„Z Mělníka do Ralbic“
Abonentam w Serbach je dóšło nowe čisło Praskeho časopisa Česko-lužický věstník, kotrež Praske towarstwo přećelow Serbow (SPL) wudawa. Je to zapozdźene wudaće za cyłe lěto 2023 ze 72 stronami. W zawodnych słowach zamołwitaj redaktoraj Lukáš Novosad a Eliška Oberhelová pisataj, zo je to tuńšo hač lětnje dźesać čisłow, kaž bě to hač do lěta 2020 praksa. Korony dla a tež tohodla, zo bě Radek Čermák funkciju zamołwiteho redaktora złožił, su prawidłowne wudawanje přetorhnyli.
Pisaja wo jutrach
Wo aktiwnych čłonach Rotaryje
Hamburg (ML/SN). Dwurěčne městne mjeno Rotary-cluba Budyšina skedźbnja hižo na jeho wosebitosć – na serbskosć. Tak započa so zajimawy přinošk wo tutym zjednoćenstwje sprjewineho města w lětušim decemberskim wudaću magacina za Němsku a Awstrisku „Rotary“, kotryž wuńdźe w Hamburgu. W nim předstaja jadriwje šěsć tajkich klubow, mjez druhim nimo „RC Wien – Franz Schubert“ tež klub „Bautzen-Budyšin“. Do jeho předewzaćow słušeja nimo podpěry za hospic, za stawizniski projekt wo Budyskim měrje lěta 1018 a za lěsnu wučbnu šćežku wosebje serbske temy.
„Wot załoženja w lěće 1992 přiwza klub prawidłownje angažowanych čłonow mjeńšiny. W zańdźenych lětach spěchowaše klub přiswojenje typiskich instrumentow ludoweje skupiny kaž dudow a huslički w hudźbnej šuli. Z podpěru darow Rotary-cluba podpěrachu tež nutřkowne wuhotowanje tachantskeje cyrkwje, kotraž so jako simultany Boži dom dweju konfesijow wužiwa. Stajnje, jeli so tole hodźi, zapřijeja tradicije a projekty Serbow do žiwjenja kluba“, pišu w magacinje „Rotary“.
Kralowna žonopa dwurěčna
Berlin (ML/SN). „Młoda žónska a lubowarka žonopa“ – pod tutym titlom rozprawješe Berlinski tydźenik Super illu w swojim najnowšim wudaću w cyłostronskim přinošku wo wuzwolenju Vievien Lenzec za Budysku „Kralownu žonopa“. „Za jeje wuzwolenje sobu rozsudny bě jeje serbski pozadk, rozłoži měšćanski pisar. Přez wopyt serbskeje zakładneje šule rodźena Budyšanka serbsce rěči, móže tež hosći w tutej rěči powitać. Tole njeje wuměnjenje za tajke zastojnstwo, ale je bonus.“ Takle pisa Super illu wo wuprajenju měšćanskeho pisarja Albrechta Ludwiga, kiž je zawjedźenje „kralowny žonopa“ namjetował a zwoprawdźił.
Vievien Lenzec budźe nětko dwě lěće město Budyšin a jeho znaty žonop w zjawnosći reprezentować. Nastawkej su přidate tři barbne fota wo nowej kralowni na Mosće měra, w pozadku Michałska cyrkej, wo jeje krónowanju přez wyšeho měšćanostu Karstena Vogta (CDU) a foto wo rejowarjach a rejowarkach Serbskeho ludoweho ansambla na lětušim Staroměšćanskim festiwalu.
Hosći rady po Romje přewodźa
Rom (SN). Katolski časopis Tag des Herrn předstaja w swojim wudaću w juniju 2024 kapłana Floriana Mróza. Šefredaktorka Dorothee Wanzek je 34lětneho serbskeho duchowneho, kiž pisa w Romje runje swoje doktorske dźěło wo cyrkwinskim prawje, wopytała.
Awtorka wopisuje skromne žiwjenje Floriana Mróza, kotryž bydli wot lěta 2020 zhromadnje ze 22 dalšimi duchownymi, kotřiž pochadźeja z jědnaće wšelakich krajow, w kolegu Santa Maria dell‘ Anima njedaloko sławneje Piazza Navona a starym měsće Roma.
Hišće mjezynarodniše je žiwjenje na bamžowskej uniwersiće Gregoriana, na kotrejž Florian Mróz studuje. Kubłanišćo je pěši jenož štwórć hodźiny wot kolega zdalene. Mnohostronskosć a uniwersalita cyrkwje na 34lětneho přeco hišće wulki zaćišć wukonjatej, wón rozprawja.
Jako jenički student z wuchodneje Němskeje Florian Mróz tež rady wopytowarjow z domizny po Romje přewodźa.
Přeproša na swjedźeń demokratije
Najnowše, mjeztym 29. wudaće Łužiskeho magacina wěnuje so mjez mnohimi na Łužicu so poćahowacymi temami wusahowacemu podawkej: 1. Choćebuskej Welcome Party „Klěb a sol“, kotraž ma so 28. meje w nutřkownym měsće Choćebuza wotměć. Čitarjo zhonja w tym zwisku, zo je hesło „Klěb a sol“ serbskeho, respektiwnje słowjanskeho pochada. Tekle witaja hišće dźensa swojich hosći z wjacorych krajow. Event zahaja w 16 hodź. na Starych wikach z koparskimi mišterstwami w kickerowanju. Na nich wobdźěla so wjacore mustwa Choćebuskich zawodow. Ze swojimi stejnišćemi prezentuja so Agentura za dźěło a hórniske předewzaće LEAG hnydom w susodstwje. Tam informuja wo wukubłanskich a powołanskich perspektiwach. Njedaloko toho zahaja runočasnje pisanu milu demokratije wosrjedź bulwara pěškow. Hosći chcedźa tam z chlěbom a selu witać. Z toho nastać ma zhromadny piknik, wšako móže kóždy něšto sobu přinjesć. Měšćanske iniciatiwy postaraja so ze swojimi aktiwitami wo pisany wobraz.
