstajić.
Spěchowanske směrnicy změnjene
Kulturny konwent Hornja Łužica-Delnja Šleska je na wčerawšim posedźenju we Wojerowskej kulturnej fabrice nowe spěchowanske směrnicy wobzamknył. Nimo toho bu wjelelětny čłon konwenta, bywši direktor Załožby za serbski lud Marko Suchy, rozžohnowany.
Nowy dyrdomdej Gola a Loga
Pisane jejka a dalše drohoćinki
25. serbske jutrowne wiki 1 900 wopytowarjow přiwabili
Budyšin (CS/SN). Dohromady 1 900 ludźi je kónc tydźenja do Budyskeho Serbskeho domu přichwatało, zo bychu so wot wušiknosće 32 ludowych wuměłcow wobkuzłać dali, kotřiž su na tamnišich 25. serbskich jutrownych wikach jejka debili. Dokelž bě to jubilejne zarjadowanje, zrodźi Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu wosebitostku: listowu znamku z hódnotu 60 centow, wudatu wot předewzaća PostModern. Wjelelětna čłonka towarstwa Helena Palmanowa z Budyšina njebě jenož ideju k tomu měła. Wona poda zdobom z fotom zakład za wuhotowanje znamki – a po serbskich tradicijach debjene jejka, kotrež su na foće widźeć, bě wona tohorunja wuhotowała. Tež sobotu a njedźelu móžachu jej zajimcy přez ramjo hladać, kak małe pisane drohoćinki nastawaja.
Z hudźbu a epizodami zabawjałoj
Pokazuja pisane serbske jejka a jich tradicije
Jutry so bliža a tak zaso čas jutrowno- jejkowych wikow a wustajeńcow wo najznaćišich serbskich ludowych nałožkach.
Budyšin (ML/SN). „Pruhi, kruhi, třiróžki – Pisane serbske jutrowne jejka“ rěka lětuša wosebita wustajeńca Budyskeho Serbskeho muzeja, kotruž stej minjeny pjatk nawječor direktorka Christina Boguszowa a kuratorka Andrea Pawlikowa wotewrěłoj. Wjace hač 80 zajimcow wobhlada sej jako prěni derje zarjadowanu předhladku wo stawiznach a přitomnosći debjenja serbskich jutrownych jejkowe w štyrjoch rumnosćach muzeja. 25 jejkamolerjow z Hornjeje, srjedźneje a Delnjeje Łužicy wustaja tam swoje krasnje pyšene owalne drohoćinki, kotrež móža wopytowarjo hač do 18. septembra w muzeju na Hrodźe wobdźiwać.
Třista dnjow wo francoski Verdun wojowali
21. februara 1916 rano we wosmich zahaji so z wutřělemi z 1 200 kanonami masiwny nadběh němskeho kejžorskeho wójska na francoske město Verdun w Lothringskej, kotrež bě wot 39 twjerdźiznow wobdate. Wutřěle kanonow běchu 200 kilometrow daloko słyšeć. Z tym zahaji so najznaćiša, sobu najkrawniša a na woběmaj bokomaj fronty hoberske straty žadaca sej masowa bitwa Prěnjeje swětoweje wójny. Wona traješe hač do srjedź decembra 1916 a skónči so z němskej poražku. Němske wójsko zhubi něhdźe 143 000 padłych a 200 000 zranjenych a zajatych wojakow, mjez nimi cyły rjad serbskich. Straty francoskeje armeje wučinjachu 362 000 bojownikow, z nich 164 000 padnjenych. Po kóncu bojow nazběrachu na bitwišću zbytki 130 000 mortwych, kotrež buchu w kóstnicy w Douaumonće pochowane. Bitwa wo Verdun skónči so po dźesać měsacach na nimale samsnej liniji, kaž lěto do toho. We wojowanju zasadźichu na woběmaj bokomaj prěni raz masiwnje modernu wojersku techniku, kanony z wulkej sylnosću, jědojty płun, wohnjomjetaki, tanki a mócne betonowe bunkry.
Drohotna dokumentacija delnjoserbšćiny wušła
„Schlagwort Wendisch“ rěka titul CDje z brošurku, kotruž su dźensa w Choćebuskim Serbskim domje předstajili. Je to dokumentacija zwukowych natočenjow z delnjoserbskich wsow.
Choćebuz (SN). Dešnjanski farar Bogumił Šwjela je na přikład na CDi słyšeć. Wón přednjese wotprošenje Strjažowskeho braški a powěda wo synowych žnjach na Dešnjanske wašnje. Tež nahrawanje z holčim kwartetom z Górow ma wosebitu hódnotu, a rěčnje zajimawej stej tohorunja natočeni z Christianom Jandowom z Korjenja (Kahren) a prědowanja Wylema Noweho. Cyrkwinske kaž tež ludowe spěwy su słyšeć, kotrež wotbłyšćuja mnohotnosć a kreatiwnosć Delnjoserbow. Wšako ma nimale kóžda wjes swoju wosebitu rěčnu a hudźbnu wariantu. Někotre su dźensa hišće znate. Zwukowe nahrawanja dokumentuja dialektalne formy delnjoserbšćiny a su zdobom drohotny rěčny material. Historiske dokumenty pochadźeja ze wšelakorych němskich a čěskich archiwow, zdźěla su starše hač 100 lět a dotal njewozjewjene.
