Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 15 Oktober 2018

Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Zwjazkowe kraje chcedźa nastupajo internetne platformy AfD, hdźež móža šulerjo kritiske wuprajenja swojich wučerjow přizjewić, prawnisce pruwować dać. Kubłanscy ministrojo krajow steja wuraznje za swo­ji­mi wučerjemi a AfD zasudźeja. Ta bě prěnju tajku platformu w Hamburgu a Badensko-Württembergskej w syći spřistupniła. Dalše maja nastać. W Sakskej bě strona pjatk internetnu stronu z mjenom Lehrer-SOS wotewrěła, zdźěli frakciski šef AfD w krajnym sejmje Jörg Urban, kiž ma projekt za demokratiski. Kritikarjo wumjetuja stronje metody stasi.

Praha (ČŽ/K). Druhe koło senatnych wól­bow­ w Čěskej je wobydlerskim demokratam (ODS) wulkotne dobyće wobradźiło. Jědnaće finalistow mějachu, a dźesać z nich je přešło. ODS změje w hornjej komorje přichodnje najsylnišu frakciju. Za STAN­ je šěsć kandidatow wuspěšnych było, tak zo ma Hibanje starostow a njewotwisnych nětko 16 senatorow. Stronje ANO premiera Andreja Babiša su wolerjo raz chribjet pokazali – dźesać kandidatow bě nastupiło, jedyn jenički bu senator. Frakciju ANO tworja runje šesćo. Z hotowym debaklom su senatne wólby wušli za sobuknježacych socialdemokratow a tohorunja za komunistow. Z nastupjenych 13 kandidatow ČSSD je dwanaće „přepadnyło“. Jeje frakcija so z dotalneje wjetšiny „zeškrěje“ na jenož hišće 13 sy­dłow. A KSČM w hornjej komorje docyła hižo zastupjena njebudźe. Politologojo hódnoća, zo je wuslědk wólbow plista knježacymaj stronomaj ANO a ČSSD. Porno tomu widźa woni ODS zaso po puću­ „horje“. Hdyž wólbne wobdźělenje w prěnim kole ze 47,34 procentami njeje hižo přemóžace było, bě wone nětko z jenož hišće 16,5 proc. runjewon „směšne“.

Politiske strony analyzuja wuslědk wólbow Krajneho sejma Bayerskeje

Berlin (dpa/SN). Po ćežkej poražce při wčerawšich wólbach Bayerskeho kraj­ne­ho sejma steja CDU/CSU a SPD pod wulkim ćišćom, połoženje we wulkej koali­ciji zaso změrować. Hladajo na wólby Hessenskeho krajneho sejma za dwaj tydźe­njej su nawodźa politiskich stron dźensa wo konsekwencach z wólbneho wuslědka w Bayerskej wuradźowali a wosebje wo tym, kak móhli mjez wolerjemi zaso na nahladnosći přibyć. W CDU rěča – dotal hakle njezjawnje – wo róli zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU). Jeje wotstup wšak sej dotal hišće nichtó zjawnje žadać njezwaži.

Po dotalnym kónčnym wólbnym wuslědku je CSU ze 37,2 procentomaj (2013: 47,7) swoju absolutnu wjetšinu přisa­dźi­ła a trjeba nětko koaliciskeho part­nera. SPD spadnje z 9,7 procentami (20,6) – po wšej Němskej najšpatniši to wólbny wuslědk­ – na pjate městno w Bayerskej. Jedyn z dobyćerjow su Zeleni ze 17,5 procentami (8,6). Swobodni wolerjo zawě­sćichu sej 11,6 procentow. AfD, kotraž je prěni króć nastupiła, ma 10,2 procentaj. FDP je so z 5,1 procentom runje hišće tak do krajneho sejma předrěła.

Wočiwidnje smy žiwi w času, w kotrymž njeje nichtó zwólniwy po politiskich a podobnych zjawnych poražkach wosobinske konsekwency sćahnyć. Město toho smy žiwi w času „analyzow“. Dopominaće so hišće: Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel loni po čućiwej wólbnej poražce CDU njewědźeše, „što dyrbjała hinak činić“.­ Narodny koparski trenar Joachim Löw chcyše po katastrofje na swětowych mišterstwach a tydźenje trajacym pruwowanju tola dale činić. Podobnje po wčerawšim wuslědku wólbow w Bayerskej, kotryž­ bě tajke něšto kaž politiske zemje­rženje: Nichtó nima trjeba konsekwency sćahnyć – ministerski prezident Markus Söder runje tak mało kaž šef CSU Horst Seehofer. Kak chce trenar Joachim Löw po po­ražce přećiwo Nižozemskej reagować, drje nam hišće přeradźi. Njepřestajne analyzy ludźi přiběrajcy rozhorjeja. To drje budu wólbne wuslědki přichodnje hišće razniše hač wčerawši. Marko Wjeńka

Hižo wot lěta 1997 předstaja delnjoserbski knižny kalender Serbska pratyja ze swojimi přinoškami dźensniše žiwjenje a stawizniske fakty jedneje wsy w serbskim sydlenskim rumje Braniborskeje. W 23. rjedźe tuteje serije je redakcija za lětnik 2019 wupytała wjes Gołbin (Gulben), kotraž słuša do wul­keje gmejny Gołkojce (Kolkwitz) we wokrjesu Sprjewja-Nysa.

