„Lotka a Sophia“ swjećitej narodniny
Před lětom započa so za Lotku a Sophiju wulki dyrdomdej na internetnym kanalu Youtube, hdźež su mjeztym mnohe rjane a lóštne přinoški wozjewjene. Swěrnej přećelce zwjeselatej dźěći po cyłej Łužicy. Wulka party z fanami wirusa dla drje wupadnje, za to pak su waše kreatiwne ideje prašane. A tak je za was, lube dźěći, w Dźěćiznaku wobrazk za wumolowanje spřihotowany.
Wjele wjesela přejetej a hač do bórze prajitej Lotka a Sophia!
Sophia Budarjec
Za nowu sezonu w zahrodce wšitko spřihotowane
Matijas Pěčka plahuje wšelake družiny rostlinow. Tak ma na přikład trajne družiny kaž pisane gerbery abo lilije w jednej z cyłkownje štyrjoch rostlinarnjow. Rostliny dźě trjebaja wšelake wuměnjenja kaž zymne abo ćopliše temperatury, zo bychu so derje wuwili. W kóždym škleńčanym twarje su tuž hinaše poměry. Kwětki předawa w swojim wobchodźe, hdźež móžeš sej je na krasne kwěćele wjazać dać.
W nalěću njemóžemy často dočakać, zo móhli sej syrotki, narcisy, tulpy abo kropački kupić a do sudobjow kaž tež do zahrodki nasadźeć. Tež w rostlinarnjach Matijasa Pěčki tajke rostu a na to čakaja, zo skónčnje tam swoje městno dóstanu, hdźež móža je ludźo wobdźiwać. Trochu barby po ćmowych zymskich měsacach dźě je kóždemu spodobanje.
Matijas Pěčka je tohorunja pokazał, kak maja so studentki wusyć. Za to spřihotowa wón kašćik z pódu.
Wjele zboža Benej Budarjej k 75ćinam
Rano stańši z łoža hižo jeho słowa w rozhłosu słyšu. W šuli čitamy w serbšćinje jeho twórby runje tak kaž w stawiznach. A popołdnju słyša dźěći we wjele swójbach stawiznički z jeho pjera. Sam pak je žiwy skerje w měrnym kućiku našeho serbskeho kraja. Rěču wo mištrje serbskeje literatury Benu Budarju, kiž swjeći dźensa 75ćiny. Rodźeny 19. nalětnika 1946 w Kulowje chodźeše tam do šule, dale w Dobrošicach, Konjecach a Ralbicach. W lěće 1964 złoži maturu na Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli w Małym Wjelkowje. Po tym studowaše sorabistiku a slawistiku w Lipsku, hdźež bě tež čłon Sorabije. Za čas studija rusistiki přebywaše lěto w Ruskej. 1970 woženi so z Ludmilu Nawkec, kotruž bě hižo na rozšěrjenej wyšej šuli zeznał a kotraž bě tež w samsnym času kaž wón w Lipsku była. Jimaj narodźištej so dwě dźěsći. Budar dźěłaše jako lektor w Ludowym nakładnistwje Domowina w Budyšinje kaž tež pozdźišo jako redaktor a šefredaktor Płomjenja.
Blidowy ličak swětowa nowosć był
K stotym narodninam prof. Nikolausa Joachima Lehmanna z Kamjeneje
„NJ bě dźěćo swojeho časa, w samsnej měrje tež přećiwo swojemu časej a zwjetša daloko před swojim časom.“ (Dolly Lehmann)
Jedyn z najwuznamnišich informatikarjow něhdyšeje NDR pochadźa z małeje serbskeje wjeski blisko Radworja Kamjeneje. Lětsa 15. měrca bě tomu runje sto lět, zo je so NJ (iniciale bě sej jako maturant w Budyšinje dał a wobchował) do tamnišeho rězakec domu narodźił. Dobra přiležnosć, w Serbskich Nowinach dźensa na tule wosobinu dopominać. Rěč je wo profesorje Nikolausu Joachimje Lehmannje / Mikławšu Joachimje Wićazu.
Enormny spektrum ze stajnje znowa překwapjacej rěču
„Weltbetrachter. Neue Lyrik. Eine Anthologie aus Sachsen“ rěka zběrka, wopřijimaca 180 basnjow, kotrež su wot lěta 2010 do 2019 nastałe. Wudawaćelej Róža Domašcyna a Axel Helbig poćahujetaj so z titulom na twórbu „Weltbetrachter“ Wulfa Kirstena, kotraž lyriku jako esencu, komprimowanje a rozwjazanje hranicow mjez žiwjenjom a swětom pokazuje. W předsłowje formulujetaj Domašcyna a Helbig doraznje čiłu wjelorakosć poezije a jeje kmanosć, skutkować jako seismograf.
