Starmer: Europa na rozpuću stawiznow
London (dpa/SN). Britiski premierminister Keir Starmer je sej wěsty, zo steji Europa po najnowšich wuwićach w konflikće Ukrainy dla na „rozpuću stawiznow“. Nětko njeje wjace chwile za powědanja, rjekny Starmer po wjerškowym zetkanju zapadnych statnych a knježerstwowych šefow w Londonje. Nětko je na času jednać, zamołwitosć přewzać a nawjedować.
Načolni politikarjo běchu so na to dojednali, zo skupiny europskich krajow měrowy plan za přiměr wudźěła. Tón chcedźa potom z prezidentom USA Donaldom Trumpom wobrěčeć. Žro plana je měsac trajacy přiměr, francoski prezident Emmanuel Macron zdźěli. Minjeny pjatk běštaj so Trump a ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj na dotal njesłyšane wašnje zwadźiłoj. Trump wumjetowaše ukrainskemu prezidentej njedźakownosć a lochkomyslnosć w zwisku z hrožacej Třećej swětowej wójnu.
Sonděrowanja pod ćišćom podawkow
Berlin (dpa/SN). Po najnowšej zwadźe mjez USA a Ukrainu přiběra tež w Němskej ćišć nastupajo wutworjenje noweho zwjazkoweho knježerstwa. CDU/CSU a SPD stej z teje přičiny swoje sonděrowanske rozmołwy dźensa pokročowałoj. Poprawom chcychu so hakle jutře zetkać. W srjedźišću politiskich rozmołwow steji trěbnosć, mobilizować wjacore miliardy eurow za zwjazkowu woboru a za sylnišu podpěru Ukrainy. W tym zwisku rěča wo dalšim wurjadnym zamóženju, kotrež chcedźa z kreditami financować.
Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je wčera w sćelaku ARD hišće raz na to skedźbniła, zo so europscy statni a knježerstwowi šefojo štwórtk w Brüsselu na wurjadny wjeršk zetkaja. „Tam dyrbi Němska jasnu poziciju zabrać“, wona rjekny.
Předsyda SPD Lars Klingbeil ma eklat w Běłym domje za jasny signal tež za Němsku, so spěšnje na nowe knježerstwo dojednać. Při tym steja prašenja financowanja stajnje na prěnim městnje, Klingbeil potwjerdźi.
LEAG wočakuje spěšny rozsud
Nowe płunowe milinarnje maja njespušćomne energije wurunać
Choćebuz (dpa/SN). Po dlijenjach nastupajo twar nowych płunowych milinarnjow nadźija so šef předsydstwa energijoweho koncerna LEAG Adolf Roesch wot noweho zwjazkoweho knježerstwa jasnosć hač do kónc lěta. Za Choćebuske předewzaće dźe při tym po swójskich wuprajenjach wo inwesticije cyłkownje třoch miliardow eurow. „Hdyž mamy ćmowu a měrnu dobu, potom su brunicowe milinarnje jeničke domjace energijowe žórło zastaranja, kotrež hišće mamy“, rjekny Roesch powěsćerni dpa. „Tuž dyrbimy spěšnje jednać, zo móhli płunowe milinarnje wobnowjomne energije takrjec wudospołnić.“ Roesch steji wot lěta 2024 na čole LEAG.
Wón so nadźija, zo twar nowych milinarnjow hišće lětsa wupisaja. „Za nowe zwjazkowe knježerstwo je to jara naročny časowy plan“, wón rjekny. Při wupisanju maja wobhospodarjo milinarjow składnosć, swoje poskitki wotedać.
Wotwolene zwjazkowe knježerstwo njeje zakoń k zawěsćenju energijoweje wěstoty wjace schwalić móhło. Planowane poprawom bě, wupisanje milinarnjow hižo lětsa w nalěću přewjesć.
Hórki póstniski plack
Prěni „awtowy póst“ w Sakskej
Markkleeberg (dpa/SN). W póstnym času chcedźa prěni króć w jednym ze sakskich městow akciju „awtowy póst“ přewjesć. Wot srjedy, 5. měrca, hač do 19. apryla su ludźo w Markkleebergu pola Lipska namołwjeni, awto stejo wostajić a město toho trěbne puće z busom, železnicu, kolesom abo pěši zmištrować. Akciju organizuje krajny zwjazk Naslědna Sakska. Wothłós na akciju njemóža zamołwići dotal hišće posudźować, projektna koordinatorka Stephanie Scholz rjekny. Zwjazk nadźija so znajmjeńša sto wobdźělnikow. Tući móža wšědnje do kalendra zapisać, kajke puće su z druhimi wobchadnymi srědkami zwoprawdźili.
