Aus der aktuellen Ausgabe vom Dienstag, 15 August 2017

Łužiscy ratarjo zhladuja lětsa na skerje srěnje žně

Zdźěr/Radwor/Róžant (SN/BŠe). Žně žita na łužiskich polach su nimale do­kónčene. Bórze chcedźa tež kukuricu a běrny dochować. Ale stajnje zaso nawróćace so zliwki a šwihele ratarjow nuzuja­ dźěła přetorhnyć. Njezadźiwa tuž, zo so woni njewobstajneho wjedra dla starosćeja.

Nječiń wjetšu škodu, hač maš wužitka! Po tymle prawidle dźěła tuchwilu Zdźěrjanska holanska farma. „Pola a łuki su dešća w minjenym tydźenju dla přemokre. Tuž je nam ćežko z dźěłami pokročować“, zdźěli jednaćel agrarneho předewzaća Udo Noack. Na zbožo bě so jim hišće do srjedowneho njewjedra poradźiło rěpik a žito dožnjeć, wón doda. Nětko měli łuki posyc, a hižo přichodny tydźeń chcedźa na honach wokoło Zdźěrje poprawom rěpik wusyć. Hač k tomu dóńdźe, hišće jasne njeje. „Nadźijamy so słónca, zo bychmy zaso na pola móhli“, jednaćel měni. Na 35 hektarach holanska farma lětsa běrny plahuje. Tež te nje­móža tuchwilu wobdźěłać. Lěpje wupada to na płoninach, hdźež rosće kukurica. Po suchim nalěću je rostlinam dešć w lěću jara tył, tak zo su suchu periodu zaso nachwatali.­

Z Torstenom Wiegelom, jednaćelom Budyskeho Kamjentneho domu, je so Axel Arlt wo reakcijach wokrjesa a města Budyšina nastupajo ćeže z 21lětnym požadarjom wo azyl z Libyskeje rozmołwjał.

Stej wokrjes a město w padźe libyskeho požadarja wo azyl nadreagowałoj?

T. Wiegel: Wonej stej na wašnje reagowałoj, kajkež my w akutnym połoženju sobu podpěramy. Stej so wo rumnostne dźělenje konfliktneju stron starałoj a potrjecheneho z přiwótřeneje situacije won dźeržałoj. W tajkim padźe zhromadnje jednamy. To naše towarstwo a ja podpěrujemoj.

To pak móže jenož prěni krok być?

T. Wiegel: Wotmołwjene njeje hišće na prašenje perspektiwy, kotrež z toho wurosće. Problematiska bě při tymle podawku komunikacija tež Budyskeho wokrjesa. Tam su zaćišć sposrědkowali, zo je intensiwny skućićel takrjec přeco hišće w projektach socialnych dźěłaćerjow. Nichtó njemóže rozumić, čehodla wón hišće preč njeje.

Zastupowacy krajny rada Udo Wićaz (CDU) rěčeše wo 24 chłostajomnych njeskutkach, kotrež po zdaću z młodym mužom zwisuja?

„Ně, Udo Wićaz njeje žane dowěrliwe informacije dale dał.“ Tak rěka wotmołwa z nowinarskeho wotrjada Budyskeho krajnoradneho zarjada na wotpowědne naprašowanje Serbskich Nowin.

Budyšin (SN/at). Tele wuprajenje wobkruća tež aktualna nowinska zdźělenka krajnoradneho zarjada. Nastupajo swoju rozmołwu z wokrjesnym předsydu NPD Markom Wruckom prěni přirjadnik krajneho rady Udo Wićaz (CDU) wuzběhnje, zo „njejsu z NPD žane jednanja byli. Su-li zwuraznjenja wokrjesneho předsydy NPD w socialnych syćach hinaši zaćišć zbudźili, je tón prosće wopačny a njewotbłyšćuje charakter rozmołwy. Jako přirjadnik njeje Wićaz w žanej formje ... jednał a njeje tež žane dowěrliwe informa­cije dale dał“, ze zdźělenki wuchadźa.

Hórčanska skała je tež zajimcam zwonka Łužicy přeco zaso powabna, dokelž móžeš tu poměrnje hłuboko nurić. To chcychu tež tući třo přećeljo z pólskeho Wrócławja. Woni su dopołdnja přijěli, zo bychu so swojemu sportej wěnowali. Naš fotograf jich zetka, jako so na prěnje nurjenje přihotowachu. 21 stopnjow ćopła woda wězo k tomu­ přeproša. Foto: SN/Maćij Bulank

Budyšin (SN/MWj). Na lětušim Budyskim měšćanskim běhu 9. septembra smědźa so dobyćerjo hłownych běhow nimo dalšich mytow na nowy škleńčany pokal wjeselić, kotryž budźe dwurěčnje wuhotowany. Runja zašłym lětam změja tež medalje a wopisma zaso serbski titul zarjadowanja. Tole zdźěli dźensa hłowna zamołwita Ines Pröhl. Dźěći, młodostni a dorosćeni poběhnu po zwučenych ­ča­- rach. Twarskich dźěłow na Schillerowych zelenišćach dla běchu organizatorojo hižo nowe čary planowali. Twarska firma pak je přilubiła, zo móža běharjo po nowym asfalće běžeć. Přizjewjenja přijimuja runje tak kaž loni w Serbskim domje a w stanje před nim. Sportowe towarstwo Serbski Sokoł chce tam zarjadowarjow ze štyrjomi ­pomocnikami podpěrać. Kapitanka ­Serbskeje koparskeje wubranki žonow ­Janika Bětnarjec přewozmje sćoplenje dźěći za běh bambinijow. Powitanje přez Budyskeho wyšeho měšćanostu Alexandera Ahrensa (SPD) direktor Załožby za serbski lud Jan Budar na městnje do serbšćiny přełoži.

