Podawk historiskeho wuznama
Na Njepilic statoku prěni słownik slepjanšćiny předstajili
Dieter
Redo je
nastaće
Slepjanskeho słownika sylnje spěchował.
Slepjanscy Serbja maja swój słownik. Minjeny pjatk su na Rownjanskim Njepilic statoku swjatočnje prezentowali nowostku „Kak to jo było – 1 000 Slěpjańskich słowow“. W lawdaciji wuzběhny wědomostnik Serbskeho instituta dr. Fabian Kaulfürst wažnosć publikacije. „Zwjetša wuchadźeja słowniki za wulke a zjawne rěče, mjenje za dialekty abo narěče. Runje tohodla je předležacy słownik wulkotna wěc, wšako su w nim prěni raz zhromadźene słowa regionalneje rěče.“
Zdobom hódnoćeše Kaulfürst prócowanja mnohich wobydlerjow Slepjanskeho regiona, kotřiž běchu na iniciatiwu towarstwa Njepilic dwór započeli zběrać wopřijeća w slepjanšćinje. Tak zrodźi so myslička, je w spisanej formje naslědnym generacijam zachować. To bě wužadanje a narok tež župje „Jakub LorencZalěski“. Župan Manfred Hermaš je so na tym polu wosebje angažował.
Załožba podpěru wotpokazała
Rěč, narěč abo regiolekt?
Přewažny dźěl wopřijećow słownika slepjanšćiny su zezběrali čłonojo towarstwa Njepilic dwór, wosebje předsyda towarstwa Manfred Nikel a Dieter Redo. Dieter Redo wě so hišće derje na to dopomnić, kak so tehdy schadźowachu a słowa hromadźić započachu. Měsačnje jónu so wot lěta 2005 zetkachu, zo bychu za wěcownikami, kajkostnikami a słowjesami pytali. Su narěčeli wobydlerjow wsow Slepjanskeho regiona. Dokelž pak so hižo telko njeserbowaše, bě ćežko, słowa namakać. Jako spomóžne wopokazachu so Slepjanske kantorki. Jich Slepjanske spěwy a aktiwity, namakać dalše a njeznate spěwy su pomhali, tójšto zabytych słowow zaso wotkryć a aktiwizować.
Serbski festiwal w Janšojcach
Před 25 lětami nasta župa Delnja Łužica po zjednoćenju župow Choćebuz, Gubin-Baršć, Kalawa-Lubin a Grodk. Hižo 70 lět dźěła Domowina w Braniborskej za zachowanje a zesylnjenje serbskeje rěče a kultury. Jubilejej stej dobry zakład, festiwal serbskeje kultury w Delnjej Łužicy organizować. A tón wotměje so 20. a 21. awgusta w Janšojcach.
Dujerska hudźba a „šćipaty“
Rowno (JoS/SN). Złokomorowscy dujerjo hudźachu k lětnjemu swjedźenjej na Njepilic statoku kaž něhdy na wjesnych swjedźenjach. A přichwatani hosćo, połni wočakowanjow, njebuchu přesłapjeni.
Rownjanske towarstwo Njepilic dwór bě přeprosyło, dźak prajić wšitkim pomocnikam a podpěrarjam wokoło zarjadowanjow na statoku. Hač běchu to domjace swinjorězanje, dworowy swjedźeń, kermuša abo camprowanje, wotsamo so ani tam ničo njewjerći.
Wšitkim próstwam přihłosowali
Braniborske ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu wočakuje wot Domowiny stejišćo nastupajo próstwy wo pruwowanje přisłušnosće k serbskemu sydlenskemu rumej.
Choćebuz (HA/SN). Oficialnje zapisany serbski sydlenski rum Braniborskeje budźe w přichodźe wjetši. 27 komunow we wokrjesach Sprjewja-Nysa, Hornje BłótaŁužica a Dubja-Błóta kaž tež bjezwokrjesne město Choćebuz su so k tomu wuznali.
Na zakładźe lěta 2014 nowelěrowaneho Serbskeho zakonja Braniborskeje mějachu dalše komuny w historisce dwurěčnych kónčinach móžnosć, stajić próstwu wo pruwowanje přisłušnosće k serbskemu sydlenskemu rumej. Z cyłkownje 34 gmejnow a městow je ministerstwo za wědomosć, slědźenje a kulturu hač do kónca meje tajke próstwy dóstało. Mjez nimi su tež tak wažne města kaž Zły Komorow, Baršć a Gubin. W třoch padach – nastupajo gmejnu Łukojce kaž tež měsće Lubin a Kalawu – je pruwowanska procedura mjeztym wuspěšnje zakónčena.