W susodnej Durinskej hižo wot lěta 2011 nazhonjenja z projektom „awtowy póst“ zběraja. Nošerjo akcije su wobchadne zwjazki a cyrkwje. „Dźe wo to, ludźi k rozmyslowanju pohnuć a swoju cyle wosobinsku mobilitu přepruwować.“
Zamołwići su spočatnje tójšto spjećowanja dožiwili. Ludźo jim wumjetowachu, zo chcedźa jim jězdźenje z awtom skazyć. Mjeztym pak je kritika w dalokej měrje womjelkła. Klětu planuja akciju tež w druhich městach.
Karnewalisća po Choćebuzu ćahnyli
To a tamne (03.03.25)
Młodym ludźom hroža škody słyšenja, hdyž často a přewótře widejowe hry hraja. Składnostnje swětoweho dnja słuchanja je Swětowa strowotniska organizacija WHO nowy standard za widejowe hry a nastroje za wothrawanje předstajiła. Po wšěm swěće hraje tři miliardy ludźi prawidłownje widejowe hry. Studije dopokazuja, zo zhubja młodostni při wužiwanju widejowych hrow dwójce tak často kmanosće słuchanja kaž druzy.
Cyły tydźeń staj mortwaj Gene Hackman a toho mandźelska Betsy Arakawa w domje ležałoj, bjeztoho zo by tole něchtó pytnył. To je policija w Santa Fe w staće USA New Mexico zwěsćiła. Wuhódnoćenje pohonjowaka wutroby Hackmana je wunjesło, zo je nastroj 17. februara dźěłać přestał. Podhlad, zo staj wobaj na zajědojćenje z wuhlikowym monoksidom zemrěłoj, njeje so potwjerdźił.
Zapósłanc wšěch mjeńšinow
Stefan Seidler (SSW) wuspěšny – Šenkec: Prezencu Serbow analyzować
Berlin (SN/MiP). Wot lěta 1953 su strony narodnych mjeńšinow po zwjazkowym wólbnym prawje wot pjećprocentowskeje hraničneje klawsle při wólbach zwjazkoweho sejma wuwzate. Z toho profituje dotal jeničce Južnoschleswigski wolerski zwjazk (SSW), kotryž zastupuje narodnej mjeńšinje Frizow a w Němskej bydlacych Danow w Schleswigsko-Holsteinskej. Po lěće 1961 so SSW na wólbach Zwjazkoweho sejma hižo wobdźělił njeje. 2021 pak je sej z kandidatom Stefanom Seidlerom wuspěšnje zaso městno w zwjazkowym sejmje zdobył. Z historiskim wólbnym wuslědkom 76 126 hłosow je so jemu to minjenu njedźelu znowa poradźiło. Porno wólbnemu wuslědkej w lěće 2021 je to přidobytk wjace hač 20 000 hłosow.
Öcalan namołwja k měrej
Istanbul (dpa/SN). Mjeztym wjele lět zajaty nawoda zakazaneje kurdiskeje dźěłaćerskeje strony PKK, Abdullah Öcalan, je swojich přiwisnikow namołwjał, brónje złožić. PKK měła so nimo toho rozpušćić, rěka we wosobinskej deklaraciji Öcalana, kiž sedźi wot lěta 1999 w turkowskim jastwje. Apel móhł nowy měrowy proces mjez kurdiskej PKK a turkowskim knježerstwom nastorčić. PKK je w EU a w USA jako terorowa organizacija zakazana.
Wo trans-splažnych njerodźa
Washington (dpa/SN). Zakitowanske ministerstwo USA chce trans-splažnych ludźi z wojerskeje słužby wuzamknyć, tež aktiwnych wojakow. „Słužba tutych indiwiduwow njeje w zajimje wójska a njewotpowěduje zajimam narodneje wěstoty“, rěka we wukazu Pentagona, kiž běchu po přikazu prezidenta Donalda Trumpa zdźěłali. Dokument bu w zwisku ze skóržbu wjacorych skupin LGBTQ přećiwo knježerstwu USA znaty.
SPD w Hamburgu prědku
