Zapósłane (25.01.19)
Marka Cyžowa z Lejna so praša: ćělnje zbrašenych wuzamknyć?
Serbske Nowiny rozprawjachu srjedu wo jednohłósnym wobzamknjenju zastupjerjow pjeć sobustawskich gmejnow zarjadniskeho zwjazka Při Klóšterskej wodźe w Róžeńće, přetwarić běrowowy dom w Pančicach-Kukowje. Zo njebychu za to twarsku dowolnosć trjebali, rozsudźichu so spočatnje planowaneho lifta so wzdać. Za to chcedźa wobłukaj z mnohimi wopytowarjemi kaž přizjewjernju za wobydlerjow a stawnistwo do přizemja přepołožić. Tak daloko wječornik rozprawja.
Při tajkim rozsudźe pak měło so hišće wjace wobkedźbować: Zarjadniski dom je zjawne twarjenje a ma kóždemu wobydlerjej přistup zmóžnić. Ma potajkim twarjenje bjez barjerow być, štož je zakonsce rjadowane. Z přepołoženjom wobłukow z mnohimi wopytowarjemi do přizemja je přistup za kiprych po mojim zdaću jeno dźělnje wolóženy. Přetož: Kajku šansu maja potom ćělnje zbrašeni požadarjo na runohódne dźěłowe městno w běrowowym domje?
Zapósłane (24.01.19)
Lucija Škodźina z Wotrowa: Módre za holcy a čerwjene za hólcow?
Minjeny pjatk čitach w Dźěćiznaku artikl Milenki Rječcyneje „Najbóle cool hort swěta“. Wotćišćane běchu tam měnjenja dźěći k nowemu hortej w Pančicach-Kukowje. Nimo pozitiwneho wothłosa hortskich šulerjow mi napadny, zo su jednotliwe měnjenja barbnje wuzběhnjene: Holcy maja čerwjenu barbu, hólcy módru. Tajke přirjadowanja dźensniši dźeń husto namakaš. Wosebje, chceš-li dźěćacu drastu kupić, namakaš zwjetša čerwjenu resp. róžojtu za holcy a módru za hólcow. Hišće před sto lětami njeby nichtó na ideju přišoł jednotliwu barbu jednomu splahej přirjadować. Ćěšenki běchu hustohdy běłe zdrasćene. Pozdźišo su to donošeli, štož bě staršemu bratrej abo staršej sotře přemałe.
Zapósłane (18.01.19)
Křesćan Krawc z Hrubjelčic je so nastupajo Zapósłane Jana Nuka z Radworja we wutornym wudaću SN wo stawje serbskeho šulstwa pjera jimał:
Štož dawno wěmy: Serbsku rěč podawaja w šulach dźensa kaž cuzorěčny předmjet. To ći přišeptnu serbske wučerki, kaž njebychu to wótře prajić směli. Wuwzaća su šule w Ralbicach, Pančicach-Kukowje, Chrósćicach, Worklecach, Radworju z maćernorěčnej wučbu. W někotrych z nich wuwučuja serbšćinu tež dźělnje kaž cuzu rěč. Schodźenk niže: Na pjeć porstach móhł wotličić, na kotrych šulach serbšćinu hišće jako runoprawny předmjet podawaja, wězo w praksy jako předmjet kaž cuzeje rěče. A třeći schodźenk: W nam znatych dwurěčnych šulach serbšćina mjeztym docyła žanu rólu wjace njehraje, w dalokim wobkruhu z Bórkhamora, Łaza, Wujězda, Hamora, Wósporka, Huski, Hodźija atd.
Jan Nuk so praša: „Móžemy na wobstejacej katastrofalnej situaciji hišće něšto změnić?“ Wón sej žada: „Je načasu wolić nowe puće, a je načasu wzać swój dóńt do swójskeju rukow.“ Ja so prašam: Kelko zajimowanych na tutón apel wotmołwi?
Zapósłane (15.01.19)
Jan Nuk z Radworja piše: Na pomoc, tepimy so!
