Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 14 Dezember 2018

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je wobzam­knył, třeću splažnu móžnosć zawjesć. Nimo „muski“ a „žónska“ je přichodnje tež opcija „diwerzne“ za interseksualnych ludźi móžna. Z wobzam­knjenjom wčera wječor je parlament zdobom lońši rozsud Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa zwoprawdźił. Tuchwilnu winowatosć, ludźom muski abo žónski splah přirjadować, bě sudnistwo jako ranjenje wosobinskeho prawa a di­s­kriminaciju hódnoćiło.

Wo brexiće wuradźowali

Brüssel (dpa/SN). Wobćežne jednanja wo wustupje Wulkeje Britaniskeje z Europskeje unije stejachu w srjedźišću wče­ra­wšeho wjerškoweho zetkanja w Brüsselu. Při tym je EU britiskej premierministerce Theresy May dalše přilubjenja předpołožiła, zo móhli blokadu w Londonskim parlamenće přewinyć. Wulka Britaniska chce uniju klětu 29. měrca wo­pušćić. Dotal njejsu hišće wšitke na­drob­nosće zrjadowane. Hłowny dypk zwady je žadanje EU za garantiju, zo njenatwarja na irskej kupje žane nowe mjezy.

Björn Höcke imunitu přisadźił

Rozhorjeni wobydlerjo su dźensa na japanskej južnej kupje Okinawa přećiwo pla­no­wanemu nowemu wojerskemu zepěranišću USA protestowali. Najebać spjećo­wanje su w přirodoškitnym pasmje dźensa twarić započeli. Foto: dpa/Kyodo

Strasbourg (dpa/SN). Francoscy policisća su pozdatneho Strasbourgskeho atentatnika Chérifa Chekatta morili. Wón je prawdźepodobnje za terorowy nadpad w elsaskej metropoli z třomi mortwymi zamołwity. Nutřkowny minister Christophe Castaner je identitu skućićela mjeztym wobkrućił. Po jeho informacijach běchu třo policisća skućićela wčera w Strasbourgskej měšćanskej štwórći Neu­dorf na dróze narěčeli, po tym zo běchu­ pokiw wobydlerki dóstali. Jako chcychu zastojnicy Chekatta zajeć, tón na nich třěleše. Woni so wobarachu a jeho zatřělichu. Mjeztym teroristiska mi­lica Islamski stat twjerdźi, zo je Chekatt minjenu wutoru w jeje nadawku jednał.

Z tandemowym skokom z wysokosće 4 300 metrow je 102lětna Awstralčanka Irene O’Shea nětko najstarša parašutistka swěta. Staruška z nakromneje štwórće wulkoměsta Adelaide je zwažliwu akciju bjez problemow přetrała. Na prašenje, hač trjeba telko adrenalina, wona rjekny: „Sym cyle normalny čłowjek.“ Prawowka, kotraž je na kiješk pokazana, bě hižo składnostnje swojich stotych narodnin jónu z parašutom skočiła.

Třo pomocliwi policisća su 96lětnemu šoferej awta koleso wuměnili. Rentner bě w poruhrskim Wittenje po puću k wažnemu lěkarskemu terminej, jako dyrbješe skóncowaneho kolesa dla stejo wostać. Na to narěča wón policistow, kotřiž runje šoferow kontrolowachu. Woni njejsu dołho wahali a su rezerwowe koleso přišrubowali. Lěkarski termin zastoj­nicy telefonisce přestorčichu.

Katowice (dpa/SN). Do dźensa planowaneho zakónčenja swětoweje klimoweje konferency w pólskich Katowicach su posrědnicy a ministrojo hač do pózdnjeje nocy wo naćisku zhromadneje de­klaracije wuradźowali. Hač do kónca pak wosta tójšto prašenjow njerozrisanych. Pólske prezidentstwo zhromadźizny, na kotruž bě wjace hač 30 000 wobdźělni­kow a wobkedźbowarjow přijěło, je mjeztym namjetowało konferencu podlěšić. Za­stupjerjo ze 196 krajow schadźuja so mjeztym dwaj tydźenjej. Zaměr je zdźěłać zhromadne směrnicy na zakładźe Pariskeje klimoweje konferency 2015, zo by so dalšemu woćoplenju zemje zadźěwało.

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je dźensa swoje poslednje lětuše ple­nar­ne posedźenje wotměł. Po tym zo běchu wčera dwójny etat 2019/2010 schwalili, stejachu dźensa dalše temy na dnjowym porjedźe. Na próstwu koalicije CDU a SPD debatowachu mjez druhim wo tym, kak měło so ze škodami suchoty a wichora dla w lěsach wobchadźeć.

