Štož je so lěta 2018 w małym započało, je so na woprawdźitu stawiznu wuspěcha wuwiło. Bě to takrjec pospyt, z kotrymž pak je Beno Brězan połnje do čorneho trjechił. Hižo jako šulski hólčec bě sej wnučk znateho serbskeho spisowaćela Jurja Brězana přał, zo měli tehdy trochu pustu zahrodu na ležownosći Serbskeho ludoweho ansambla za rjeńše zaměry wužiwać. Před třomi lětami je so wón tuž sam gratu přimał. Mjeztym je Sundowner-bara tak woblubowana, zo Beno Brězan swojim hosćom poruča so po móžnosći telefonisce hač do 19 hodź. přizjewić, zo bychu městno po přeću za najrjeńšim wuhladom nad siluetu Budyšina kaž tež pohlad na chowanje słónca dóstali. Tež spontani wopytowarjo stajnje hišće městno namakaja, wón změruje.
Lětuša sezona bary saha wot julija do awgusta, potajkim přez cyłej měsacaj. 30. junija bě zahajenje a wulke finale planuja za posledni kónc tydźenja w žnjencu. Potom wotměje so w Budyšinje zdobom staroměšćanski swjedźeń, kotrehož poradźenju chce Beno ze swojim mustwom a baru přinošować.
Dlěje hač dwaj lětdźesatkaj hižo maja w Malešecach Witaj-pěstowarnju „K wódnemu mužej“. Poprawom chcychu to dźěći, kubłarki, starši kaž tež dźědojo a wowki loni w oktobrje woswjećić. Dyrbjachu pak hač do lětušeho čakać. A tak su nětko hnydom cyły tydźeń dołho swjećili.
Póndźelu po snědani su wódneho muža w Malešanskich hatach pytali. Tón bě dźěćom wulki słódki pokład zawostajił. Wutoru wopytachu powołansku wohnjowu woboru w Budyšinje. Z wysokeje wěže su cyłe město widźeli. Srjedu je knjeni Leńka Thomasowa do pěstowarnje přijěła a je z dźěćimi nowy spěw nazwučowała. Štwórtk bě potom prěni wjeršk, dźeń dźědow a wowkow. To bě wulke wjeselo za dźěći, dokelž móžachu skónčnje, po dołhim času wowki a dźědow z rjanym programom zwjeselić. Samo mejka je zahrodu pyšiła. Hólcy z horta běžachu napřemo po wjeršk mejki. Fritz je dobył a sej swoju mejsku kralownu wuzwolił.
Na najwyšim blaku Budyšina, 219 metrow nad mórskej hładźinu, pozběhuje so tachantska cyrkej swjateho Pětra, wot lěta 1980 konkatedrala Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa. Wot 1523 słuži wulki Boži dom dwěmaj konfesijomaj – třećinu wužiwa romsko-katolska wosada, dwě třećinje ewangelsko-lutherska. Najwjetše sakralne twarjenje Budyšina je najstarša a najwjetša simultana cyrkej Němskeje a najskerje cyłeje Europy.
Studentka Origa Anaroni so dźiwa. Z empory slěduje wona z dalšimi komilitonami swjatočne znowawotewrjenje Zhorjelskeje synagogi. „To je wosebite posrědkowanje stawiznow. Synagoga skutkuje kaž original a awtentiska. Židowske žiwjenje móže so do Zhorjelca nawróćić“, měni młoda žona z Jerusalema połna nadźije. Wona chce so z rabinerku stać. „Studowachmy na Besht Yeshiva Torah-šuli Drježdźany“, wuswětla sobustudowacy Moshe Barnett. Zhorjelska synagoga studentow hłuboko jima. Wšako skutkuje wěrniwa a nimale njezměnjena, kaž njeby reichskeje pogromoweje nocy 1938 ženje njebyło.
Prěni raz po wotewrjenju šulskeho twarjenja loni w septembrje su na nowej Wojerowskej Wyšej šuli prěnich absolwentow rozžohnowali. Mjez nimi su tež młodostni Produktiwneho wuknjenja (PL). Modelowy projekt je jónkrótny w regionje a zmóžnja wuknjacym po wosebitym puću z teoretiskimi a praktiskimi wobłukami šansu na hłownošulske wotzamknjenje. Z wučerjom PL Hansom Hauserom je so Silke Richter rozmołwjała.
Kajkej stej wuwučowanje a wuknjenje na nowej Wyšej šuli Wojerecy?
Sabrina Wagner z Čorneho Chołmca: Cyła naša skupina je zahorjena wo kursu knjeza Krawca. Wučba je top. Hišće ženje tajke něšto dožiwiła njejsym. Wón nas tak wuči, zo to rozumimy, samo rozdźěl mjez spisownej a wobchadnej serbšćinu. Cool je tež jeho wšědna whatsapp ze „słowom dnja“. Sym sej cyle wěsta, zo budu pozdźišo raz serbsce rěčeć. Hłowna wěc, zo knjez Krawc tu wjele lět wostanje.
Farar Jörg Michel z Wojerec: Mi so na kursu knjeza Krawca lubi, zo ma naš wučer koncept, ale zdobom so jara fleksibelnje a aktualnje na šulerjow nastaja. Wón ma wobšěrnu wědu a wulku kompetencu, tež nastupajo přirunowanje rěčow. A jeho wučba je jara čiła.
Wot junija je Marek Krawc w Rěčnym centrumje WITAJ jako docent za kursy hornjoserbšćiny přistajeny. Z połnej paru je so do dźěła dał. Podawa šěsć kursow, kotrež so we Wojerecach, Slepom a Budyšinje wotměwaja, někotre tež online. Cyłkownje k njemu 30 ludźi na wučbu chodźi.