Tak začuwam, hdyž čitam přinoški Serbskich Nowin wo wuslědkach ewaluacije serbskorěčneho kubłanja w Braniborskej. Začuwam tak, hdyž čitam list nawodow serbskich institucijow kultusowymaj ministerstwomaj Sakskeje a Braniborskeje falowaceho kwalifikowaneho dorosta w serbskich institucijach dla.
Nowina mi nimale z ruki padny, jako čitach wo zwěsćenju knjenje Kathleen Komolka jako čłonki staršiskeje iniciatiwy w Delnjej Łužicy, zo je wěda WITAJ-šulerjow serbšćiny po wotchadźe z pěstowarnje lěpša hač pola šulerjow w 6. lětniku. Kajke mějachmy nadźije w 1990tych lětach po zawjedźenju WITAJ-kubłanja, zo budźe Łužica bórze zaso dwurěčna.
Hižo před dźesać lětami warnowachu w Hornjej Łužicy, zo njeměli so zanjechać maćernorěčne dźěći w našich šulach, zo njeby kwalita wobknježenja serbšćiny ćerpjeła.
Nětko leži dźěćo w studni, a w němskorěčnej přiłoze SN lětnik 29 čitam „Gesetzgeber muss handeln“. Što wočakujemy wot kultusoweju ministrow Sakskeje a Braniborskeje?
Zapósłane (12.12.18)
Budyski wokrjes předstaji kónc nowembra składnostnje dźesaćlětneho wobstaća pod www.facebook.com/landkreis.bautzen prěni dźěl imageoweho filma, kotryž je mjez druhim Benedikt Dyrlich na Facebooku raznje kritizował. Wědomostnik dr. Robert Lorenc z Wuježka je na tohorunja na internetnej platformje wozjewjenu wotmołwu wokrjesa reagował a Serbskim Nowinam slědowacy dopis sposrědkował.
Rozumju na Facebooku wozjewjenu kritiku Benedikta Dyrlicha a sym samsneho měnjenja.
Zapósłane (11.12.18)
Wito Meškank z Berlina wupraja so w zwisku z aktualnymi podawkami nastupajo politiku mjez wulkomocomaj USA a Ruskej ke komentarej: „Sami sej do kolena třělili“, kotryž wozjewichu Serbske Nowiny minjeny pjatk, 7. decembra:
Čitać komentary w Serbskich Nowinach na temy politiki Zwjazka a mjezynarodnosće klinča mi přehusto, jako by so přenjesła propaganda a agitacija „wulkeho bratra“ z doby, jako dźensniši car z pistolu po Drježdźanach chodźeše a „njewotwisny wječornik za serbski lud“ Nowa doba rěkaše. Bohudźak pak sym žiwy we 28. lěće přisłušnosće našeho kraja k Europskej uniji a k wobaranskemu zhromadźenstwu sewjerneho Atlantika.
Runje 30. nowembra zemrěty George Bush senior je w druhim lěće němskeje jednoty wozjewił, wotstronić nakrajne jadrowe rakety krótkeje zdalenosće, cofnyć taktiske jadrowe brónje z łódźow a pomjeńšić składy jadrowych bróni w Europje. Hižo měsacy do toho bu zrěčenje dospołnje zwoprawdźene.
Zapósłane (07.12.18)
Jan Nuk z Radworja jima so pjera na prašenje: Wjacławske wiki a Serbja?
Wot 30. nazymnika knježitej w Budyšinje na Wjacławskich wikach zaso hołk a tołk. Wot Žitnych wikow přez Bohatu hasu hač k Hłownemu torhošću steja předawanišća. Dźiwaš so, kelko družin horceho wina z móžnych a njemóžnych płodow tam poskićeja.
Tež ja sym Wjacławske wiki wopytał, nic pak, zo bych so wopił abo do syteje wole so praženych kołbasow natykał. Ně, chcych zwěsćić, kelko serbskosće w stolicy Serbow na dohodownych wikach knježi. Nimale sym sebi mozle naběhał, ale pokazku na serbski Budyšin njejsym našoł. Tola skónčnje, tam na Bohatej hasy je stejišćo Budyskeho Rotarijoweho kluba. Woni chcedźa sebi z předawanjom horceho wina za socialne dźěło něšto pjenjez nadźěłać. A nochcych wěrić, na chorhojčce wabja ze serbskim napisom „Horce wino“, z čimž hižo ličił njejsym.