Zajim překwapja
Ze sakskim ministerskim prezidentom je Domowina dotal jednała, tež z braniborskim. To so słuša, wšako wupřestrěwa so serbski sydlenski rum po woběmaj zwjazkowymaj krajomaj. Bjezdwěla je adjektiw „historiski“ woprawnjeny, hdyž rěčimy wo wčerawšej rozmołwje Domowinskeje delegacije z čěskim premierom Bohuslavom Sobotku. Knježerstwowy šef susodneho kraja zajimuje so za naležnosće-starosće małeho ludu, kotryž je z Prahu a Čěskej hižo přez lětstotki zwjazany. Tajki zajim překwapja. Po zetkanjach ze Serbam přichilenymi parlamentownikami a senatorami minjene lěta je z wčerawšim dnjom nowa kwalita serbsko-čěskeje wzajomosće docpěta.
Wzajomosć budźemy tež trjebać, wšako su wo temje brunica, kotraž je hižo w Drježdźanach a Podstupimje rólu hrała, tež wčera w Praze rěčeli. Wuznamny podawk ma tuž swój pozadk. Axel Arlt
Nadźiju na serbsku rěč njespušćić
Na małej swjatočnosći składnostnje „sławneho jubileja“ Wochožanskeje Domowinskeje skupiny předsyda Domowiny Dawid Statnik w swojich postrownych słowach wobžarowaše, zo njeje serbska rěč we wsy hižo prezentna. „Ale, štož wostanje, hdyž rěč dźe, je čłowjek. A tam, hdźež je čłowjek, móžeš wo stawiznach rěčeć. A hdźež su stawizny, je domizna“, Statnik mjez druhim rjekny. Takle dźakowaše so wón za wulki angažement skupiny wosebje při hajenju serbskich nałožkow w holanskej kónčinje a wuzběhny, zo tež Wochožanska drasta k tomu słuša. Předsyda Domowiny so nadźija, zo přidruži so jej snadź tež zaso rěč, kotruž móhli ludźo nawuknyć. „Sće-li na tym dypku, da smy hnydom na městnje a wam pomhamy – chcemy was podpěrać.“
Wochožanskej skupinje gratulowali
Inga Nowakowa Domowinjanow 40 lět swěru nawjeduje – woni su kruta zepěra gmejny Hamor
Wochožanska Domowinska skupina móžeše minjenu sobotu na 70lětne wobstaće zhladować. Swjedźeń na farskej łuce bě dopokaz, zo je skupina tež dźensa w Hamorskej gmejnje jako cyłk připóznata a zo sej mnozy jeje skutkowanje wulce waža. Hižo štyri lětdźesatki Inga Nowakowa dźensa 20 čłonow wopřijacy cyłk nawjeduje. Přeco bě jej runje tak kaž dźensa hibićiwe skupinske předsydstwo poboku.
Handicap jeho ženje njewottrašał
Pětr Bart je minjeny štwórtk 56lětny na prawdu Božu wotešoł. Smječkečan bě wot lěta 2007 předsyda Sportoweho towarstwa Marijina hwězda Pančicy-Kukow. Tójšto ludźom pak je wón tež zapřijeće, dokelž bě zańdźene 19 lět z cuzej wutrobu žiwy był.
Tónle handicap pak njeje jeho ženje wottrašał. Nawopak, Pětr Bart njeje nihdy swoje cile z wočow zhubił, ale je stajnje dopokazował, zo z krutej wolu a wutrajnosću něštožkuli w žiwjenju docpěješ. Zadźěwkow so njeboješe, je prosće za nowymi pućemi pytał. Tak je na přikład ze swojim zaměrnym jednanjom docpěł, zo su sanitarne připrawy w Pančičansko-Kukowskej sportowni skónčnje sporjadkowane. Dokelž njezamó gmejna wšitko sama financować, su Pětr Bart a mnozy dalši pomocnicy we wjacorych hodźinach nimale wšitko sami ponowili. Njeboćički je so za swoje sportowe towarstwo a jeho čłonow njesprócniwje zasadźał.
Skupina 70 lět a nadal aktiwna
Wochožanska Domowinska skupina swjećeše sobotu na farskej łuce 70lětne wobstaće. Witać móžeše předsydka Inga Nowakowa tam tež prěnjeho předsydu skupiny, 95lětneho Maksa Laduša.
Wochozy (SN/mwe). Něhdźe sto ludźi bě na swjatočne zarjadowanje přichwatało. Mjez nimi běchu předsyda Domowiny Dawid Statnik, regionalna rěčnica Zhorjelskeje župy „Jakub Lorenc-Zalěski“ Diana Maticowa, Hamorski wjesnjanosta Achim Junker (CDU) a Klětnjanski farar Daniel Jordanow z mandźelskej, Wochožanskej fararku Martinu Jordanowej. W swjedźenskej narěči spominaše Inga Nowakowa na spočatki skupinskeho žiwjenja a mjenowaše rjad čitanjow, ekskursijow, koncertow, swjedźenjow a dalšich zarjadowanjow, kotrež Domowinjenjo a hosćo dožiwichu.
