Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 17 Dezember 2018

Drježdźany (dpa/SN). W Sakskej ma runje połojca wšitkich šulow spěšny internet. Tak dyrbi wjace hač połojca wšitkich zjawnych kubłanišćow z poměrnje pomałym internetom wuńć, kultusowe ministerstwo na naprašowanje powěsćernje dpa zdźěla. Krajne knježerstwo bě poprawom přilubiło, hač do kónca lěta wšitkim šulam přistup k šerokopasmowemu internetej zmóžnić. Nimo toho chcychu hač do kónca 2019 na wšitkich kubłanišćach do přichoda kmane internetne přizamki instalować. Tutón zaměr su nětko hač do lěta 2021 přestorčili. Krajnemu knježerstwu je přizamk do přichoda kmany, hdyž w zakładnych šulach znajmjeńša 50 a w dale wjeducych šulach znajmjeńša sto megabitow na sekundu docpěwa. Kultusowe ministerstwo bě w rozprawje zwěsćiło, zo njeje so nastupajo přizamknjenje šulow k internetej wot lěta 2014 wjele činiło. Frakcija CDU w Sakskim krajnym sejmje je mjeztym přiznała, zo bě zaměr w zwisku ze spěšnym internetom chětro naročny. Chcedźa pak dale na tym dźěłać.

Wuslědki klimoweho wjerška w Katowicach rozdźělnje hódnoćene

Katowice (dpa/SN). Swětowy klimowy wjeršk w pólskich Katowicach je wobšěrny rjad prawidłow wobzamknył, zo by dalšemu woćoplenju zemje z fatalnymi sćěhami kaž suchotu, njewjedrami a zapławjenjemi zadźěwał. Po tydźenjomaj wobćežnych jednanjow schwaleny dokument 196 statow předwidźi, zo maja wot lěta 2024 wšitke kraje rozprawjeć, kelko škódnych płunow produkuja a što chcedźa přećiwo nim činić. Generalny sekretar UNO António Guterres rěčeše wčera wo „solidnym“ wuslědku, zdobom pak namołwješe so bóle za škit klimy angažować. Dobre 130 stron wopřijacy dokument jako historisce zastopnjowane Pariske klimowe zrěčenje z lěta 2015 praktisce přesadźi. Zaměr je, woćoplenje zemje na mjenje hač dwaj stopnjej wobmjezować, štož by połoženju doindustrijneho časa wotpowědowało. Hižo nětko je so zemja wo jedyn stopjeń woćopliła.

Z hornjoserbskeje strony je kontinuita za skutkowanje­ noweje załožboweje rady zaručena. Třom jeje tuchwilnym rjadnym čłonam je Zwjazkowe předsydstwo Domowiny minjeny pjatk w Chrósćicach znowa dowěru wuprajiło. Tež mjez zastupowa­cy­mi radźićelemi je wosoba, kotraž so jako prosta započatkarka do wólbneje periody 2019–2023 njepodawa. Štyrjom nazhonitym čłonam steji tuž samsna ličba nowych napřećo. Spomóžne to wuchadźišćo, zo móža Serbja dotalny, pod aktualnej předsydku rady Susann Šenkec, kročeny kurs dale wjesć. Wosebje z widom na trěbne nowe financowanske zrěčenje Zwjazka z krajomaj Sakskej a Braniborskej je to jara wažne. Za dalše palace wužadanja předewšěm nastupajo našu maćeršćinu, rěčne rumy abo prašenja digitalizacije maja radźićeljo sobu rozrisanja zdźěłać. Za to je wěda nazhonitych hromadźe z čerstwymi myslemi radźićelow-nowačkow płódny zakład.­ Wšako trjebamy kontinuitu, a to tworićelsku. Axel Arlt

Budyšin (UM/SN). Wokrjes Budyšin ma w swojej syći ponowjenych abo dospołnje nowotwarjenych wuchowanskich stražow dalši objekt. Minjeny pjatk je krajny rada Michael Harig (CDU) po nimale lěto trajacym přetwarje wuchowansku stražu Budyšin-wuchod přepodał. „Wokrjes ma nětko 17 modernych a po najnowšim techniskim stawje wuhotowanych wuchowanskich stražow“, krajny rada rjekny.

Z toho stej dwě straži na teritoriju města: cyle nowa straža w Sćijecach na zapadnej kromje a nětko přepodata straža Budyšin-wuchod. Wona je na tradicionalnym městnje na Flincowej w bjezpo­srědnim susodstwje chorownje zaměstnjena. We wobłuku ponowjenja nasta nowa jězdźidłowa hala, w kotrejž maja štyri awta městno. Zhromadnje ze starej halu je tam nětko městno za šěsć wuchowanskich jězdźidłow. Wobě hali zwjazuje socialne twarjenje z běrowami a rumnosću za dalekubłanje. Cyłkownje třiceći sobudźěłaćerjow wokrjesneho zwjazka Němskeho čerwjeneho křiža (DRK), kotryž dom zdobom wobhospodarja, tam dźěła.

Brigadnicy na mysl: „Rosujće, njebjesa, na zemju dele ...“ pokazali

Budyšin (CRM/SN). Zo sobotu do 3. adwentneje njedźele, hdyž chór 1. serbskeje kulturneje brigady na swój koncert přeprošuje, ławki a přidatne stólcy w Budyskej Michałskej cyrkwi njedosahaja, słuša hižo dawno k tradiciji tohole kruće etablěrowaneho dohodowneho poskitka. Tak bě tomu tež lětsa zaso tak.