Zapósłane (19.11.18)
Jan Bart sen. z Budyšina piše k wólbam Serbskeho sejma:
W swojim připisu k wólbam Serbskeho sejma (SN z 25. oktobra) skoržach, zo přemało wo kandidatach wěm, dokelž „njemóžeš z papjeru rěčeć“. – Připadnje zetkach so njedawno po serbskich kemšach w Hodźiju z jednym nětko wuzwolenym čłonom noweho gremija.
W dobrej rozmołwje, w „žiwej konfrontaciji“, zeznach přichodneho sejmikarja jako zahoriteho zakitowarja serbšćinu spěchowacych idejow. Jeho słowa na papjerje (SN z 5. oktobra), „... WITAJ, 2plus a rěčne kubłanje za dorostłych kwantitatiwnje a kwalitatiwnje polěpšić“, dóstachu w naju rozmołwje hinašu wahu a wěrypodobnosć. To so tež w jeho swójbje wotbłyšćuje.
Hdyž su jeho sobuwojowarjo samsneje powahi a zwólniwi, čas a móc na dobro Serbstwa zasadźić, potom móžemy – tež hdyž sejm kritisce a wočakujo wobhladujemy – tola wjeseli a dźakowni być, zo so tu nowa horstka zmužitych ludźi spyta sobu na čoło stupić (přerězna staroba = 45,9 lět!).
Zapósłane (08.11.18)
Wuzwolenym čłonam a bywšim kandidatam Serbskeho sejma piše Peter Kroh, wnučk a biograf Jana Skale:
3. nowember je serbskemu ludej a wam wosobinsce dźeń wjesela. Wólby Serbskeho sejma běchu wuspěšne, hłosy su wuličene. Słowjenjo we Łužicy maja prěni raz w swojich wjace hač tysaclětnych stawiznach demokratisce wuzwoleny parlament. To je historisce wuznamne a zasłuža sej nanajwjetšu kedźbnosć a hódnoćenje. Wy sće na tym wobdźěleni byli a to dale sće. Wutrobny dźak!
Nětko budźeće k tomu přinošować, zo leža elementarne rozsudy nastupajo serbsku domiznu, rěč, kulturu a tradiciju skónčnje w rukach wuzwolenych reprezentantow serbskeho ludu. Z cyłeje wutroby wam k tomu gratuluju a přeju wam wjele wuspěcha w tymle naročnym zastojnstwje, předewšěm wulku wutrajnosć a móc.
Zapósłane (05.11.18)
Městopřesyda Domowiny a župan župy Delnja Łužica Wylem Janhoefer reaguje na Zapósłane Měrka Šołty z Budyšina, wozjewjene w SN z 19. oktobra. Dokelž njemóže někotre podsuwanja bjez komentara jako tajke w zjawnosći stejo wostajić, wón pisa:
Dźiwam so, zo dyrbju w Serbskich Nowinach w Zapósłanym wěsteho knjeza Měrka Šołty čitać, zo wjetšina čłonow Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny ze srjedźneje a Delnjeje Łužicy po wšěm zdaću ničo njerozumi, hdyž so w gremiju w hornjoserbskej rěči rozmołwjeja. Zo njeje twjerdźenje awtora wěrne, potwjerdźa hižo fakt, zo móžach jeho dopis w SN čitać a sym jón tež zrozumił, byrnjež ani Hornjoserb ani maćernorěčny Delnjoserb njebył.
Mam zaćišć, zo awtor scyła njewě, kotre wosoby wón posudźuje. Su to mjez druhim bywšej studentce sorabistiki a maćernorěčni Delnjoserbja. My to wšitko rozumimy a Hornim Serbam tež rady rozłožimy, što „groniś“ woznamjenja.
Zo pak knjez Šołta tule wěrnosć njeznaje, mje njezadźiwa. Wšako njejsym jeho hišće ženje na našich zjawnych posedźenjach, kotrež wšak wón w Zapósłanym kritizuje, widźał.