Smolerjec kniharnja
30 lět kruta instanca za rozšěrjenje serbskeje literatury
Dokładnje štyri dny po 30. róčnicy swojeho załoženja 4. měrca 1991 smědźeše Budyska Smolerjec kniharnja po štyri měsacy trajacej přestawce lockdowna dla znowa swoje durje wotewrěć a nawodnica Annett Šołćic kupcow zaso wosobinsce do raja serbskich knihow witać. Cordula Ratajczakowa je so Budyšanku rozmołwjała.
Knjeni Šołćic, Wy sće wot spočatka pódla, sće wšitke 30 lět předawarni Ludoweho nakładnistwa Domowina swěrna wostała a dźeń wote dnja kupcam a serbskej knize słužiła. Stawizny tohole domu potajkim bjez Was předstajomne njejsu. Kak tutu zwjazanosć wosobinsce začuwaće?
Flirtować wuknyła
W tutej kolumnje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
Posoljo nalěća strowja
Zyma je skoro nimo, ćopliši počas so bliži, štož na łukach a zahrodach widźimy
Sněhowku Œ, jej rěkaja tež „běła knjeni“ abo „mlokowa kwětka“, nadeńdźemy na zahrodach, tež na kromje lěsow abo na lěsnych łukach. Njeje trjeba cyblinkowu rostlinu wosebje hladać. Wona słuša k prěnim posołam nalěća. Byrnjež hišće sněh ležał, kaž lětsa, sněhowki hižo w februarje schadźeja a wukćěwaja. Sta družin nalětnjeje kwětki su po wšěm swěće znate. Tak ma sněhowka tež fanow, kotřiž cyblički nalětnjeje kwětki zběraja. Najdróša jedneje ryzy sněhowki płaći 610 eurow, a družina rěka „ice princes“. Započatkarjam njech je radźene z tuńšimi družinami započeć. Wšako móže sněhowka tež zańć. Rozmnožić móžeće ju, hdyž je dokćěła. Cyble maće do něhdźe pjeć do wosom centimetrow hłubokich dźěrkow we wotstawku 10 do 15 cm stykać. Mały pokiw hišće: Pod jehlinowcami sněhowki kmanje njerostu, dokelž je jim tam póda překisała.
„Cyklus Budyskich wobrazow 1928“
K wopominanju 120. narodnin Hanki Krawcec
Serbska wuměłča Hanka Krawcec je so 13. měrca 1901 w Drježdźanach narodźiła a 19. oktobra 1990 w čěskim Filipovje zemrěła. Z prawom smy hižo loni składnostnje 30. posmjertnin na nju spominali, a lětsa wopominamy jeje 120. narodniny. Z pomocu modernych medijow – pytanskich mašinow kaž Google, Seznam abo Rastko – je tež staršej generaciji, kotrejž přisłušam, lochce móžno dotal njeznate a překwapjace informacije namakać. Hodźiny dołho pytanje po mjenach a hesłach je čas rubjaca zaběra, ale druhdy tež wuspěšna. Tak sym hakle njedawno dotal njeznate wobrazy Hanki Krawcec namakał.
Alfons Kuring hori so za wšo serbstwo a jeho bohate stawizny
Rentnar a što potom – wuměnkarsku swobodu wužiwać abo wužadanje
přiwzać (30)
W 1970tych lětach bě telewizija NDR w 20 pokročowanjach serije „Rentnarjo ženje chwile nimaja“ žortnje na tehdyše žiwjenske wašnja wuměnkarjow pokazowała. Tajke z idealemi dźensa 85lětneho Pančičana Alfonsa Kuringa přirunać njemóžeš. Jemu je tež we wuměnkarskej starobje dale wažne sej swěru zachować kajkosće kaž skromnosć, přećelnosć, porjad, spušćomnosć, a za druheho chwile měć a so nimo toho towaršnostnym potrjebam wěnować. Jeho žiwjenski puć je mjenowane kajkosće formował. Dźensa stara so wo rjenje hladany statok, kiž steji wysoko nad Klóšterskej wodu. Hižo wonka na zahrodźe wón nam na wjacorych městnach přeradźa, zo wě sej stawizniske žadnostki wažić. Najhódniši tam stejacy němy swědk stawiznow je modlerski stołp z lětoličbu 1788, kotryž bě Kuring w Pozdecach našoł a 1971 wuchował.