Zběra tajne a pozabyte nałožki
Andreja Pawlikowa je wočiswědka. Tak znajmjeńša pomjenuje ju Fabian Hillebrand w powěsćowym magacinje Der Spiegel z 28. měrca 2024. Pod titulom „Mnohe nałožki so tajnje wotměwaja“ rysuje wona swoje nazhonjenja a dopóznaća wo žiwjenju z kulturu Serbow a jich wosebitych jutrownych tradicijach. 57lětna serbska muzejownica naspomni, zo chce w jutrownej nocy z fotoaparatom po Łužicy pućować – wšako so mnohe nałožki skradźu w času dnja, w kotrymž turisća hišće po puću njejsu, wotměwaja. Su to na přikład: jutrowne spěwanje, chodźenje po jutrownu wodu, jutrowne třělenje abo jutrowne tryski – tu blokuja młodźi mužojo durje do statokow holcow, za kotrymiž so žedźa. W swojim přinošku wopisuje Hillebrand jutrowne jěchanje a mjenuje wšelake techniki debjenja jutrownych jejkow w Serbach. Pawlikowa praji, zo je hišće wo wjele wjace jutrownych nałožkow, tež dawno pozabytych. Tute wona „zběra“.
Wulki zajim za Wotrowski „dźiw“
Drježdźany (ML/SN). Podawk wokoło postawy Jězusdźěćatka blisko Wotrowa, z kotrehož wobliča kapki čerwjeneje kapaliny padaja, je w Sakskej šěroki zajim zbudźił. Po tym zo rozhłós a telewizija MDR kaž tež Serbske Nowiny a Sächsische Zeitung wo tym rozprawjachu, sćěhowachu dalše dźeniki. Drježdźanska nowina Dresdner Morgenpost je tohorunja na třoch stronach wo tutym podawku pisała. Na prěnjej stronje wozjewi so hižo wot SN a SZ wužiwane foto a nowina so prašeše „Jutrowny dźiw we Łužicy?“ a wozjewi dale napismo „Hódančko wo krawjace Jězusdźěćatko“. Na dalšimaj nutřkownymaj stronomaj rozprawjeja pod „Potajnstwo krawjaceje madony“ wo „Wotrowskim dźiwje“.
Podawk we Wotrowje zajim zbudźił
„Što chowa so za Wotrowskim dźiwom?“ Pod tymle nadpismom zaběraše so dźenik Sächsische Zeitung w swojim wudaću předwčerawšim, štwórtk, z „krawjacej“ postawu Jězusdźěćatka we Wotrowje, wo kotrymž běchu spočatnje socialne medije a pozdźišo tež Serbske Nowiny rozprawjeli. Nowinarka Ina Förster je so k tomu na puć do Wotrowa podała a z wobydlerjemi rěčała, kotřiž běchu so při postawje swjateje Marije před małej kamjentnej kapałku zwonka wsy zešli.
Rěčała pak je wona tež z rěčnikom Drježdźansko-Mišnjanskeho biskopstwa Michaelom Baudischom. Tón hišće raz wospjetowaše, štož bě wón tež Serbskim nowinam hižo rjekł: Katolska cyrkej je při posudku tajkich zjawow jara kedźbliwa a nima tuchwilu za trěbne jednać – snano pozdźišo. Runje tak kedźbliwy je redaktor Katolskeho Posoła Rafael Ledźbor. „Radšo tysac njepřipóznatych dźiwow hač jedyn dźiw, kiž žadyn njebě“, wón praji. Rozsudźić wo dźiwje dyrbjał wšak na kóncu bamž w Romje, awtorka piše, pokazujo w tym zwisku tež na rozprawnistwo Serbskich Nowin. „To pak traje lěta abo hišće dlěje“, Ledźbor podšmórny.
Serbja: „Indigeny lud we Łužicy?“
Budyšin (SN/MiP). W němskim tydźeniku Die Zeit je spočatk januara artikl pod titulom „Indigeny lud we Łužicy?“ wušoł. Awtorka Doreen Reinhard je so w nim ze Serbskim sejmom zaběrała. Jako prominentneho čłona sejma předstaji wona serbskeho prawiznika a lěweho politikarja Hajka Kozela. Eksemplarisce – na zakładźe jeho žiwjenskich nazhonjenjow – rysuje wona pozhubjowanje serbskeje rěče a kultury a w zwisku z tym tež eksistencielny strach Serbow, zo swoju narodnu identitu zhubja.
Awtorka praša so: „Štó poprawom za Serbow rěči, za nich rozsudźa?“ A zwěsća, „zo su sej Serbja w tutym prašenju hižo dlěši čas njepřezjedni“. Hladajo na to cituje Doreen Reinhard Hajka Kozela, kotryž widźi Serbow „w nutřkoserbskim konflikće“. Wona piše, zo je njespokojnosć někotrych Serbow ze skutkownosću třěšneho zwjazka Domowiny – jako „wot knježerstwa připóznateho zastupjerja zajimow Serbow“ – k wutworjenju Serbskeho sejma w lěće 2018 wjedła.