Gołbin (HA/SN). Rozsudej redakcije je po­lěkowało, zo je so minjene lěta w Gołbinje Domowinske a serbske ži­wjenje derje wuwiło. Tak załožichu tam Domowinsku skupinu, kotraž ma mjeztym 50 čłonow. Nimo toho zarjadowachu kurs serbšćiny. Na nim wobdźělni­cy z wjacorych wsow mjez druhim serbske spěwy zhromadnje zwučuja. Kóžde lěto wuhotuja tohorunja serbsku kermušu, na kotrejž je so lětsa 350 ludźi wobdźěliło, mjez nimi 60 žonow a holcow w narodnej drasće.

Tójšto nadźěłali su minjeny tydźeń na dźěłarničce „POP2GO CREATIVE CAMP w Budyskim Kamjentnym domje. We wobłuku kóždolětneho wubědźowanja talentow nasta lětsa nowa app, z kotrejž móžeš so wirtuelnje po Budyšinje přechodźować. Z pomocu fotowych, widejowych a hudźbnych datow dóstawa wužiwar dohlad do sta­wiznow města. Młodostni dyrbjachu swoje talenty přinošować, wot zdźěłanja tekstow a dialogow hač k nahrawanju scenow z kameru. Na kóncu dźěłarnički su wu­slědk swojeho dźěła předstajili. Foto: SN/Hanka Šěnec

Byrnjež wjedro wčera skerje lětnje było, chcyše tójšto ludźi w Chrósćicach nazymski koncert dožiwić. Wuhotował je jón chór Łužy­ca pod nawodom Lubiny Žurec-Pukačoweje. Spěwarki a instrumentalisća předstajichu sep delnjołužiskich a dalšich pěsnjow­ a mějachu samo dołhu kołbasu přihotowanu, a to na spěw „Chcył něhdy w holi Mužakec“. Foto: Feliks Haza

Tež hdyž je w Budyskim spjatym jězoru tuchwilu chětro mało wody, je so tam něštožkuli na dobro změniło, z čimž chcedźa tež přichodny čas pokročować.

Budyšin (UM/SN). „Lěto 2018 bě woprawdźe wulkotne!“ Telko wopytowarjow kaž lětsa Matthias Schneider na sezonu hišće ženje zličił njeje. „Wězo je nam wulki nawal tež naše hranicy pokazał“, wuznawa mějićel bary Ocean Beach na promenadźe při Budyskim spjatym jězoru. Sćěh běštej mjenujcy dołhe čakanje a sčasami njespokojni hosćo. Tuchwilu woblubowany lokal wutwarjeja. Na městnje dotalneje drjewjaneje terasy nastawa betonowa, nimo toho Matthias Schneider nowu kuchnju za­twari.

Kulow. Za kulisy filmowanja a telewizije pohladnyć móža zajimcy srjedu, 17. oktobra, w 14.30 hodź. na Kulowskim Sta­rym­ dwórnišću we wobłuku popoł­dnja seniorow Křesćansko-socialneho ku­błan­skeho skutka. Martina Janus rozprawja tam wo Lipšćanskim studiju MDR.

Na serbsku rozmołwu

Drježdźany. Na wólnu bjesadu w maćernej rěči přeprošeja někotři Serbja, bydlacy w sakskej stolicy. Wona wotměje so štwórtk, 18. oktobra, wot 19 hodź. w hospodźe „Altes Wettbüro“ na Antonowej 8 (blisko dwórnišća Drježdźany-Nowe město). Wšitcy zajimcy, hornjo- abo delnjoserbšćinu rěčacy a wuknjacy, su na rozmołwu wutrobnje witani.

Porěči wo domjacych pawkach

Łaz. Kak su pawki žiwe, kak so zežiwjeja a kak wažne su, z tajkimi a dalšimi pra­šenjemi zaběra so přednošk zajutřišim, srjedu, 17. oktobra, we 18 hodź. we Łazowskim Domje Zejlerja a Smolerja. Re­ferent budźe Wolfgang Kotisek, hobby­jowy fotograf a wjelelětny nawoda Serbskeho folklorneho ansambla Slepo.

Baterija so paliła

Kamjenc. W baterije produkowacym zawo­dźe na kromje Kamjenca wołachu wčera rano wohnjowu woboru, dokelž so tam jedna z baterijow paleše. Ju kontrolujo běchu do toho njedostatki zwěsćili a bateriju do składa połožili, hdźež pak so wona pozdźišo paleše. Pjeć sobudźěłaćerjow dowjezechu do chorownje, tamni dyr­bjachu produkcisku halu nachwilnje wopušćić.