Kóždolětnje wšak njemóžeš wot šulskeho chóra kompletnje nowy program wočakować. Ale tež tónraz běše jeho mnoholětny a wulce zasłužbny nawoda, cyrkwinski hudźbny direktor Friedemann Böhme rjad titulow zwuběrał, kotrež chowancy serbskeho gymnazialneho chóra dotal hišće w swojim repertoirje njemějachu. Tola to njeje žadyn fenomen, zo zaběra tutón koncert mjez mnohimi hudźbnymi zarjadowanjemi w adwenće tak wurjadne městno, tak wažny kriterij. Přetož wo wysokim niwowje młodych serbskich spěwarkow a spěwarjow wědźa na přikład samo tohorunja zajimcy ze susodneje Čěskeje.

Z klětkami połna nastajena bě sobotu a wčera sportowa hala w Delnjej Hórce. Něhdźe 450 kokošow, hołbjow a ptačkow wšelakich družin tam wótře a wjesele dakotaše, kurčeše a fifoleše.

Delnja Hórka (SN/mwe). Wjele ludźi, lubowarjow rasoweje pjerizny, je sej kónc tydźenja do Delnjeje Hórki na wosebitu přehladku dojěło. Kaž kóžde lěto něšto dnjow do hód bě tež lětsa zaso jedne z najstaršich towarstwow Budyšina, Plahowarjo rasoweje pjerizny 1878, w twarjenju na Delnjohórčanskim sportnišću přehladku rasoweje pjerizny organizowało. Mjez něhdźe 350 wopytowarjemi z Budyskeho wokrjesa, ale tež z južnych braniborskich kónčin, bě tójšto dźěći a młodostnych.

Towarstwu Plahowarjo rasoweje pjerizny 1878 Budyšin přisłuša tuchwilu 42 čłonow, mjez nimi su tež Serbja kaž Pětr Wencel z Bronja. Wjetšina z nich je hižo starša, tola tež štyrjo młodostni su cyłkej swěrni. „Kaž w mnohich druhich towarstwach je tež pola nas problem, zo na dorosće klaca“, měnješe zapisowar Erik Wilde z Malešec.

Němcy (JoN/SN). Wjedro drje z dróho­twarcami w Němcach zašły tydźeń derje njeměnješe. Přiwšěm su dźěłaćerjo firmy Strabag wutoru stajeny nadawk zmištrowali a druhi a najwjetši wotrězk statneje dróhi S 95, wjeducy přez Němcy wot Grofic blidarnje hač k pućej „Při wětrniku“, ze zakładnej asfaltowej worštu pokryli. Niskich temperaturow dla steješe nad dróhu tołsta mła. Němčanscy wobydlerjo so nětko jara wjesela, zo su dróho­twarcy termin dodźerželi, zo móža swoje awta zaso na domjacej ležownosći wotstajeć a zo maja tež zymsku słužbu za­ručenu.

Zwyša popłatki

Smochćicy (SN). Smochčanski Dom biskopa Bena přeprosy wot 25. do 27. januara 2019 na seminar za biografiske a awtobiografiske pisanje. Z wjele nastorkami a pokiwami, impulsami za předźěłanje, z wulkej porciju pisanskeho rjemjesła a tójšto pisanskimi zwučowanjemi chcedźa z kreatiwnej dźěłarnju pozbudźeć, swójske žiwjenske slědy abo druheho čłowjeka sćěhować. Zajimcy měli so hač do 28. decembra w Smochćicach pod telefonowym čisłom (035 9 35) 22 316 abo z mejlku pod přizjewić.

Cyle pod hesłom „Z domjaceho lěsa čerstwy do dobreje stwy“ móžachu sej wopytowarjo na pjatkownych adwentnych wikach w Stróži hodowny štom, domjacu chójnu a šmrěk, kupić. Tojšto swójbow bě popołdnju do rjenje wupyšeneje stareje wowčernje a na dwór biosferoweho zarjadnistwa přichwatało. Za dźěći kaž tež za dorosćenych mějachu tam paslenski poskitk. Zhonili hosćo tohorunja su, kak w Połčničanskich manufakturach tradicionalne poprjancy pjeku. Hudźbnje wobrubiła je wiki kapała Naturtrüb z Wósporka. Sobu wuhotowało bě je mjez druhim serbske do­mizniske towarstwo Radiška. Foto: Jurij Helgest

Šofer sej drěmnył a znjezbožił

Budyšin. 24lětny wodźer Renaulta bě sej, kaž sam praji, dźensa w nocy na awtodróze pola Budyšina drěmnył. Tak zajědźe nalěwo do srjedźneje a naprawo do praweje planki a zaso na dróhu, hdźež stejo wosta. Nichtó ze štyrjoch sobujěducych so na zbožo njezrani. Cyłkowna škoda na awće wučinja něhdźe 3 000 eurow.

Pokradnjeny kwad namakali

Budyšin. W nocy wot 13. na 14. december w Lubiju pokradnjeny kwad su zastojnicy Budyskeho policajskeho rewěra na Budyskej Krakečanskej dróze namakali. Při jězdźidle zetkachu 31lětnu a 29lětneho, kotrajž běštaj z nim po zdaću jěłoj. Šofer steješe pod wliwom drogow a njeměješe žanu jězbnu dowolnosć.