W druhim dźělu su Zeleni w aktualnej hodźinje dźěło wuhloweje komisije wu­hód­noćili. Woni maja zadźerženje čor­no-čerwjeneho knježerstwa za blokadu na njedobro škita klimy a strukturneje změny. Wuhlowa komisija bě tež na iniciatiwu Sakskeje swoje dźěło podlěšiła. Wo wažnych prašenjach chcedźa nětko w mjeńšich dźěłowych skupinach wuradźować. Dalšej temje běštej wuwiće městow a spěchowanje bydlenjotwara.

Pedofilna zańdźenosć rjeka Pólskeje ludźi njesměrnje rozhorja

Waršawa. Pólska zjawnosć je šokowana. Narodny rjek kraja, prelat Henryk Jankowski (1936–2010), centralna wosobina dźěłarnistwa Solidarność a dźěłaćerskich protestow w Gdańsku spočatk 80tych lět, bě pedofilny a je dźěći kaž tež młodostnych znjewužiwał. Wot minjeneje póndźele wisaja na jeho pomniku w Gdańsku transparenty z napisami kaž „Pomnik hańby katolskeje cyrkwje“ abo „Pomnik za wopory a nic za katow“.

Klimowa konferenca w pólskich Katowicach zda so na prěni napohlad rozumne zarjadowanje być: Zastupnicy 196 krajow tam wuradźuja, kak móhli dalšemu woćoplenju zemje a klimowej katastrofje zadźě­wać. Rěča wo tym, što móhli sami k tomu přinošować, na přikład skónčnje přestać wuhlo w milinarnjach spalić. Bohužel je woprawdźitosć hinaša: Po wšěm swěće wokomiknje wjace hač 400 no­wych wuhlowych milinarnjow twarja – tež w Němskej –, wjace hač 700 planuja. Kabaretist Volker Pispers je klimowe konferency raz ze skupinu alkoholikarjow přirunał, kotřiž běchu sej kruće předewzali žlokać přestać. Po lěće so zaso zetkachu a při kašćiku piwa a bleši palenca su wuradźowali, kak móhło dale hić. To wažu sej šulerjow, kotřiž chcedźa na iniciatiwu šwedskeje holcy kóždy pjatk za lěpšu klimu stawkować. Z konferency w Katowicach drje njesměmy wjace wočakować hač trochu horceho powětra. Marko Wjeńka

Kiel (dpa/SN). We wjacorych městach Němskeje su šulerjo za dźensa „stawk“ za lěpšu klimowu politiku připowědźili. Tak su mjez druhim w Berlinje, Göttingenje, Kielu a Kölnje přez Facebook a Twitter namołwjeli dźensa protestować, město toho zo do šule du. „Nima zmysła za naš přichod wuknyć, hdyž snano scyła žadyn njezmějemy“, rjekny jedyn z iniciatorow, Kielski šuler Jakob Blasel, powěsćerni dpa. Nastork k stawkam dała bě 16lětna šwedska aktiwistka Greta Thunberg. Wona hižo měsacy kóždy pjatk přećiwo změnje klimy a za lěpšu klimowu poltiku knježerstwa demonstruje a ma mjeztym wjele přiwisnikow.

Berlin (dpa/SN). Frakciska předsydka Zelenych Katrin Göring-Eckardt sej žada, zwadu wo planowanej financnej pomocy zwjazkoweho knježerstwa na dobro šulow w Němskej spěšnje skónčić. Bjez­posrědnje do dźensnišeho rozsudneho posedźenja Zwjazkoweje rady w Berlinje rjekny zapósłanča Göring-Eckardt po­wěsćerni dpa: „Je wažne, zo so posrěd­kowanski wuběrk najručišo schadźuje a zhromadny wuslědk namaka.

Pozadk je naćisk zakonja, na kotryž běchu so zwjazkowe knježerstwo, Zeleni a FDP w zwjazkowym sejmje dojednali. Po tym chcychu Zakładny zakoń změnić, zo móhło knježerstwo planowanu digi­talizaciju šulskich kubłanišćow pjenježnje podpěrać, byrnjež wone poprawom za šule zamołwite njebyło. Zwjazk chce zwjazkowym krajam za to přichodne pjeć lět pjeć miliardow eurow přepo­kazać, za čož chce w prašenjach kwality a personala na šulach sobu rozsudźić směć. To pak zwjazkowe kraje nochcedźa a spjećuja so tomu, zamołwitosć na polu kubłanja Zwjazkej přewostajić. Dźensa chcychu so na po­srědkowanski wuběrk wobroćić.