Brüssel (dpa/K/SN). Dokelž su někotre pomocne organizacije z wuchowanskimi akcijemi na centralnym Srjedźnym morju nachwilnje přestali, ma komisija EU rozšěrjenje operacije EU „Triton“ za móžne. By-li trjeba było, móhli plan zasadźenja hraničneje a pobrjóžneje straže wotpowědnje přiměrić. Italske medije rozprawjeja, zo w nutřkownym minister­stwje w Romje rozwažuja łódźe NGO narunać z jednotkami „Tritona“.

Cłowna unija namjetowana

London (dpa/K/SN). Britiske knježerstwo je Europskej uniji časowje wobmjezowanu cłownu uniju namjetowało. Přechodna perioda móhła hospodarstwu Zjed­noćeneho kralestwa a zhromadźenstwa ­wjace wěstoty skićić. Hižo njedźelu běštaj financny minister Philip Hammond a minister za mjezynarodne wikowanje Liam Fox za to rěčałoj, po wotchadźe z EU zawjesć interimnu fazu. W měrcu 2019 jeju kraj Europsku uniju doskónčnje wopušći.

Znajmjeńša 19 mortwych

Wulki woheń je wobornikow dźensa w nocy na Kamjenskim přemysłownišću zaběrał. Dohromady wosom bydlenskich mobilow­ so tam paleše. Dźak njesprócniwemu zasadźenju wohnjowych wobornikow njejsu so płomjenja na tamne wjace hač dwaceći wozow rozpřestrěli. Hižo před tydźenjomaj bu na samsnej ležownosći caravan pokradnjeny. Foto: Jonny Linke

Wulke zbožo mějachu zawčerawšim pasažěrojo­ ćaha w Słowakskej. Tam bě so lokomotiwa spěšnika wotpowěsnyła a sama dale jěła. Awtomatiski system pak je ćah borzdźił, kotryž skónčnje zasta. Přiwšěm dyrbjachu pasažěrojo dlěje hač dwě hodźinje čakać, prjedy hač bu narunanska lokomotiwa pósłana. Jako přičinu njewšědneho podawka mjenowaše rěčnik železniskeje towaršnosće, zo drje bě material přetrjebany.

Připowěšak nakładneho awta połny šokolody, kotryž běchu njeznaći minjeny kónc tydźenja pola Marburga pokradnyli, je dale zhubjeny. Z připowěšakom pobrachuja tež 20 tonow šokolodźanych jejkow, nutella a dalše słódkosće. Hód­nota rubizny wučinja 50 000 do 70 000 eurow. Nětko pyta policija za swědkami. W bjezposrědnjej bliskosći je so nimo toho­ dalše nakładne awto zhubiło.

Praha (dpa/SN). Diskusije w Pólskej republice w zwisku ze žadanjemi za wójnskimi reparacijemi z Němskeje nimaja w susodnej Čěskej žadyn wotpowědny wothłós. „Dyrbimy wobkedźbować, zo njeje tale naležnosć w němsko-čěskich poćahach žana tema“, rjekny prezident Miloš Zeman žurnalistam. Přiwšěm je wón zwólniwy sej argumenty Waršawy naposkać. Jarosław Kaczyński, nawoda knje­žaceje strony Prawo a sprawnosć, bě njedawno wo „gigantiskich sumach“ rěčał a Němskej wumjetował, zo swojej zamołwitosći hladajo na Druhu swětowu wójnu njewotpowěduje. Zeman skedźbnja w tym zwisku na němsko-čěsku deklaraciju z lěta 1997, kotruž sej wón jara waži. W dokumenće wobě stronje po­twjerdźatej, zo nochcetej swoje poćahi „z politiskimi a prawniskimi prašenjemi zašłosće“ poćežować.

Zemanej je so mjeztym tež čěski wonkowny minister Lubomír Zaorálek přizamknył. „Smy zašłosć stawiznarjam přewostajili, zo móhli so přichodej wěnować. To je so bohaće wudaniło. Njeje přičiny, na tym něšto změnić“, rjekny načolny kandidat čěskich socialdemokratow k wólbam parlamenta w oktobrje.

Washington (dpa/K/SN). Ćišć na prezidenta w kraju a z wukraja bě tak sylny, zo je so wón nućeny čuł, ze zapozdźenjom dweju dnjow rasistiske počinanja w Charlottesvillu (stat Virginia) tohorunja raznje zasudźić. Za neonacijow, ku-klux-klan a dalše zeskupjenja połneje hidy, njeje w Americe městna, hłowa stata USA zwurazni. Ataku młodeho běłeho z awtom na ludźi, při kotrejž 32lětna žona žiwjenje přisadźi, je Trump „rasistiski njeskutk“ mjenował. „Rasizm je zły, a ći, kiž w jeho mjenje namóc nałožuja, su kriminelni a złóstnicy“, prezident dale rjekny. Dokelž bě Trump nastupajo njesłyšane podawki w Charlottesvillu spočatnje wo „namocy mnohich stron“ rěčał, bě wón za to raznu kritiku wosebje demokratow, ale tež njemało republikanow a nic naposledk wuznamnych politikarjow z cyłeho swěta žnjał. Z protesta staj dźensa šefaj dweju wulkeju koncernow swoje sobudźěło w stabje poradźowarjow Trumpa wupowědźiłoj.